ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΣΤΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΛΕΜΕΣΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟ
Πανιερώτατε Μητροπολίτα άγιε Λεμεσού
κ. Αθανάσιε Βατοπαιδινέ,
Των Ρωμηών Ορθόδοξων Ελληνοκυπρίων
=====
Ευλογείτε. Την ευχή σας ζητώ.
Mετά από προσευχή και προσεκτική ανάγνωση του βιβλίου του πνευματικού σας τέκνου κ. Κυριάκου Μαρκίδη, Το Όρος της Σιωπής, εκδ. Διόπτρα, Αθήνα, Απρίλιος 2004, απεφάσισα με φόβον Θεού και σεβασμό σε σας να γράψω κριτική σε ορισμένα σημεία του βιβλίου αυτού, τα οποία πιστεύω δεν συμφωνούν με την Ελληνορθόδοξη και Αγιορείτικη Παράδοση. Δεν επιθυμώ με αυτά να σας μειώσω πνευματικά και τους δύο, απλώς ζητώ να λάβετε υπ’ όψη σας την κριτική μου σε μια επόμενη έκδοση είτε στα αγγλικά, είτε στα ελληνικά του βιβλίου αυτού. Αν θέλουμε να προβάλλουμε ιεραποστολικά την Αγιορείτικη πνευματικότητα και νηπτική θεολογία, νομίζω ταπεινά πως πρέπει να είμαστε γνήσιοι και αυθεντικοί σε όλη μας την ζωή και το έργο.
Με την ευλογία σας αρχίζω.
Καταρχήν το βιβλίου του Κυριάκου Μαρκίδη, Το Όρος της σιωπής, πιστεύω ότι γράφτηκε με, όσο το δυνατόν ήταν στον συγγραφέα, αντικειμενικότητα, πόθο θείο, αναζήτηση της αλήθειας, πόνο για τον σύγχρονο άνθρωπο, ιδίως τον δυτικό, που παραδέρνει μέσα στον ορθολογισμό, την λογικοκρατία, την αίρεση, την ανηθικότητα και την εκκοσμίκευση και προσπαθεί να βρη διέξοδα στα αδιέξοδα που του εδημιούργησε η δυτική σχολαστική θεολογία και φιλοσοφία.
Οι συνεντεύξεις του πατρός Μαξίμου, δηλαδή του Μητροπολίτου αγίου Λεμεσού πατρός Αθανασίου Βατοπαιδινού, έχουν μία αμεσότητα, ειλικρίνεια, αγάπη για τον Θεό και τον άνθρωπο γενικά, αλλά δείχνουν και την αγιορείτικη θεολογία και ποιμαντική σας προσπάθεια με έναν θαυμάσιο και προσιτό στον σύγχρονο άνθρωπο τρόπο σκέψεως. Συμφωνώ με τον κ. Μακρίδη όταν γράφη στην σελ. 106 του βιβλίου του, Το Όρος της σιωπής, τα ακόλουθα:
«Ο π. Μάξιμος (Μητροπολίτης Λεμεσού κ.Αθανάσιος Βατοπαιδινός) δεν ήταν διανοούμενος με την δυτική έννοια της λέξης. Οι γνώσεις του πάνω στα υπαρξιακά ζητήματα προέρχονταν αποκλειστικά από την δική του εμπειρία και μελέτη της πνευματικής κληρονομιάς που έχουν αφήσει οι άγιοι πατέρες του χριστιανισμού. Η γλώσσα του και οι έννοιες που χρησιμοποιούσε για να κατανοήσει τον κόσμο προέρχονταν αποκλειστικά από τον πλούτο της πατερικής πνευματικής παράδοσης».
α) Στην σελ.11 του βιβλίου του κ. Κυριάκου Μαρκίδη, Το Όρος της σιωπής, γράφει τα εξής: «Πρέπει να τονίσω ότι το έργο αυτό δεν έχει θεολογικές αξιώσεις, ούτε αποτελεί βιβλίο ορθόδοξης δογματικής. Εξ άλλου ούτε θεολόγος είμαι, ούτε ιερωμένος για να προσφέρω τέτοιο λόγο, Είμαι ένας ακαδημαϊκός ερευνητής, με βαθύ ενδιαφέρον για θέματα που σχετίζονται με την θρησκεία, ειδικά τα θέματα που σχετίζονται με την ορθόδοξη πατερική πνευματικότητα και παράδοση, Οποιεσδήποτε ελλείψεις, θεολογικές ανακρίβειες ή προσωπικές ερμηνείες που τυχόν υπάρχουν στο έργο αυτό αφορούν αποκλειστικά εμένα, τον συγγραφέα, και όχι τον κεντρικό χαρακτήρα του βιβλίου».
Σχόλιο: Το γεγονός ότι διαχωρίζεται σαφέστατα στο βιβλίο αυτό η ορθόδοξη πνευματικότητα από την ορθόδοξη δογματική θεολογία, την Θεία Λατρεία και διοικητικό συνοδικό χαρακτήρα της Ορθόδοξης Εκκλησίας, δεν περιποιεί τιμή στον συγγραφέα, ούτε τοποθετεί την επιστημονική μέθοδο και εργασία του κ. Μαρκίδη σε περίοπτη θέση και αντικειμενική ακρίβεια το έργο του αυτό για το Άγιον Όρος.
Υπάρχουν προσωπικές γνώμες και θεολογικές ανακρίβειες στο βιβλίο αυτό που έμμεσα ή άμεσα ανατρέπουν τα όσα του είπατε στις συνεντεύξεις σας. Θα αναφερθώ εν συνεχεία σε ορισμένα σημεία του βιβλίου Το Όρος της σιωπής, τα οποία πρέπει να επαναδιατυπωθούν.
β) Στη σελ.22 του βιβλίου Το Όρος της σιωπής γράφει: «Έτσι δέχθηκα την πρόσκλησή του, και η ζωή μου και το έργο μου άλλαξαν άρδην, για άλλη μια φορά, όταν σε εκείνη την πρώτη μου επίσκεψη εγνώρισα τον πατέρα Μάξιμο. Στα χρόνια που θα ακολουθούσαν, αυτός ο εξαιρετικός και χαρισματικός Αθωνίτης μοναχός έγινε μέντορας, δάσκαλος και βασικός μου καθοδηγητής γύρω από την χριστιανική πνευματικότητα έτσι όπως αυτή διατηρείται στο “Όρος της σιωπής”»
...«Οι ερημίτες άγιοι του Αγίου Όρους μου φάνηκαν τότε σαν ένα είδος χριστιανών “γιόγκι” , από εκείνους που οι Δυτικοί αναζητούν στα άσραμ της Ινδίας. Τότε κατάλαβα ακόμα ότι η πνευματικότητα που συνάντησα στο Άγιον Όρος, με την χιλιετή ιστορία του, έχει όλα τα γνωρίσματα –και σε μεγαλύτερο βαθμό μάλιστα– της πνευματικότητας που αναζητούμε στις Βέδες και τις Ουπανισάντ της Ινδίας. “Άγιον Όρος”, είπα σκεφτικός στον Αντώνη καθώς φεύγαμε με το πλοίο από εκείνη την πρώτη μας επίσκεψη, “είναι σαν ένα χριστιανικό αντίστοιχο του Θιβέτ”».
