ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΓΑΜΟΥ ΤΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ Δ΄

ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΓΑΜΟΥ ΤΩΝ ΚΛΗΡΙΚΩΝ

Δ΄

Του Πανοσ. Ἀρχιμ. Κυρίλλου Κωστοπούλου

=====

Σύμφωνα μὲ τὰ προεκτεθέντα δὲν θὰ ἔπρεπε νὰ τίθεται θέμα δευτερογαμίας τῶν κληρικῶν, ἐφόσον αὐτὴ ἀποτελεῖ κώλυμα γιὰ τὴν εἰσδοχὴ τοῦ λαϊκοῦ μέλους τῆς Ἐκκλησίας στὴν ἱερωσύνη. Εἶναι ρητῶς καὶ ἀπειράκις διατυπωμένο ὅτι ἡ Ἐκκλησία «τὰ χαρίσματα τῆς ἱερωσύνης διὰ τῶν ἀπὸ μονογαμίας ἐγκρατευομένων καὶ τῶν ἐν παρθενίᾳ διατελούντων τῷ κόσμῳ προδιετύπου» (PG 41, 868D). 

Ὡστόσο, ἡ πείρα τῶν Ἁγίων Πατέρων ἀπέδειξε ὅτι ἡ Ἐκκλησία θὰ πρέπη ἀφ᾽ ἑνὸς νὰ προφυλάξη τοὺς κληρικούς της ἀπὸ ἕνα τέτοιο ὀλισθημα καὶ ἀφ᾽ ἑτέρου νὰ προασπίση τὸ φοβερὸ λειτούργημα τῆς ἱερωσύνης. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ οἱ Ἅγιοι Πατέρες μὲ τὸν 6^ο κανόνα τῆς Πενθέκτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου κατηγορηματικῶς ὁριστικοποιοῦν τὸν ἀποκλεισμὸ δυνατότητος συνάψεως γάμου τοῦ κληρικοῦ: «[...] ὁρίζομεν, ἀπὸ τοῦ νῦν μηδαμῶς ὑποδιάκονον, ἢ διάκονον, ἢ πρεσβύτερον, μετὰ τὴν ἐπ᾽ αὐτῷ χειροτονίαν, ἔχειν ἄδειαν, γαμικὸν ἑαυτῷ συνιστᾷν συνοικέσιον. Εἰ δὲ τοῦτο τολμήσοι ποιῆσαι, καθαιρείσθω». Διευκρινίζει δὲ ὁ παρὼν κανὼν ὅτι ὅποιος θέλει νὰ νυμφευθεῖ ὀφείλει νὰ κάμει τοῦτο πρὶν ἀπὸ τὴν χειροτονία του: «Εἰ δὲ βούλοιτό τις τῶν εἰς κλῆρον προσερχομένων, γάμου νόμῳ συνάπτεσθαι γυναικί, πρὸ τῆς τοῦ ὑποδιακόνου, ἢ διακόνου, ἢ πρεσβυτέρου χειροτονίας τούτῳ πραττέτω» (Σύντ. Καν. 2, 318).

Πρὸς ἐπίρρωση τῶν ἀνωτέρω ἠμποροῦμε νὰ ἀναφέρουμε τὸν 26^ο κανόνα τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, ὁ ὁποῖος καλεῖ τὸν ὑποψήφιο κληρικὸ νὰ ἐπιλέξη ἐν ἐλευθερίᾳ ἂν θὰ ἀκολουθήση τὴν ἔγγαμη ἱερωσύνη ἢ θὰ παραμείνη παρθενεύων. Συγκεκριμένα διαλαμβάνει τὰ ἑξῆς: «Τῶν εἰς κλῆρον προσελθόντων ἀγάμων, κελεύομεν βουλομένους γαμεῖν, ἀναγνώστας καὶ ψάλτας μόνον» (Σύντ. Καν. 2, 33). Ὁ κανόνας ρητῶς προειδοποιεῖ ὅτι, τελεσθείσης τῆς χειροτονίας, δὲν ἠμπορεῖ νὰ ὀπισθοδρομήση ὁ κληρικὸς καὶ νὰ μετέχη στὸ μυστήριο τοῦ γάμου, τῆς ἱερωσύνης ὑπερτερούσης αὐτοῦ. Ἐπιτρέπει νὰ ἔλθουν σὲ γάμου κοινωνία μόνον οἱ κατώτεροι κληρικοί, ἀναγνῶστες καὶ ψάλτες, οἱ ὁποῖοι, ἐξάλλου, ὑπόκεινται σὲ χειροθεσία καὶ ὄχι σὲ χειροτονία. 

Σχετικὸς εἶναι καὶ ὁ 10ος κανόνας τῆς ἐν Ἀγκύρᾳ Συνόδου, ὁ ὁποῖος καθαιρεῖ ἐκείνους τοὺς κληρικούς, οἱ ὁποῖοι ἦλθαν σὲ γάμου κοινωνία μετὰ τὴν χειροτονία τους, ἐπειδὴ μετενόησαν ποὺ δὲν ἐνυμφεύθησαν πρὸ αὐτῆς. Ὁ κανόνας σαφῶς διευκρινίζει ὅτι, ἐνῶ ἠμποροῦσαν νὰ ἐπιλέξουν τὴν ἔγγαμη ἱερωσύνη, σιώπησαν καὶ δέχθηκαν τὴν ἱερωσύνη ὡς ἄγαμοι: «… εἴ τινες σιωπήσαντες, καὶ καταδεξάμενοι ἐν τῇ χειροτονίᾳ μένειν οὕτω, μετὰ ταῦτα ἦλθον εἰς γάμον, πεπαῦθαι αὐτοὺς τῆς διακονίας» (Σύντ. Καν. 3, σ. 40).

(Συνεχίζεται)