ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
Της Δρ. Ἑλένης Παπαδοπούλου,
Διδάκτωρ Διδακτικῆς Γλωσσῶν καὶ Πολιτισμῶν
τοῦ Πανεπιστημίου Paris III – Sorbonne Nouvelle
=====
Οἱ ἀλλεπάλληλες μεταρρυθμίσεις ἀπὸ τὴ δεκαετία τοῦ ’80 ἀλλοίωσαν τὴ γλωσσικὴ διδασκαλία καὶ φτώχυναν τὸν λόγο.
Τὴ γλῶσσα μου ἔδωσαν ἑλληνική… μονάχη ἔγνοια ἡ γλῶσσα μου στὶς ἀμμουδιὲς τοῦ Ὁμήρου», λέει ὁ Ἐλύτης στὸ «Ἄξιόν ἐστι». Καὶ μέσα σὲ δύο στίχους κλείνει τὴν ἱστορία αὐτῆς τῆς θαυμάσιας γλώσσας ποὺ ἔρχεται μέσα ἀπὸ τοὺς αἰῶνες καὶ παραμένει ζωντανὴ ἀπὸ τὴν ἀρχαιότητα ὣς σήμερα.
Τί κρίμα ποὺ οἱ μαθητές μας δὲν ἔχουν διδαχθεῖ οὔτε αὐτοὺς τοὺς στίχους οὔτε ὅμως τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα. Οἱ ἀλλεπάλληλες σχολικὲς μεταρρυθμίσεις ἀπὸ τὴ δεκαετία τοῦ ’80 μέχρι σήμερα ἀκρωτηρίασαν τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα, ἀλλοίωσαν τὴ γλωσσικὴ διδασκαλία, φτώχυναν τὸν λόγο καὶ κατὰ συνέπεια τὴ σκέψη. Μονοτονικό, δημοτικιὰ (καὶ ὄχι δημοτική), κακογραμμένα βιβλία, τυποποιημένες ἐκθέσεις, κατάργηση ἀρχαίων ἑλληνικῶν, κατάργηση ὀρθογραφίας κατέστρεψαν τὸ γλωσσικὸ αἴσθημα ὁλόκληρων γενεῶν ὁδηγώντας τες σὲ γλωσσικὴ ἀφασία.
Ἀντὶ τοῦ μαθήματος τῆς Γραμματικῆς καὶ τοῦ Συντακτικοῦ υἱοθετήθηκε στὸ ἑλληνικὸ σχολεῖο τὸ μάθημα τῆς Γλώσσας. Ὡστόσο, ἡ Γλῶσσα, μάθημα ποὺ ἀφορᾶ τὴν ἑλληνικὴ γλῶσσα, υἱοθετεῖ ὅλες τὶς θεωρίες ποὺ ἰσχύουν γιὰ τὴν ἐκμάθηση τῆς ξένης γλώσσας. Ἑστιάζει, δηλαδή, στὴ λειτουργικὴ ὄψη τῆς γλώσσας, στὴν ἰδέα ποὺ λέει ὅτι ἡ γλῶσσα εἶναι ἐργαλεῖο ἐπικοινωνίας, ἀποκλείοντας τὴ γλῶσσα ὡς ἐργαλεῖο σκέψης.
Ἡ ἐκμάθηση
Μέσα ἀπὸ αὐτὴ τὴν ὀπτικὴ ὁ Ἕλληνας μαθητής, ποὺ ἔχει ὡς μητρικὴ γλῶσσα τὴν ἑλληνική, ἀντὶ νὰ ἐμβαθύνει στὴ γλῶσσα του, τὴ «μαθαίνει» σὰν νὰ ἦταν ἀγγλικὰ μέσα ἀπὸ ἁπλοϊκὰ κείμενα, μέσα ἀπὸ διαφημίσεις, συνταγὲς μαγειρικῆς, ὁδηγίες χρήσεως, ἀφίσες καὶ ἄλλα δῆθεν «αὐθεντικὰ» κείμενα.
Καὶ αὐτὸ καθ’ ὅλη τὴ διάρκεια τῆς σχολικῆς ζωῆς. Κι ἂν στὴν ξένη γλῶσσα χρησιμοποιοῦνται οἱ συνταγὲς μαγειρικῆς γιὰ νὰ διδάξουν τὸ βασικὸ λεξιλόγιο τῶν τροφίμων, αὐτὸ γίνεται σὲ ἐπίπεδο ἀρχαρίων, ποὺ δὲν γνωρίζουν κὰν τὰ βασικὰ τῆς ξένης γλώσσας. Ποιό τὸ νόημα μίας τέτοιας διδασκαλίας σὲ κάποιον ποῦ ἤδη γνωρίζει αὐτὸ τὸ λεξιλόγιο; Ποιά ἡ χρησιμότητα ἀσκήσεων, ὅπου στὰ παιδιὰ ζητεῖται νὰ φτιάξουν διαφημίσεις, ἀφίσες, συνταγές;
Ἡ μητρικὴ γλῶσσα τῶν Ἑλλήνων μαθητῶν διδάσκεται ὡς ξένη ἐπὶ σειρὰν ἐτῶν, στερώντας τους ἀπὸ ὅλα τὰ γλωσσικὰ ἐργαλεῖα ποὺ θὰ τοὺς δώσουν τὴ δυνατότητα τῆς κρίσης, τῆς ἀνάλυσης καὶ τῆς σύνθεσης, τὴ δυνατότητα, δηλαδή, νὰ σκέφτονται.