Σχόλιο: Πανιερώτατε, εδώ ομολογεί ο κ. Μαρκίδης ότι είστε ο πνευματικός του καθοδηγητής και μετά από λίγες γραμμές λέγει ότι οι άγιοι ερημίτες του Αγίου Όρους είναι χριστιανοί «γιόγκι» και το Άγιον Όρος είναι κάτι αντίστοιχο με το Θιβέτ. Τι να υποθέσω; Ότι εσείς σαν πνευματικός του καθοδηγητής του είπατε τέτοιες ανακρίβειες και πνευματικές αστοχίες; Ή άλλοτε σας ακολουθεί πιστά στην πνευματική σας πορεία και άλλοτε βασίζεται στον ακαδημαϊκό ορθολογισμό και επιστημονική λογικοκρατία του και κάνει συγκρίσεις που είναι ανεπίτρεπτες και χωρίς αντιστοιχίες; Νομίζω ότι εδώ πρέπει να μου απαντήσετε γραπτώς, αν συμφωνείτε με τα γραφόμενα του κ. Μαρκίδη. Και να του γράψετε να διορθώσει σε αυτό το σημείο το βιβλίο του σε μια επόμενη έκδοση. Διότι λέγει ο Δαυΐδ στο Ψαλτήρι: «Πάντες οι θεοί των εθνών δαιμόνια». Ο θρόνος του Σατανά είναι στο Θιβέτ και ο θρόνος της Παναγίας στο Άγιον Όρος. Τί σχέση έχει η ορθόδοξη πνευματικότητα, η νηπτική θεολογία, η θεία άκτιστος Χάρη που πλημμυρίζει το Άγιον Όρος, με την ενέργεια και την αιρετική διδασκαλία του Σατανά, η οποία εκπροσωπείται από τους ασκητές του Θιβέτ; Δεν πρόκειται εδώ να συγκρίνω το Θιβέτ με το Άγιον Όρος, διότι τα δύο μεγέθη είναι αναντίστοιχα και δεν συγκρίνονται.
Νομίζω, Πανιερώτατε, ότι είναι περιττά εδώ τα σχόλια. Πρέπει κάτι να κάνετε, ώστε να μην ενταχθή με αυτόν τον τρόπο στο βιβλίο αυτό η ορθόδοξη πνευματικότητα ως ένα μέρος της Νέας Εποχής και της παγκοσμιοποιήσεως του θρησκευτικού συγκρητισμού και της Νέας Τάξεως πραγμάτων.
γ) Στις σελ. 26-27 του βιβλίου Το Όρος της σιωπής λέγει τα εξής: «Από την άλλη πλευρά, στους ανατολικούς πολιτισμούς, όπως σε εκείνον του Θιβέτ, “το μάτι της ενατένισης” παρέμεινε ζωντανό, για να το ανακαλύψουν αργότερα πολλοί απογοητευμένοι ποιητές και συγγραφείς του 19ου αιώνα, αλλά και σύγχρονοι οπαδοί της “Νέας Εποχής” που αναζητούσαν την αυθεντική πνευματικότητα…
… Το Άγιον Όρος, μπορεί ακόμη να συνεισφέρει στην ανάπτυξη του “ματιού της ενατένισης”, και να αποκαταστήσει την πνευματική παράδοση του δυτικού πολιτισμού. Μπορεί να συνεισφέρει στην ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης της αλήθειας».
Σχόλιο: Ερωτώ, Πανιερώτατε: Εσείς του εμπνεύσατε να γράψη αυτά στο βιβλίο του; Είναι αγιορείτικη πνευματικότητα και νηπτική θεολογία η ένταξή τους στο κίνημα της «Νέας Εποχής», το οποίο έχει σαφώς αντιχριστιανικό και αντορθόδοξο χαρακτήρα; Το κίνημα της «Νέας Εποχής» βασίζεται στην προετοιμασία και έλευση του Υδροχοϊκού Χριστού δηλαδή του Αντιχρίστου. Προωθεί την ένωση όλων των χριστιανικών ομολογιών και όλων των θρησκειών σε μια πανθρησκεία κάτω από την εξουσία του Πάπα της Ρώμης, χωρίς προηγουμένως να συμφωνηθούν να υπάρχει ενότητα στα ορθόδοξα δόγματα, ενότητα στη διοίκηση συνοδικού τύπου και ενότητα στην Θεία Λατρεία της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Γιατί εδώσατε την ευλογία σας στον κ. Κυριάκο Μαρκίδη, γράφοντας όλα αυτά στο βιβλίο του, να αναιρή όσα του είπατε περί ορθοδόξου πνευματικότητος; Επιθυμώ να με ενημερώσετε σχετικά.
δ) Στην σελ. 32 του βιβλίου Το Όρος της σιωπής λέγει τα εξής: «Ήμουν ψυχολογικά και διανοητικά έτοιμος να μάθω από τον πατέρα Μάξιμο –συνήθεια που είχα αναπτύξει από την μακρά μου σχέση με μύστες και θεραπευτές της Κύπρου. Και το σημαντικότερο, ο πατήρ Μάξιμος ήταν, επίσης, έτοιμος να με πάρει υπό την προστασία του και, με δεδομένες τις ανάγκες της δική μου προσωπικότητας, να γίνει μέντορας και βασικός μου καθοδηγητής στις περεταίρω εξερευνήσεις μου στην καρδιά της χριστιανικής μυστικιστικής παράδοσης».
