"Η ΠΡΩΤΗ ΜΕΡΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ"

“Η ΠΡΩΤΗ ΜΕΡΑ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ”

Του Δημήτρη Νατσιού

===============

Ἔτσι ἀκριβῶς, «Ἡ πρώτη μέρα στὸ σχολεῖο» τιτλοφορεῖται κι ἕνα κείμενο ποὺ περιέχεται στὸ «Ἀνθολόγιο Λογοτεχνικῶν Κειμένων Α΄ καὶ Β΄ Δημοτικοῦ», σελ. 30-31. Στὸ κείμενο αὐτὸ «προσφέρονται», ἀνεπιγνώστως προφανῶς ἀπὸ τοὺς συγγραφεῖς, ὅλα τὰ τρέχοντα ἰδεολογήματα καὶ τὰ κενοεπὴ στοιχεῖα ποὺ χαρακτηρίζουν τὸ «νέο σχολεῖο».

ΤΟ ΠΡΩΤΑΚΙ ΠΟΥ ΠΑΕΙ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

___________

Ἕνας μικρὸς μαθητής, πρωτάκι, διηγεῖται τὶς ἐντυπώσεις του ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα στὸ σχολεῖο. Μετὰ τὶς γνωστὲς ἀγωνίες, τὸν φόβο τοῦ ἀγνώστου, τὴ σπαραξικάρδιες «ἀπαγκιστρώσεις» ἐκ τῆς μητρικῆς ἀγκάλης καὶ τὰ συναφῆ της παρθενικῆς «ἀκαδημαϊκῆς» σταδιοδρομίας, διαβάζουμε στὸν ἐπίλογο: «Ἡ δασκάλα μας ἦταν ἡ κυρία Μεταξά. Ἤθελε νὰ τὴ φωνάζουμε Γεωργία καὶ κυρίως ὄχι δασκάλα. Μετὰ εἴπαμε ὅλοι τὰ ὀνόματά μας. Φανῆ, Γιάννης, Ἰουλία, Ἀναστασία….Μὲ τί θέλετε νὰ ἀρχίσουμε; ρώτησε ἡ κυρία μας.

Ὁ Κωστὴς σήκωσε τὸ χέρι.

• Μὲ τὴν τουαλέτα κυρία».

Η ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΙΑ ΔΑΣΚΑΛΑ

_________________

Τί ἀχνοφέγγει πίσω ἀπὸ τὶς χαζοχαρούμενες αὐτὲς ἀράδες, ὁπωσδήποτε α(κατὰ)νόητες γιὰ νεοεισερχόμενο στὸ σχολεῖο μαθητή, ἀπαξιωτικὲς καὶ προσβλητικὲς γιὰ τὸν δάσκαλο; Ἐδῶ ἔχουμε μία «προοδευτικιὰ» δασκάλα, ποὺ ἀποποιεῖται τὴν ἀποστολή της. Ἐφ’ ὅσον ἀπορρίπτει τὸν σεβασμὸ ποὺ περιέχει ἡ προσφώνηση «κυρία», ἐκλιπαρεῖ τὴν οἰκειότητα, ἡ ὁποία παρερμηνεύεται ἀπὸ τοὺς μαθητὲς καὶ καταντᾶ ἡ μητέρα τῆς καταφρονήσεως καὶ τῆς ἀπειθαρχίας. Πολλοὶ ἐκπαιδευτικοὶ πράττουν τὸ ἴδιο, ἔχοντας θολὰ ἐντυπωμένη στὸ νοῦ τοὺς τὴν θεωρία τῆς ἀντιαυταρχικῆς ἢ ἀντιαυθεντικῆς ἀγωγῆς. Καλλιεργοῦν μία «ἀνάρμοστη» σχέση μὲ τοὺς μαθητές τους, δῆθεν φιλική. Ὅμως ὅταν ὁ ἐκπαιδευτικὸς παρουσιάζεται ὑπερβολικὰ ἐπιεικὴς σημαίνει ἢ ὅτι δὲν μπορεῖ νὰ διαδραματίσει σωστὰ τὸν ἡγετικὸ ρόλο του ἢ ὅτι δὲν ἐνδιαφέρεται γιὰ τὰ παιδιά. Στὶς περιπτώσεις αὐτὲς ἡ ἐπιείκεια ἀποτελεῖ τὴν χειρότερη μορφὴ ἀδιαφορίας. (Κάτι παρόμοιο ἰσχύει καὶ μὲ τοὺς γονεῖς, ποὺ προσπαθώντας νὰ κερδίσουν τὴν ἐκτίμηση τῶν παιδιῶν τους, διαβάζοντας καὶ κάποια «βίπερ», περὶ «δημοκρατικῆς» οἰκογενειακῆς ἀγωγῆς, ποὺ κυκλοφοροῦν καὶ σὲ μπακάλικα, λένε στὰ παιδιά τους: «μὴ μὲ βλέπεις σὰν πατέρα. Ἐγὼ θέλω νὰ εἶμαι φίλος σου». Σ’ αὐτὴν τὴν περίπτωση καὶ ὁ γονέας εἶναι ἕνα ἀνώριμο παιδὶ ποὺ παραιτεῖται ἀπὸ τὴν πατρικὴ ἢ τὴν μητρική του εὐθύνη καὶ δημιουργεῖ στὸ παιδὶ αἴσθημα ἀνασφάλειας, ποὺ θὰ φτάσει ὡς τὸν πανικό. Τὰ παιδιὰ θὰ βροῦν εὐκαιρίες στὴν ζωὴ τοὺς ν’ ἀποκτήσουν φίλους, εἶναι ὅμως ἀμφίβολο ἂν θὰ βροῦν κάποιον ἄλλο πατέρα ἢ ἄλλη μητέρα). Ἡ δασκάλα τοῦ κειμένου, ποὺ ἤθελε νὰ τὴν προσφωνοῦν οἱ μαθητές της – καὶ μάλιστα τῆς πρώτης τάξης – Γεωργία, αὐτοακυρώνεται καὶ ταυτόχρονα, ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων, «διδάσκει» στὰ παιδιὰ ὅτι δὲν ὑπάρχει αὐτὴ ἡ εὐλογημένη ἀπόσταση μεταξὺ δασκάλου καὶ μαθητή, τὸ μυστικὸ ὑφάδι ποὺ συνέχει αὐτὴ τὴ σχέση, ποὺ ὀνομάζεται σέβας. Μὲ τὰ καλοπιάσματα καὶ τὶς κολακεῖες δὲν βγάζεις γεροὺς μαθητές. «Δεῖ δ’ αὐτοὺς μηδὲ τοῖς ἐγκωμίοις ἐπαίρειν καὶ φυσᾶν; χαυνοῦνται γὰρ ταῖς ὑπερβολαῖς τῶν ἐπαίνων καὶ θρύπτονται», δηλαδή, πρέπει νὰ μὴν παινεύουμε ὑπερβολικὰ καὶ φουσκώνουμε τὰ παιδιὰ μὲ τὰ ἐγκώμια, γιατί μὲ τὶς ὑπερβολὲς τῶν ἐπαίνων γίνονται ματαιόδοξα καὶ κακομαθημένα». (Πλούταρχος, «περὶ παίδων ἀγωγῆς», ἔκδ. «Κάκτος», σέλ. 69).

