ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΑ, Γ. ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗ, ΧΡΟΝΟΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΟΣ

ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΑ

____________

Γεώργιου Ι. Μαντζαρίδη, Χρόνος και άνθρωπος, Έκδ. Ι. Μ. Μονής Βατοπαιδίου, Άγιον Όρος 2017, σσ. 230.

Του θεολόγου κ. Ανδρέα Κυριακού

=====

Δεν είναι άγνωστος στο αναγνωστικό κοινό ο Καθηγητής Γ. Μαντζαρίδης. Υπήρξε ακαδημαϊκός διδάσκαλος ου τυχών, ευπαίδευτος Θεολόγος και ομότιμος Καθηγητής του ΑΠΘ, όπως και επίτιμος  Καθηγητής των πανεπιστημίων Βουκουρεστίου και Ιασίου. Είδε έργα του να κυκλοφορούν και στην ιταλική, ρουμανική, αγγλική, ρωσική και γερμανική γλώσσα. 

Στο παρόν (που είναι δεύτερη έκδοση, βελτιωμένη) ο Καθηγητής Μαντζαρίδης καταπιάνεται με τη σχέση του ανθρώπου και του χρόνου, θέμα ευρύτατο και όχι ευχερές, οπλισμένος με τη γνωστή του επιστημονική επάρκεια. 

Το έργο χωρίζεται στα πιο κάτω κεφάλαια: 

Η προβληματική του χρόνου,

Χρόνος και χώρος,

Χρόνος και ζωή,

Χριστός και χρόνος,

Εκκλησία και χρόνος,

Χρόνος μετανοίας,

Η διαχρονική παράδοση,

Η βιολογική ασυνέχεια του Μοναχισμού και η πνευματική συνέχεια της Εκκλησίας,

Η μεταμόρφωση του χρόνου και, 

Ο λειτουργικός χρόνος.

Στην αρχή του τελευταίου κεφαλαίου σημειώνει ενδεικτικά: «Η Εκκλησία με τις γιορτές και τις ακολουθίες της ενεργοποιεί μέσα στο χρόνο το έργο της θείας οικονομίας.Έτσι εξαγιάζει και μεταμορφώνει τον χρόνο  της καθημερινής ζωής, ενώ παράλληλα τον ενοποιεί και τον προσανατολίζει στην εσχατολογική του προοπτική στη βασιλεία του Θεού». 

Γράφει επίσης σχετικά με τη σχέση του χρόνου με τη μετάνοια: «Ο χρόνος της ζωής του ανθρώπου προσφέρεται ως «καιρός» μετανοίας. Και εφόσον η ζωή του ανθρώπου εκδιπλώνεται με ταυτόχρονη αλλοτροίωσή του από τον Θεό, ολόκληρο το διάστημά της πρέπει να χρησιμοποιείται για την άρση της αλλοτροίωσεως αυτής. Ο χρόνος που εκδαπανάται χωρίς μετάνοια είναι χαμένος για την πνευματική ζωή του ανθρώπου. Χωρίς τη μετάνοια ο άνθρωπος υπόκειται στα πάθη του και αναπτύσσεται παρά φύσιν. Φαλκιδεύει την πραγματική του προκοπή και ματαιώνει την ολοκλήρωση του ως προσώπου». 

Τω όντι αριστοτεχνική η ανάλυση του θέματος από το συγγραφέα που, σε τελική ανάλυση, καλεί τον αναγνώστη να δει τον χρόνο, που φαίνεται αν τον αντικρύσει κανείς επιφανειακά, σαν κάτι το ουδέτερο ως προθάλαμο της αιωνιότητος. Ουσιαστικά το έργο αντηχεί την λειτουργική αίτηση του ιερέως, που συμπυκνώνει το νόημα του χρόνου στα εξής λόγια: «τον υπόλοιπον χρόνον της ζωής ημών εν ειρήνη και μετανοία εκτελέσαι παρά του Κυρίου αιτησόμεθα». 

Τι να προσθεσουμε εμείς στα πιο πάνω, που τα λένε όλα, τόσο περιεκτικά και λακωνικα; Τίποτε, εκτός από την απόκριση του λαού στην αίτηση αυτή: «Παράσχου Κύριε» και να ευχαριστήσουμε παράλληλα το συγγραφέα για την αριστοτεχνική  και τόσο κατατοπιστική παρουσίαση του θέματος.