Σχόλιο: Ερωτώ σας, Πανιερώτατε: Έπαψε ο κ. Μαρκίδης να έχη σχέση και να επηρεάζεται τώρα από του «μύστες και θεραπευτές» της Κύπρου; Αυτοί οι μύστες και θεραπευτές ζούνε νηπτική ορθόδοξη πνευματική ζωή; Ή μήπως σας θεωρεί και εσάς σα ένα «μύστη και θεραπευτή», ανώτερο από τους άλλους, που έχετε κάποιου είδους ενέργειες, αδιάφορο γι΄ αυτόν από πού προέρχονται; Ζητώ συγγνώμη που κάνω τέτοιου είδους ερωτήσεις, αλλά τις βασίζω σε κείμενα-αποσπάσματα που κυκλοφορούν ευρέως στην Αμερική, Ελλάδα και Κύπρο και προβάλλουν το Άγιον Όρος μέσα σε λανθασμένες θεολογικές, εκκλησιολογικές και πνευματικές προϋποθέσεις. Σας παρακαλώ και πάλιν, Πανιερώτατε, να επικοινωνήσετε με τον κ. Μαρκίδη, ή να του στείλετε την κριτική μου αυτή, ώστε σε μια επόμενη έκδοση του βιβλίου αυτού να διαγραφούν τα σημεία αυτά, τα οποία αναιρούν ουσιαστικά όσα του είπατε εσείς στις συνεντεύξεις σας προς αυτόν.
ε) Στην σελ.126 του βιβλίου Το Όρος της Σιωπής λέγει τα εξής: «Αυτό σημαίνει, συνέχισα, ότι οι ιδεολογίες που εμπνέουν τεράστιους αριθμούς ανθρώπων, είτε πρόκειται για τον εθνικισμό, τον κομμουνισμό, τον πατριωτισμό, τον θρησκευτικό φονταμενταλισμό, τον καπιταλισμό, ή οποιονδήποτε άλλον “-ισμό”, είναι στην πραγματικότητα είδωλα…
… Τότε γονατίζουμε μπροστά τους και τα λατρεύουμε, σα να είναι πραγματικοί θεοί. Ένα απλό παράδειγμα είναι η λατρεία της σημαίας που ξυπνά σε πολλές περιπτώσεις μέγα εθνικιστικό πάθος, συνέχισα, μιλώντας ως κοινωνιολόγος. Οι άνθρωποι είναι έτοιμοι να σκοτώσουν και σκοτωθούν γι΄ αυτά τα είδωλα, με τον ίδιο τρόπο που οι άνθρωποι σκοτώνουν ο ένας τον άλλον, ανά τους αιώνες για τα θρησκευτικά τους είδωλα».
Σχόλιο: Κατ’ αρχήν συμφωνώ ότι όλες οι ιδεολογίες, που είναι ανθρώπινα κατασκευάσματα, όλοι οι ανθρωπισμοί και οι φιλοσοφίες και τα κοσμικά συστήματα δεν πρέπει να ειδωλοποιούνται, ούτε πρέπει να πιστεύουμε σε αυτά. Εμείς δεν πιστεύουμε σε ιδέες, αλλά σε Τρία Άγια Πρόσωπα, την μία Αγία Τριάδα, τον ένα Θεό, εκ των οποίον το Δεύτερο Πρόσωπο, ο Υιός και Λόγος του Θεού, ενηνθρώπησε, έγινε τέλειος άνθρωπος, χωρίς να πάψη να είναι τέλειος Θεός. Ενώθηκε η Θεία Φύση με την ανθρώπινη φύση στο Πρόσωπο του Θεού Λόγου, ατρέπτως, αχωρίστως, ασυγχύτως και αδιαιρέτως. Όμως λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος: «Το γαρ απρόσληπτον και αθεράπευτον», δηλαδή ότι «αυτό που δεν προσελήφθη από τον Θεό Λόγο, παραμένει αθεράπευτο». Ο Θεός Λόγος προσέλαβε, επήρε στον εαυτό Του την ανθρώπινη φύση από την Μητέρα του Χριστού Θεοτόκο Μαρία και την εθεράπευσε, την εθέωσε, την μετεμόρφωσε και την ανύψωσε ως τον θρόνο του Θεού. Συγχρόνως, λένε οι άγιοι Πατέρες, προσέλαβε και όλα τα σχετικά με τον άνθρωπο, την πολιτική, την τέχνη, τον πολιτισμό, την επιστήμη, την γλώσσα, τα ήθη και τα έθιμα, την πατρίδα, την οικογένεια, τον μοναχισμό κλπ., τα εβάπτισε στην αγία κολυμβήθρα της Ορθοδοξίας, τα αγίασε, τα μετεμόφρωσε, τα ελάμπρυνε και τα ανύψωσε ως τον θρόνο του Θεού μαζί με την ανθρώπινη φύση. Αυτό γίνεται, όπως γνωρίζετε Πανιερώτατε, στην ευχαριστιακή ζωή της Εκκλησίας, κυρίως στην Θεία Λειτουργία. Η Ρωμανία, το κράτος που οι Δυτικοί ιστορικοί ονομάζουν Βυζαντινή Αυτοκρατορία, εβίωσε για χίλια εκατόν είκοσι χρόνια αυτά που ανέφερα πιο πάνω, τα οποία διετηρήθησαν και μέσα στην Τουρκοκρατία ως ένα βαθμό βέβαια.
Γιατί τα ανέφερα όλα αυτά; Για να καταλήξω στο εξής: Ότι πρώτα πρέπει να πιστεύουμε και να λατρεύουμε την Αγία Τριάδα ως αληθινό Θεό και όχι στις ιδεολογίες και στα συστήματα. Μετά όμως ως άνθρωποι που είμαστε, ο καθένας έχει την γήινη πατρίδα του και όσα σχετίζονται με αυτή. Οι άγιοι Πατέρες της Εκκλησίας δεν ήσαν εναντίον του απαθούς πατριωτισμού, της σωστής δηλαδή αγάπης και τιμής που πρέπει ο καθένας μας να τρέφη προς την γήινη πατρίδα του, χωρίς εθνικισμούς, χωρίς σωβινισμούς, μισαλλοδοξία και φανατισμό.
Π.χ. όταν ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Φωκάς εξεκίνησε μια στρατιωτική εκστρατεία για να απελευθερώση την Κρήτη από τους κατακτητές της Άραβες πειρατές, παρεκάλεσε τους Αγιορείτες Πατέρες να του δώσουν ως βοηθό στην εκστρατεία αυτή τον πνευματικό του πατέρα άγιο Αθανάσιο τον Αθωνίτη. Οι Αγιορείτες δέχθηκαν την πρόταση αυτή και έστειλαν στον Νικηφόρο Φωκά ως βοηθό τον άγιο Αθανάσιο, με τις προσευχές του οποίου ο στρατός των Ρωμηών Ορθοδόξων ενίκησαν τους Άραβες και ελευθέρωσαν την Κρήτη και την Κύπρο από τον εξισλαμισμό, τις καταστροφές και την καταπίεση.
