ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ ΓΥΝΑΙΚΩΝ

ΓΙΑΤΙ Η ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΝ ΕΜΠΟΔΙΖΕΙ;

Συνέντευξη του Μητροπολίτη Κιτίου κ. Χρυσοστόμου

======================

Επιθυμώ να σας ευχαριστήσω για την ευκαιρία που μου δίνετε, να εκφράσω τη γνώμη μου ( κι όχι την γνώμη της Εκκλησίας) ανεξάρτητα του γεγονότος ότι πιστεύω πως η γνώμη της Εκκλησίας ως συνόλου, ως πληρώματος της Αλήθειας δεν διαφέρει με τα όσα υποστηρίζω πιο κάτω, για το θέμα της χειροτονίας γυναικών.

Καταρχήν πρέπει να τονίσω πως μεμονωμένες γνώμες υπέρ της χειροτονίας γυναικών και στην Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχουν καμία βαρύτητα. Σημασία στην Ορθόδοξη Εκκλησία έχει αυτό που για αιώνες βιώνεται ή γι΄ αυτό που η ίδια η Εκκλησία εξέφρασεν ως αλήθεια με απόφαση Οικουμενικής Συνόδου.

Πριν προχωρήσω, θα έπρεπε να τονίσω σε όλους όσοι ευκαίρως ακαίρως μιλούν για ισότητα των δύο φύλων στον επαγγελματικό, κοινωνικό, πολιτικό και άλλους τομείς τη ζωής, να αντιληφθούν ότι τα θέματα της Χριστιανικής πίστεως και της Εκκλησίας, κινούνται σε άλλο, τελείως διαφορετικό επίπεδο και γι΄ αυτό τα κριτήρια είναι τελείως διαφορετικά.

Ύστερα από αυτή την διασάφηση μπαίνω στο ερώτημα σας:
«Ποίοι είναι οι Θεολογικοί λόγοι που εμποδίζουν την εκκλησία να λάβει την απόφαση της χειροτονίας γυναικών; »

Η Θεία Αποκάλυψη που εκφράζεται με την Αγία Γραφή και την εν Πνεύματι Αγίω Ζωή της Εκκλησίας δίνει ένα «οντολογικό» πρωτείο στον άνδρα. Ο Απόστολος Παύλος στις προς Κορινθίους και προς Εφεσίους Επιστολές του ονομάζει τον άνδρα ως κεφαλήν της γυναικός.
Το πρωτείο αυτό αποτελεί φυσική συνέπεια του γεγονότος ότι ο άνδρας δημιουργήθηκε πρώτος και ύστερα δημιουργήθηκε απο την πλευρά του η γυναίκα. Γιατί; Δεν υπάρχει γιατί. Μερικά πράγματα είναι δεδομένα και δεν πρέπει να κρίνονται με ανθρώπινα κριτήρια.

Το πρωτείο αυτό του άνδρα δεν αδικεί καθόλου τις γυναίκες γιατί στο τέλος της εν Χριστώ ζωής και σωτηρίας της θέωσης (που για τους ορθόδοξους Χριστιανούς αποτελεί τον πραγματικό και αιώνιο προορισμό) η γυναίκα είναι ίση με τον άνδρα.

Σας θυμίζω αυτό που λεει ο Απόστολος Παύλος στην προς Γαλάτας Επιστολή του « ουκ ενί άρσεν και θήλυ πάντες γαρ υμείς είς έστε εν Χριστώ Ιησού» Να μην ξεχνούμε ύστερα πως την πρώτη θέση κατέχει μία γυναίκα η Θεοτόκος.

Όσον αφορά τώρα στο θέμα της Ιερωσύνης, η Αγία Γραφή μιλά για δύο είδη Ιερωσύνης. Το πρώτο είδος Ιερωσύνης είναι η γενική Ιερωσύνη στην οποία μετέχει όλος ο λαός του Θεού, άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Για τούτο και ονομάζονται «βασίλειο ιεράτευμα» ή «βασιλείς και ιερείς» (Έξοδος 19,6) (Α’ Πέτρου β 5,9 και Αποκάλυψη Ε’ 10). Το δεύτερο είδος Ιερωσύνης είναι η Ειδική Ιερωσύνη, την οποία ο Θεός εμπιστεύτηκε μόνο σε άνδρες: Στην μεν Παλαιά Διαθήκη την εμπιστεύτηκε στους άρρενες απογόνους του Ααρών, στη δε Καινή Διαθήκη στους Επισκόπους, Ιερείς και Διακόνους της Εκκλησίας.

Εδώ πρέπει να τονίσουμε πως ο μόνος πραγματικός και απόλυτος Ιερεύς και Αρχιερεύς, είναι μόνο ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός (Εβρ. δ’ ια, ε 6, στ 20, ζ 3, 15-18 ).