Τὸ μήνυμα
Τίθεται, ὡστόσο, καὶ θέμα ποιὸ εἶναι τὸ ἠθικὸ δίδαγμα αὐτῶν τῶν κειμένων. Τί μήνυμα περνάει μία συνταγὴ γιὰ κουλουράκια; Τί μήνυμα περνᾶνε ἰδεοληπτικά, κακογραμμένα, φλύαρα καὶ ξύλινα ἄρθρα ἐφημερίδων συγκεκριμένης πολιτικῆς τοποθέτησης, μὲ τὰ ὁποῖα εἶναι γεμάτα τὰ βιβλία γιὰ τὴ Γλῶσσα ἀπὸ τὸ δημοτικὸ ἕως τὸ λύκειο;
Πόσο σωστὸ εἶναι γλωσσικὰ ἀλλὰ καὶ παιδαγωγικὰ καὶ ἠθικὰ νὰ ὑπάρχουν ἄρθρα τοῦ πολιτικοῦ κ. Σημίτη μέσα στὰ βιβλία τῆς γλώσσας (βιβλίο γ΄ γυμνασίου);
Πόσο σωστὸ ἠθικά, παιδαγωγικά, μαθησιακὰ εἶναι νὰ ὑπάρχουν ἄρθρα γιὰ ΜΚΟ, τὰ ὁποία ὑμνοῦν τὸ τεμπελιὸ καὶ καταδικάζουν τὴν ἐργασία, ἐνῶ ὁ συγγραφέας τους, πρόεδρος διεθνοῦς ΜΚΟ, συνελήφθη καὶ καταδικάστηκε στὸ Νεπὰλ γιὰ σεξουαλικὴ κακοποίηση ἀνηλίκων (βιβλίο γλώσσας γ΄ γυμνασίου);
Δυστυχῶς, τὰ σχολικὰ βιβλία Γλώσσας τῶν ἑλληνικῶν σχολείων δὲν ἔχουν σκοπὸ νὰ μάθουν στὰ παιδιὰ ἑλληνικά. Ἔχουν τὸν σκοπὸ νὰ κάνουν πλύση ἐγκεφάλου στὰ παιδιὰ ἐμποτίζοντας τὰ μὲ συγκεκριμένες παγκοσμιοποιημένες ἰδεολογίες, ὅπου τὰ μαθήματα γλώσσας εἶναι οὐσιαστικὰ ἡ βιτρίνα τῆς προπαγάνδας τους. Γιὰ παράδειγμα, στὸ βιβλίο τῆς ϛ΄ δημοτικοῦ ὑπάρχει τὸ ἑξῆς θέμα: «Κοντὰ στὴν περιοχή σας ἔχει δημιουργηθεῖ ἕνας καταυλισμὸς ὅπου φιλοξενοῦνται πρόσφυγες διωγμένοι ἀπὸ διάφορες χῶρες. Ὅμως, κάποιοι θέλουν νὰ τοὺς διώξουν. Ἡ τάξη σας, λοιπόν, ἀποφασίζει νὰ ζητήσει ἀπὸ τὸν δήμαρχο νὰ συνεχίσουν οἱ πρόσφυγες νὰ φιλοξενοῦνται στὸν καταυλισμὸ καὶ νὰ τοὺς βοηθήσει νὰ βελτιώσουν ἀκόμα περισσότερο τὶς συνθῆκες ζωῆς τους. Ἑτοιμάστε τὴν ἐπιστολὴ ποὺ ἀκολουθεῖ, μὲ σκοπὸ νὰ πείσετε λογικὰ ἀλλὰ καὶ νὰ συγκινήσετε τὸν δήμαρχο».
Τί δουλειὰ ἔχουν μικροὶ μαθητὲς νὰ ὑπερασπίζονται καταυλισμοὺς «προσφύγων» καὶ νὰ στέλνουν ἐπιστολὲς στὸν δήμαρχο; Τὸ ὅλο θέμα θὰ ἦταν ἐντελῶς φαιδρό, ἂν δὲν ἦταν ἐπικίνδυνο. Καὶ εἶναι ἐπικίνδυνο γιατί δημιουργοῦν στὰ παιδιὰ φαντασιακὲς πραγματικότητες, ὅπου ὁ ρεαλισμὸς ἔχει πάει περίπατο.
Παρουσιάζουν ψεύτικους κόσμους ὡς πραγματικούς. Καὶ τοὺς ἀφαιροῦν κάθε δυνατότητα κρίσης καὶ ἀνάλυσης, ἀφοῦ τὰ μόνα γλωσσικὰ ἐργαλεῖα, ποὺ ἔχουν, γιὰ νὰ τοὺς ἑρμηνεύσουν, εἶναι τὸ περιορισμένο καὶ ἰδεοληπτικὸ λεξιλόγιο τῆς νέας παγκοσμιοποιημένης κουλτούρας, μὲ ἀρκετὴ δόση ἀσυνταξίας καὶ ἀνορθογραφίας.
ΠΗΓΗ:
ἐφημ. «Δημοκρατία»,
Χριστιανική Βιβλιογραφία