Σας ερωτώ λοιπόν: Οι Αγιορείτες και ο άγιος Αθανάσιος ο Αθωνίτης έκαναν λάθος που προσευχήθηκαν να νικήσουν οι χριστιανοί τους μουσουλμάνους; Οι Αγιορείτες λοιπόν ήσαν εθνικιστές, μισαλλόδοξοι, σωβινιστές, φονταμενταλιστές; Δεν είχε η Ρωμανία ως σημαία τον Δικέφαλο Αετό με τον σταυρό στο κέντρο; Γιατί λοιπόν να μην αναφερθούμε και στις δύο εθνικοαπελευθερωτικές επαναστάσεις του ελληνικού έθνους του 1821-1827 και του 1955-1959; Η ελευθερία, προσωπική και συλλογική, δεν είναι δώρο του Θεού στους ανθρώπους; Όποιος λοιπόν σου στερεί την ελευθερία σου, προσωπική ή πνευματική ή εθνική, δεν κάνει το θέλημα του Θεού, αλλά του διαβόλου. Η Ορθόδοξη Εκκλησία ευλογεί την επανάσταση ή τον πόλεμο, όταν είναι αμυντικός ή εθνικοαπελευθερωτικός. Όμως αν η επανάσταση ή ο πόλεμος είναι ιμπεριαλιστικός, ή επεκτατικός, ή σοβινιστικός, ή οικονομικός ή θρησκευτικός, τότε δεν τον ευλογεί, ούτε τον παραδέχεται.
Όσον αφορά τώρα το θέμα της σημαίας, εμείς οι ορθόδοξοι δεν την λατρεύουμε, αλλά την τιμούμε, γιατί έχει επάνω της ζωγραφισμένο τον σταυρό. Η ζωή του ελληνικού έθνους, ιδίως τα τελευταία 500 χρόνια, ήταν και είναι σταυρική, που οδήγησε και οδηγεί βέβαια στην αναστάσιμη ζωή. Το σύμβολο του Σταυρού που έχει η ελληνική σημαία δεν πρέπει να το τιμούμε, αφού μας βοηθά και μας παρέχη την βοήθεια και την Χάρη του Σταυρωθέντος και Αναστάντος Χριστού;
Επομένως, διαφωνώ ριζικά με τον κοινωνιολόγο κ. Μαρκίδη, ίσως και με εσάς αν συμφωνείτε μαζί του, διότι αυτή η άποψη που εκθέτει για τον πατριωτισμό και σημαία, βασίζεται σε ιστορικές προϋποθέσεις της Ευρωπαϊκής, Μουσουλμανικής και Απωανατολικής κουλτούρας θεολογικά τελείως ξένες προς την Ελληνορθόδοξη και Αγιορείτικη πνευματική παράδοση και ιστορία. Να διορθώσει σε αυτό το σημείο το βιβλίο του ο κ. Μαρκίδης.
Δεν είναι ντροπή να προβάλουμε την σωστή θέση της Ορθοδοξίας για τον πατριωτισμό και την σημαία, διότι η Ελληνορθόδοξη παράδοση μπορεί να αποτελέση πρότυπο για την σύγχρονη παγκόσμια πραγματικότητα και να δώσει λύσεις εκεί όπου υπάρχει σύγχυση, αβεβαιότητα, διασπαστικότητα, φόβος, άγχος, αγωνία και ανησυχία για το παρόν και το μέλλον.
Ο ρώσσος ορθόδοξος θεολόγος πατήρ Γεώργιος Φλωρόφσκυ, που είναι ο μέγιστος των θεολόγων του 20ου αιώνος, είπε τα εξής για τις σχέσεις Ελληνισμού και Χριστιανισμού: «Ο Ελληνισμός καθαρισμένος από την αίρεση, την ειδωλολατρεία, την λογικοκρατία, απετέλεσε ήδη από τα πρώτα χριστιανικά χρόνια αιώνιος κατηγορία – αξία του χριστιανισμού… Δεν ομιλώ για τον στενό εθνικιστικό Ελληνισμό του Νεοελληνικού Κράτους, αλλά για τον οικουμενικό και καθολικό ελληνισμό που βαπτίσθηκε, μυρώθηκε, μετεμορφώθηκε, αγιάσθηκε και ανυψώθηκε ως τον θρόνο του Θεού δια της ευχαριστιακής ζωής… Όποιος λέγει ότι ο Ελληνισμός αυτός που έγινε μέλος του Σώματος του Χριστού, δεν είναι απαραίτητος σήμερα και πρέπει να εξοβελισθή από την Εκκλησία, θέτει εκτός Εκκλησίας Ορθόδοξης τον εαυτό του».
Προτείνω προς εσάς, Πανιερώτατε, και προς τον αγαπητό εν Χριστώ αδελφό κ.Μαρκίδη, να μελετήσετε με φόβον Θεού, διάκριση πνευματική και θείο φωτισμό, τα βιβλία του πατρός Φλωρόφσκυ και του πατρός Ιωάννου Ρωμανίδου, για να διαπιστώσετε μόνοι σας την αλήθεια αυτή που σας εξέθεσα περί ελληνορθοδόξου παραδόσεως, πατριωτισμού και σημαίας.
στ) Στην σελ.234 στο βιβλίο Το Όρος της σιωπής λέγει τα εξής: «Όμως αυτό δεν ήταν ίσως παράξενο, αφού ο πατήρ Μάξιμος ήταν το πρότυπο του πνευματικού ιερομονάχου που αδιαφορεί για τις εγκόσμιες ιδοεολογίες…
…Το κοινωνικό και πολιτικό σύστημα του νησιού έχει τόσα προβλήματα, ώστε ο πατήρ Μάξιμος μου είχε πει κάποτε ότι μόνο με την βοήθεια του Θεού μπορεί να έχουμε μια ελπίδα να ανταπεξέλθουμε και να βρούμε λύσεις. Γιατί αυτό που είναι αδύνατο για τους ανθρώπους, είναι δυνατόν για τον Θεό. Το ίδιο πράγμα είχα ακούσει από έναν ινδουϊστή ηγούμενο, τον σουάμι Σουαρουπανάντα του τάγματος Σιβανάντα, πριν από μερικά χρόνια, σε μια άτυπη βραδυνή μας συζήτηση στο νησί Παραντάϊζ με θέμα, πως μπορούμε να σώσουμε τον κόσμο, από αυτήν την πορεία της αυτοκαταστροφής».