Οι Ιερείς και Αρχιερείς της Εκκλησίας μας δεν έχουν αφ΄ εαυτών την Ιερωσύνη, αλλά μετέχουν στην απαράβατον (= αμεταβίβαστον) Ιερωσύνη του Χριστού. Οι λειτουργοί Του είναι το χέρι του Αρχιερέως Χριστού δια των οποίων τελεί Αυτός τα μυστήρια της Εκκλησίας. Και αφού ο Αρχιερέας Χριστός είναι άνδρας και όχι γυναίκα, έτσι και οι μετέχοντες της Ιερωσύνης Του είναι άνδρες και όχι γυναίκες.

Έχοντας υπ΄ όψει τα πιο πάνω, λέμε πως ο Επίσκοπος ως Αρχιερέας της Εκκλησίας « είναι τύπος Χριστού» και αφού ο Χριστός ήταν άνδρας, ο Επίσκοπος και ο Ιερέας δεν μπορούν να είναι γυναίκες, αλλά μόνο άνδρες.
Το ίδιο μας διδάσκει και η Παράδοση της Εκκλησίας. Μία Παράδοση δύο χιλιάδες χρόνια τώρα. Τι γίνεται λοιπόν, στην πράξη εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια; Η Καινή Διαθήκη μαρτυρεί πως οι Πρώτοι Επίσκοποι (δηλαδή Ιερείς που μετέχουν στην Ιερωσύνη του Χριστού) ήσαν οι Απόστολοι. Αυτοί με την σειρά τους χειροτόνησαν (δηλαδή μετέδωσαν την Ιερωσύνη σε άλλους) μόνον άνδρες και αυτοί σε άλλους μέχρι σήμερα.

Πουθενά η Αγία Γραφή δεν ομιλεί, ούτε η Παράδοση αναφέρει για χειροτονίες γυναικών. Η μόνη χειροτονία που αναφέρει η Παράδοση είναι χειροτονία γυναικών ως διακονισσών. Ένας θεσμός που καταργήθηκε, που μπορεί όμως η Εκκλησία αν επιθυμεί να επαναφέρει.

Πρέπει επίσης να παρατηρήσουμε ότι ο Χριστός δεν έδωσε το δικαίωμα να μετέχουν στην Ιερωσύνη Του, ούτε στην Παναγία Μητέρα Του, ούτε στις μυροφόρες γυναίκες.

Ο Θεός εμπιστεύτηκε μόνο στους Αποστόλους και στους διαδόχους τους, Επισκόπους, Ιερείς και Διακόνους της Εκκλησίας που είναι μόνο άνδρες.
Τέλος, πρέπει να τονίσουμε πως είναι χαρακτηριστικό, αλλά και επιβεβαιωτικό των πιο πάνω, ότι η Καινή Διαθήκη απαγορεύει στις γυναίκες να διδάσκουν δημόσια τα της Πίστεως ( Α΄ Τιμ. β,12). Η «διακονία της καταλλαγής » ( Η ιερωσύνη δηλαδή με τα επακόλουθα της) δόθηκε αποκλειστικά στους άνδρες. Γιατί; Δεν υπάρχει γιατί. «Ούτως ηυδόκησε ο Θεός». Έτσι θέλησε ο Θεός.

Στο δεύτερο ερώτημα σας «τι απαντάτε στις γυναικείες οργανώσεις οι οποίες απαιτούν να αρθεί το άβατον του Σταυροβουνίου», απαντούμε ως εξής :

Το πνεύμα του αβάτου ήταν πάντα συνυφασμένο με τον Ορθόδοξο Μοναχισμό – Αναχωρητισμό. Αυτό το πνεύμα του αβάτου το διαφύλαξαν για αιώνες οι φυσιολογικές συνθήκες του περιβάλλοντος σε συνδυασμό με την έλλειψη τον μεταγενέστερων εξελιγμένων μέσων συγκοινωνίας. Πρέπει να θυμίσουμε σε όλους ότι όλα σχεδόν τα Μοναστήρια ιδρύονται σε απομακρυσμένους τόπους, πολλές φορές μάλιστα σε τελείως άβατες περιοχές. Τα Μοναστήρια είναι χώρος λατρείας και προσευχής. Τα σύγχρονα όμως δεδομένα άλλαξαν άρδην την προϋπόθεση του αβάτου, Θυμηθείτε πως το μοναστήρι του Σταυροβουνίου ιδρύθηκε από την Αγία Ελένη τον τέταρτον αιώνα μ.Χ. σε ένα λόφο που μέχρι το 1920 κανένας σχεδόν δεν μπορούσε να προσεγγίσει.