Σχόλιο: Η αδιαφορία εδώ έγκειται στο γεγονός ότι σαν ορθόδοξοι μοναχοί δεν πρέπει να ασχολούμεθα με τις μέριμνες του βίου, την ικανοποίηση των παθών μας και την διάσπαση των νοητικών και πνευματικών μας δυνάμεων. Όμως δεν πρέπει να αδιαφορούμε για τις ιδεολογίες ως αιρέσεις, οι οποίες παραπλανούν το χριστεπώνυμο πλήρωμα της Εκκλησίας και όλον τον κόσμο σήμερα. Πρέπει να δώσουμε με θεολογικά επιχειρήματα σωστή απάντηση στα προβλήματα που απασχολούν τους ανθρώπους, ιδίως το χριστιανικό μας ποίμνιο.
Τώρα, ο Ελληνισμός είναι ιδεολογία, οπότε πρέπει να τον απορρίψουμε ως χριστιανοί; Νομίζω ότι ο Ελληνισμός σημαίνει τρία πράγματα: Πρώτον, είναι ο Ελληνισμός, ο γεωγραφικός χώρος μέσα στον οποίο έζησε, εμεγαλούργησε και αμάρτησε ο ελληνικός λαός ανά τους αιώνας. Δεύτερον, ο Ελληνισμός είναι η Ελληνορθόδοξη Παράδοση, Ζωή και Πολιτισμός, Θεολογία, Γλώσσα και Πνευματικότητα. Και τρίτον, ο Ελληνισμός είναι οι Έλληνες Ορθόδοξοι, ζώντες και κεκοιμημμένοι, κολασμένοι και σεσωσμένοι. Άρα λοιπόν, δεν είναι ιδεολογία ο Ελληνισμός. Δεν πρέπει να τον απορρίψουμε, αλλά να τον προβάλουμε απαθώς και με ζήλο κατ΄ επίγνωσιν, διότι η Ελλάδα όπως την περιέγραψα πιο πριν, μπορεί να σώση, εν Χριστώ πάντοτε, ξανά τον κόσμο, μειώνοντας στο ελάχιστο την αμορφία και αλογία και αδιέξοδο που βρίσκεται σήμερα. Ο Ντοστογιέφσκυ είπε ότι η ομορφιά του Χριστού θα σώση τον κόσμο. Πιστεύω ότι η ομορφιά του Χριστού, όπως βιώθηκε στον καιρό της Ρωμανίας, και βιώνεται μέχρι σήμερα στο Άγιον Όρος, δεν πρέπει να περιφρονήται και να χλευάζεται, ιδιαιτέρως από τους Έλληνες. Ο Γέρων Παΐσιος Καππαδόκης Αγιορείτης είπε κάποτε αυτήν την προφητεία: «Κάποτε το Βυζάντιο-Ρωμανία εδημιούργησε το Άγιον Όρος ως μοναστικό κέντρο της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Τώρα ήλθε ο καιρός το Άγιον Όρος να δημιουργήση ξανά το Βυζάντιο-Ρωμανία, όχι ως παγκόσμιο κράτος, αλλά ως παγκόσμια Εκκλησία και πολιτισμό. Θα βλέπετε τότε από τις τηλεοράσεις ολόκληρα έθνη να βαπτίζονται ορθόδοξα».
Όσον αφορά τώρα το γεγονός ότι ο πατήρ Μάξιμος ή άγιος Λεμεσού π. Αθανάσιος λέγει ότι ο Θεός θα λύση και τα πνευματικά και τα κοινωνικά και τα προβλήματα των ανθρώπων της νήσου Κύπρου και όλου του κόσμου, δεν σημαίνει ότι ο Θεός του π. Αθανασίου συμφωνεί με τον Θεό του Ινδουϊστή ηγουμένου.
Επαναλαμβάνω ότι ο προφήτης Δαυΐδ λέγει στο Ψαλτήρι: «Πάντες οι θεοί των εθνών δαιμόνια». Ο Θεός του Ινδουϊστή ηγουμένου είναι ο διάβολος. Ποια σχέση υπάρχει μεταξύ του αληθινού Θεού της Ορθοδοξίας με τον διάβολο; Ποια κοινωνία υπάρχει μεταξύ φωτός και σκοταδιού πνευματικού;
Ερωτώ Πανιερώτατε: Εσείς τι λέτε για την προσπάθεια αυτή να συναγελασθή η ορθόδοξη ασκητική πνευματικότητα με την γκουρουϊστική ινδουϊστική ασκητική; Πώς επιτρέπετε στα πνευματικά σας τέκνα να εντάσσουν την Ορθοδοξία στην Νέα Εποχή, η οποία δογματίζει ότι υπάρχουν πολλοί δρόμοι και πολλές αλήθειες που οδηγούν όλοι και όλες στον ίδιο Θεό; Ο Χριστός είπε ότι: «Εγώ ειμί η οδός, η αλήθεια και η ζωή». Δεν υπάρχει επομένως άλλος δρόμος προς την Βασιλεία των Ουρανών, εκτός από τον Χριστό.
ζ) Στην σελ.251-252 το βιβλίο Το Όρος της σιωπής λέγει τα εξής:
«Επί πλέον το απόλυτο έλεος και η φιλευσπλαχνία του Θεού δεν προϋποθέτει ότι θα δοθούν στις ψυχές και άλλες ευκαιρίες για να ξεφύγουν από την κόλαση και την δυστυχία τους; Και η ολοκληρωτική φιλευσπλαχνία και η απόλυτη αγάπη του Θεού δεν καθιστά απαραίτητη την τελική επανόρθωση των ψυχών στη θεϊκή τους κατάσταση;»…
…(σελ. 256) «Συνέχισα να διαβάζω, συνεπαρμένος, τις πεποιθήσεις του αγίου Γρηγορίου Νύσσης, για την Κόλαση, την οποία ο άγιος αντιλαμβανόταν ως μια κατάσταση θεραπείας της ψυχής. “Η σκέψη του αγίου Γρηγορίου βασίζεται στην πεποίθηση της απόλυτης καλοσύνης και αγάπης του Θεού… Πιστεύει ότι τα μαρτύρια της κόλασης έχουν ως μοναδικό σκοπό τους την ίαση της ψυχής, πράγμα που σημαίνει ότι δεν είναι αιώνια”. Να η απάντηση που αναζητούσα, μουρμούρισα, και συνέχισα να διαβάζω. “Η ίαση επιτυγχάνεται μέσα από το πυρ, που δεν είναι πυρ των αισθήσεων, αλλά πυρ ηθικής μορφής […]. Μετά την κάθαρσή τους, οι ψυχές εισέρχονται στην αιωνιότητα. Μερικές κατορθώνουν να επιτύχουν τον εξαγνισμό τους στην διάρκεια της επιγείου ζωής τους, ενώ άλλεςτον επιτυγχάνουν στη μέλλουσα ζωή. Ακόμα και εκείνες οι ψυχές που δεν έχουν γευτεί το καλό και το κακό αυτής της ζωής θα συμμετάσχουν στην αγάπη και την καλωσύνη του Θεού στην μέλλουσα ζωή. Η ανάσταση για τον Γρηγόριο συνεπάγεται την αποκατάστασή μας στην αρχέγονη φυσική μας κατάσταση. Οι άνθρωποι, μετά την κάθαρση και την ανάσταση, θα επιστρέψουν στον Θεό. Το τέλος θα είναι όπως η αρχή”…
…(σελ. 257) Η αποκατάσταση των πάντων κατά την τελική κρίση στηρίζεται “στις διδασκαλίες των πρώτων χριστιανών πατέρων, ότι δεν υπάρχει η ιδέα μιας αιώνιας κόλασης”…
…(σελ. 258) Του απάντησα ότι οι εμπειρίες του γέροντα Εφραίμ και του οσίου Παϊσίου ήταν όχι απλώς ευλογοφανείς, αλλά και συμβατές με την θέση του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης για την κόλαση και την αποκατάσταση των ψυχών. Συμφωνούν επίσης με τις διδασκαλίες πολλών άλλων διακεκριμένων χριστιανών πατέρων, από τα πρώτα χρόνια της Εκκλησίας».
Σχόλιο: Ας αρχίσω πρώτα με την ερώτηση που απηύθυνα κάποτε στον άγιο Γέροντα Παΐσιο Καππαδόκη Αγιορείτη: «-Γέροντα Παΐσιε, υπάρχει Κόλαση, είναι αιώνια και μήπως μπορούμε να βγάλουμε μια ψυχή από την Κόλαση;»
Γέρων Παΐσιος: «-Θα σου πω μια ιστορία από την ζωή του Αγίου Μακαρίου του Μεγάλου: Κάποτε επερπατούσε μέσα στην έρημο της Αιγύπτου πηγαίνοντας προς την Σκήτη του ο Μέγας Μακάριος. Καθώς επήγαινε, εσκόνταψε πάνω σε ένα κρανίο ανθρώπου.
–Εσύ ποιος είσαι; ερώτησε ο Μέγας Μακάριος το κρανίο.
–Εγώ είμαι το κρανίο ενός ειδωλολάτρη ιερέως που κάποτε εδώ κοντά έκανα θυσίες στα είδωλα και στον διάβολο.
–Και που είναι η ψυχή σου τώρα; ξαναρώτησε ο Μέγας Μακάριος το κρανίο.
–Η ψυχή μου βρίσκεται στην Κόλαση, είπε το κρανίο.
–Και πώς είναι η Κόλαση; ερώτησε ο Μακάριος.
–Η Κόλαση είναι ένα σκοτεινό μέρος, σκοτάδι ψηλαφητό υπάρχει εδώ. Είμαστε δεμένοι πισθάγκωνα και δεν βλέπουμε τα πρόσωπα ο ένας του άλλου. Μόνο όταν προσεύχονται οι άγιοι χριστιανοί και ασκητές, τότε γυρίζουμε λοξά και με την άκρη του ματιού κοιτάζουμε ο ένας τον άλλο και παρηγοριόμαστε λίγο. Γι΄ αυτό, πάτερ, να εύχεσθε για μας.
–Υπάρχει και χειρότερη Κόλαση; ρώτησε πάλι ο Μέγας Μακάριος.
–Υπάρχει χειρότερη Κόλαση, όπου βρίσκονται χριστιανοί, οι οποίοι ενώ εγνώρισαν τον Χριστό, είτε Τον αρνήθηκαν ενσυνείδητα, είτε η ζωή τους ήταν αντίθετη με την χριστιανική πίστη. Εμείς δεν εγνωρίσαμε τον Χριστό, ούτε ποτέ ερευνήσαμε να βρούμε την αλήθεια Του και έτσι να σωθούμε. Γι΄ αυτό και δικαίως κολαζόμαστε τώρα και αιωνίως.
Άρα λοιπόν, παιδί μου, υπάρχει Κόλαση και είναι αιώνια, σύμφωνα με την διήγηση του Μεγάλου Μακαρίου, όπως και άλλων ορθοδόξων πατέρων, τόσο των πρώτων χριστιανικών αιώνων, όσο και κατοπινών.
Με ερώτησες αν μπορούμε να βγάλουμε μία ψυχή από την Κόλαση. Κατ΄ αρχήν είναι πίστη της Εκκλησίας μας ότι “εν τω Άδη ουκ έστι μετάνοια”. Δεν μπορεί μια ψυχή που χωρίστηκε από το σώμα, μόνη της να αλλάξη πνευματική κατάσταση. Εμείς οι ζώντες χριστιανοί όμως, μπορούμε να βοηθήσουμε μια ψυχή να βελτιώση την κατάστασή της τόσο στην Κόλαση, όσο και στον Παράδεισο. Μια ψυχή που προγεύεται τον Παράδεισο, με τα μνημόσυνα, τα τρισάγια, τις Θείες Λειτουργίες και τις ιδιαίτερές μας προσευχές, λαμβάνει περισσότερη χάρη και δόξα εκεί που βρίσκεται. Και μια ψυχή που βρίσκεται στην Κόλαση, μπορεί να βελτιώση την κατάστασή της, όχι από μόνη της, αλλά με τα μέσα που προανέφερα. Λίγο το έχεις να βρίσκεσαι στο υπόγειο μιας πολυκατοικίας στο πιο πυκνό σκοτάδι και αφάνεια και μετά να μετατεθής στο ρετιρέ της πολυκατοικίας αυτής; Λιγοστεύουν τα βάσανα. Επίσης υπάρχει και περίπτωση να βγάλης μια ψυχή από την Κόλαση, αν υπάρχουν λίγα πταίσματα στην ψυχή αυτή, τα οποία τυχόν δεν επρόλαβε ο χριστιανός στην επίγεια ζωή του να εξομολογηθή ή δεν επρόλαβε να κάνη τον κανόνα του για τις εξομολογημένες αμαρτίες του. Ο Θεός είναι γεμάτος αγάπη και ευσπλαχνία και δεν επιθυμεί να βασανίζωνται οι άνθρωποι στην Κόλαση, είτε εδώ είτε στην άλλη ζωή. Είναι όμως και δίκαιος και δίνει στον καθένα μας ανάλογα με τα έργα και την μετάνοια που εκάναμε στην επίγεια ζωή του και ζωή μας. Πάντως είναι σπάνιο φαινόμενο να βγάλουμε μια ψυχή από την Κόλαση. Για τους περισσότερους ισχύει το “εν τω Άδη ουκ έστι μετάνοια”».