Απαντώ και στο ερώτημα γυναικείων οργανώσεων: Είναι δυνατό να μην επισκέπτονται οι γυναίκες ένα μοναστήρι που ίδρυσε μια γυναίκα η Αγία Ελένη: Η Αγία Ελένη ίδρυσε το Σταυροβούνι με τη χάρη του Τιμίου Σταυρού ως χώρον προσευχής και λατρείας του Θεού από τους μοναχούς και όχι ως χώρον επισκέψεων. Το γεγονός ότι η εξέλιξη κατήργησε το φυσικό άβατο της Μονής δεν μας εμπόδισε να επαναφέρουμε, με την καθιέρωση ενός κανονισμού που κατήργησε επαναλαμβάνω η εξέλιξη της εποχής μας.

Θέλω να γνωρίζουν οι ευσεβείς χριστιανοί και ιδιαίτερα οι ευσεβείς γυναίκες ότι το άβατο, (και τούτο το λέγομεν με κάθε σαφήνεια και κατηγορηματικότητα) ουδόλως υπονοεί οποιαδήποτε υποτίμηση του γυναικείου φύλου.

Και αγαπούμε και σεβόμαστε τη Γυναίκα γιατί κι αυτή είναι εικόνα του Θεού και ίση με τον άνδρα.

Όπως το άβατο του Ιερού Βήματος και το άβατον της Ιερωσύνης δεν αποτελούν υποτίμηση των γυναικών. Όπως εξ άλλου τα άβατα δια τους άνδρες σε γυναικεία μοναστήρια, δεν αποτελούν ύβριν ή υποτίμηση του άνδρα. Το άβατο είναι θεσμός ενταγμένος στο Ασκητικό πνεύμα του Ορθόδοξου μοναχισμού. Είναι ένας τρόπος και μια μέθοδος διατήρησης της πνευματικής ησυχίας ως απαραίτητος όρος συντήρησης της πνευματικής ζωής στα μοναστήρια.

Το άβατο της Ιεράς Μονής Σταυροβουνίου δεν αποτελεί δική μας αυθαίρετη επινόηση και απόφαση. Είναι επαναλαμβάνομεν, θεσμός καταξιωμένος μέσα στη μακραίωνη Ορθόδοξη παράδοση, που συνεχίζεται μέχρι και σήμερα γι απάνω από χίλια χρόνια στο Αγιο Ορος και αλλού αποδίδοντας πλούσιους πνευματικούς καρπούς.

Λαμβάνοντας υπόψιν την ευσέβεια των γυναικών της Κύπρου λάβαμε πρόνοια να ανεγερθεί ο Ιερός Ναός παρεκλήσιον των Αγίων Κυπρίων κοντά στην είσοδο της Μονής. Τοποθετήσαμε κηρόχυτον Σταυρό που περιέχει Τίμιο Ξύλο για να μπορούν οι ευσεβείς γυναίκες να προσκυνούν το Τίμιο Σταυρό οποιαδήποτε μέρα επιθυμούν, καθώς επίσης εξομολογητάριο για εξομολόγηση.

Ενσυνείδητα πήραμε την απόφαση να επαναφέρουμε το άβατο γιατί η Μονή κινδύνευε τότε να κλείσει. Πολλοί μοναχοί Κύπριοι κατέφευγαν στο Άγιο Όρος. Μια μικρή ομάδα μου ζήτησε το άβατο για να μείνουν στην Κύπρο. Τότε τους είπα: Μην απορρίψετε τη χάρη του Θεού, την κλίση σας και τη δική του κλήση: Γίνετε μοναχοί και εγώ θα φροντίσω να γίνει το θέλημα του Θεού και αποδείχθηκε ότι ήταν, θέλημα Θεού γιατί τότε κινδύνευε η Μονή Σταυροβουνίου να ερημωθεί όπως και τόσες άλλες.
Είχε τότε πέντε μοναχούς, σήμερα έχει 33 μοναχούς και αξιόλογη πνευματική ζωή.

Πριν από 90 χρόνια υπήρχαν στη Κύπρο 82 μοναστήρια που σήμερα ξέπεσαν στη λησμονιά και είναι άβατα και δια άνδρες και δια μοναχούς.
Οι μοναχοί που ζουν στην Ιερά Μονή Σταυροβουνίου σήμερα αναβιώνουν με τη πνευματική ζωή τους το Μοναστήρι, το συντηρούν με κόπο και ιδρώτα για να μην καταντήσει και αυτό μια ξεχασμένη μονή για όλους.

Οι μοναχοί αυτοί με τις προσευχές και τις αγρυπνίες τους σείουν συθέμελα ολόκληρο το βουνό για το λαό του Θεού. Τους ευχαριστώ από τα βάθη της ψυχής μου.

Τέλος θέλω να τονίσω σ΄ αυτούς που επικαλούνται τα ανθρώπινα δικαιώματα για να επισκέπτονται τη Μονή ότι ανθρώπινα δικαιώματα έχουν και οι μοναχοί οι ήρωες αυτοί της Εκκλησίας μας, που συντηρούν το μοναστήρι και αγωνίζονται νύκτα και μέρα να το κρατήσουν στη ζωή.