Αυτά μου είπε κάποτε ο Γέρων Παΐσιος για το θέμα της Κολάσεως. Τα σχόλια εδώ περισσεύουν. Όμως ας δούμε τι λέγει η Καινή Διαθήκη για το θέμα αυτό:
«Και εκπορεύσονται οι τα αγαθά ποιήσαντες εις ανάστασιν ζωής, οι δε τα φαύλα πράξαντες εις ανάστασιν κρίσεως».
Μετάφραση: «Και θα πορευθούν στην ανάσταση ζωής όσοι έπραξαν τα αγαθά έργα της μετανοίας και όσοι έπραξαν τα κακά και δεν μετενόησαν, θα πορευθούν σε ανάσταση καταδίκης. Η ανάσταση ζωής είναι ο Παράδεισος και η ανάσταση καταδίκης είναι η Κόλαση. Εδώ διδάσκει η Καινή Διαθήκη τρία πράγματα:
- 1.την κατά χάριν αθανασία της ψυχής,
- 2.την κοινή ανάσταση των σωμάτων, και
3. την ανταπόδοση, δηλαδή ότι θα πάρη ο καθένας μας κάτι αντάξιο των όσων έπραξε σε αυτήν την ζωή. Τα παιδιά του Θεού θα λάβουν αιώνια και μακαρία ζωή στον Παράδεισο. Οι εχθροί του Θεού και οι αμετανόητοι θα λάβουν αιώνια καταδίκη και θάνατο στην Κόλαση. Ο καθένας ό,τι εδιάλεξε, εκεί και θα πάη».
«ος δ΄ αν βλασφημήση εις το Πνεύμα το Άγιον, ουκ έχει άφεσιν εις τον αιώνα, αλλ΄ ένοχος εστίν αιωνίου κρίσεως».
Μετάφραση: «Αλλά όποιος βλασφημήσει εναντίον του Αγίου Πνεύματος, δεν έχει συγχώρηση μέχρι το τέλος του αιώνος, αλλά είναι ένοχος αιωνίας καταδίκης στην Κόλαση».
«και καθόσον απόκειται τοις ανθρώποις άπαξ αποθανείν, μετά δε τούτο κρίσις».
Μετάφραση: «και καθώς απομένει στους ανθρώπους μία φορά να πεθάνουν, μετά από αυτό ακολουθεί η κρίση. Η κρίση θα γίνη με την έλευση του Κυρίου κατά την Δευτέρα Παρουσία. Από την ώρα του θανάτου μέχρι και της τελικής κρίσεως η ψυχή του ανθρώπου βρίσκεται σε μια μέση κατάσταση, σε μια κατάσταση προσμονής για την τελική κρίση του Κυρίου. Μέχρι τότε οι ψυχές ή προγεύονται τον Παράδεισο, ή προγεύονται την Κόλαση, λένε οι άγιοι πατέρες της Εκκλησίας».
Αυτά λένε οι άγιοι Ευαγγελιστές, οι Απόστολοι και οι άγιοι της Εκκλησίας μας για τον Παράδεισο και την Κόλαση και όχι αυτά που λέγει ο κ. Μαρκίδης στο βιβλίο του, περί Παραδείσου και Κολάσεως.
Όσον αφορά τις θεολογικές απόψεις του Αγίου Γρηγορίου Νύσσης περί Κολάσεως, απολύτου ελέους και φιλευσπλαχνίας του Θεού και τελικής αποκατάστασης των πάντων στον Παράδεισο, λέμε ότι ναι μεν η Β' και η Ε΄ Οικουμενικές Σύνοδοι εχαρακτήρισαν τον άγιο Γρηγόριο Νύσσης ως «πατέρα πατέρων» και αποδέχθηκαν το πλείστον της θεολογίας του ως ορθοδόξου, όμως απέρριψαν τις θεολογικές του απόψεις για την Κόλαση και την αποκατάσταση των πάντων στον Παράδεισο, διότι οι απόψεις αυτές δεν συμφωνούν με την μαρτυρία της Αγίας Γραφής και της εν γένει Παραδόσεως της Ορθοδόξου Εκκλησίας και την μαρτυρία και την εμπειρία των αγίων Πατέρων για το θέμα αυτό. Ούτε είναι δυνατόν ποτέ μια μέλλουσα να συγκληθή Οικουμενική Σύνοδος μπορεί να αλλάξει την θεολογία της Ορθοδοξίας στο θέμα αυτό, βασισμένη μόνο σε ένα άγιο πατέρα, τον Γρηγόριο Νύσσης, που είναι μεν «πατήρ πατέρων», αλλά στο θέμα αυτό έσφαλε ως άνθρωπος. Σημασία στην Εκκλησία έχει η οικουμενική και καθολική Παράδοση, που βασίζεται στην συμφωνία των Πατέρων», consensus partum, σε κάθε θέμα που απασχολεί την Εκκλησία και όχι οι ιδιωτικές απόψεις του καθενός μέλους αυτής.
Συμπεραίνοντας λέμε πως ο κ. Μαρκίδης, ως πνευματικό σας τέκνο, πρέπει εδώ να σας κάνη υπακοή και να διορθώση όλο το κεφάλαιο περί Κολάσεως στο βιβλίο του Το Όρος της σιωπής.
η) Στην σελ. 273 του βιβλίου Το Όρος της σιωπής λέγει τα εξής: «Δεν μπορούν να διαφοροποιήσουν ή να ξεχωρίσουν μέσα στο μυαλό τους την ιδέα «Θεός» από την ιδέα «έθνος». Έχουμε το ίδιο πρόβλημα στην Αμερική με τους φονταμενταλιστές, που νομίζουν ότι ο Χριστός και ο Αμερικανισμός είναι συνώνυμα. Στην Κύπρο είναι ο Χριστός και ο Ελληνισμός. Στην Ρωσία είναι η “αγία Ρωσία”. Λίγο πριν έλθω στο μοναστήρι, άκουσα έναν επίσκοπο να βγάζει κήρυγμα ερμηνεύοντας τους “Μακαρισμούς”, λες και ο Ιησούς υποστήριζε κάποιον στρατιωτικό αγώνα ενάντια στην καταπίεση».
Σχόλιο: Έχω αναφερθή ήδη προηγουμένως στην παρούσα επιστολή για το θέμα Ελληνισμός και Χριστιανισμός, πατριωτισμός, σημαία, ελληνορθόδοξη Παράδοση κλπ., ώστε θα ήταν φορτικό και ανωφελές να τα επαναλάβω. Απλώς θέλω να επισημάνω το εξής, ότι ο κ. Μαρκίδης συγχέει την Αμερικανική, Ευρωπαϊκή, Ασιατική, Απωανατολική κουλτούρα πάνω στα θέματα αυτά, με τη γνήσια και απαθή Ελληνορθόδοξη Παράδοση, ιδιαιτέρως όπως βιώθηκε στον καιρό της Ρωμανίας και της Φραγκοκρατίας και της Τουρκοκρατίας στην καθ΄ ημάς Ανατολή.
Και εδώ πρέπει να διορθωθή το βιβλίο αυτό με δική σας παρεμβαση.
θ) Στην σελ. 367 του βιβλίου Το Όρος της σιωπής λέγει τα εξής: «Στην πραγματικότητα, η ησυχαστική προσέγγιση του Θεού, από τη μια πλευρά, και η φιλοσοφική προσέγγισή Του, από την άλλη, μπορεί να είναι οι δύο πλευρές του ίδιου χριστιανικού νομίσματος, με την μία να κυριαρχεί στην Ανατολή και την άλλη στη Δύση. Ο χριστιανισμός, μου είχε πει κάποτε ένας καθολικός επίσκοπος στο Μέϊν, έχει δύο πνεύμονες. Ο ένας είναι δυτικός, που σημαίνει ορθολογικός και φιλοσοφικός, και ο άλλος ανατολικός, που σημαίνει μυστικιστικος και καθαρά πνευματικός. Και οι δύο, υποστήριζε, είναι απαραίτητοι για την σωστή αναπνοή. Δεδομένου ότι προσωπικά είμαι προϊόν της δυτικής διανοητικής παράδοσης του διαφωτισμού, αλλά αισθάνομαι ισχυρή έλξη προς τις πολιτιστικές μου ρίζες στην Ορθοδοξία, μου αρέσε ιδιαίτερα αυτή η μεταφορά».
Σχόλιο: Η άποψη αυτή του παπικού επισκόπου περί Ορθοδοξίας και Παπισμού ως δύο πνευμόνων απαραιτήτων και των δύο για τον οργανισμό της Εκκλησίας είναι η θεωρία του οικουμενισμού και του πανθρησκειακού συγκρητισμού, ο οποίος θεωρείται από σωστούς παραδοσιακούς θεολόγους ως σύγχρονος παναίρεση και βλασφημία κατά του Αγίου Πνευματος. Θεολόγοι, όπως ο π. Δημήτριος Στανιλοάε, λέγει στο βιβλίο του «Για έναν ορθόδοξο οικουμενισμό», ότι για να γίνη η «ένωση των Εκκλησιών» πρέπει να συμφωνηθούν τα εξής: Πρώτον, ενότητα στα ορθόδοξα δόγματα.
Δεύτερον, ενότητα στην διοίκηση, δηλαδή αποδοχή από όλους του συνοδικού συστήματος λειτουργίας της Εκκλησίας.
Και τρίτον, ενότητα στην Θεία Λατρεία της Εκκλησίας.
Ο π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ στο βιβλίο του «Θέματα Ορθοδόξου Θεολογίας» λέγει ότι «για μένα “ένωση των Εκκλησιών και των χριστιανών” σημαίνει την παγκόσμια επιστροφή όλων στην Ορθόδοξη Εκκλησία».
Επίσης, ο Αρχιμ. Ιουστίνος Πόποβιτς έγραψε το βιβλίο «Ορθόδοξος Εκκλησία και οικουμενισμός», όπου χαρακτηρίζει την ένωση των χριστιανών υπό την εξουσία του Πάπα και του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών, ως παναίρεση.
Οι Αγιορείτες Πατέρες ως Ιερά Κοινότης Αγίου Όρους, αλλά και μεμονωμένως έχουν εκφρασθή με σφοδρότητα κατά του οικουμενισμόυ, όπως ο π.Θεόκλητος Διονυσιάτης, ο Αρχιμ. Γαβριήλ Διονυσιάτης, ο Αρχιμ. Γεώργιος Καψάνης, ο Αρχιμ. Αιμιλιανός Σιμωνοπετρίτης, ο Αρχιμ. Βασίλειος Γοντικάκης, ο π. Νικόδημος Μπιλάλης, ο Γέρων Μωυσής Αγιορείτης και άλλοι. Ο Γέρων Παΐσιος Καππαδόκης Αγιορείτης εχαρακτήρισε τον οικουμενισμό ως «επάρατον αίρεσιν».
Επομένως, το γεγονός ότι ο κ. Μαρκίδης αναπαύεται στον οικουμενισμό, σημαίνει ότι δεν κατάλαβε τίποτα από την Αγιορείτικη πνευματικότητα, νηπτική θεολογία και ορθόδοξη δογματική συνείδηση της Εκκλησίας μας και του Αγίου Όρους. Παραμένει μέσα στο κίνημα της Νέας Εποχής. Γι΄ αυτό εδώ, αν θέλη να προβάλη το Άγιον Όρος στο Δυτικό κόσμο, πρέπει να καταδικάσει τον οικουμενισμό ως παναίρεση, αφού η πίστη του Αγίου Όρους είναι αυτή και όχι τα λανθασμένα λόγια που γράφει εδώ. Τον λόγο τώρα έχετε εσείς, Πανιερώτατε. Ετελείωσα την κριτική.
Ζητώ ταπεινώς τας αγίας θεοπειθείς σας ευχάς προς σωτηρίαν της ψυχής μου.
Παρακαλώ πολύ να επιληφθείτε του βιβλίου Το Όρος της σιωπής του κυρίου Κυριάκου Μαρκίδη και το οποίον σας παρουσιάζει ως ένα χριστιανό «γιόγκι» και «γκουρού» του Αγίου Όρους και να στείλετε αυτήν την επιστολή είτε με τηλεομοιότυπο (fax), είτε με το ταχυδρομείο προς τον κ. Μαρκίδη. Να του ζητήσετε να διορθώση το βιβλίο του σε μια άλλη έκδοση στα σημεία που προανέφερα, αν νομίζετε ότι πρέπει αυτό να γίνη. Πιστεύω ότι και εσείς, Πανιερώτατε, συμφωνείτε με όσα γράφω στην παρούσα επιστολή.
Μετά του προσήκοντος σεβασμού,
Ρωμηοί Ορθόδοξοι Ελληνοκύπριοι
No comments:
Post a Comment