Ο Π. ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΠΑΙΝΟΥΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ

________________

Καὶ ὁ ὀσιακὴς μνήμης γέροντας Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης, ἑπόμενος τοῖς θείοις πατράσι, ἔλεγε κάτι σημαντικό: «Στὰ παιδιὰ ὁ ἔπαινος κάνει κακό. Τί λέει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ; «Λαός μου οἱ μακαρίζοντες ὑμᾶς πλανῶσιν ὑμᾶς καὶ τὴν τρῖβον τῶν ποδῶν ὑμῶν ταράσσουσιν». Ὅποιος μᾶς ἐπαινεῖ, μᾶς πλανάει καὶ μᾶς χαλάει τοὺς δρόμους τῆς ζωῆς μας. Πόσο σοφὰ εἶναι τὰ λόγια του Θεοῦ! Ὁ ἔπαινος δὲν προετοιμάζει τὰ παιδιὰ γιὰ καμιὰ δυσκολία στὴ ζωή. Καὶ βγαίνουν ἀπροσάρμοστα καὶ τὰ χάνουν καὶ τελικὰ ἀποτυγχάνουν. Τώρα ὁ κόσμος χάλασε. Στὸ μικρὸ παιδάκι λένε ὅλο ἐπαινετικὰ λόγια. Μὴν τὸ μαλώσουμε, μὴν τοῦ ἐναντιωθοῦμε, μὴν τὸ πιέσουμε τὸ παιδί. Μαθαίνει, ὅμως, ἔτσι καὶ δὲν μπορεῖ νὰ ἀντιδράσει σωστὰ καὶ στὴν πιὸ μικρὴ δυσκολία. Μόλις κάποιος τοῦ ἐναντιωθεῖ, τσακίζεται, δὲν ἔχει σθένος.

ΟΙ ΠΟΛΛΟΙ ΕΠΑΙΝΟΙ ΚΑΤΑΣΤΡΕΦΟΥΝ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ

________________

Οἱ γονεῖς εὐθύνονται πρῶτοι γιὰ τὴν ἀποτυχία τῶν παιδιῶν στὴ ζωὴ καὶ οἱ δάσκαλοι καὶ καθηγητὲς μετά. Τὰ ἐπαινοῦν διαρκῶς. Τοὺς λένε ἐγωιστικὰ λόγια. Δὲν τὰ φέρνουν στὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Τ’ ἀποξενώνουν ἀπ’ τὴν Ἐκκλησία. Ὅταν μεγαλώσουν λίγο τὰ παιδιὰ καὶ πᾶνε στὸ σχολεῖο μ’ αὐτὸ τὸν ἐγωισμό, φεύγουν ἀπ’ τὴ θρησκεία καὶ τὴν περιφρονοῦν, χάνουν τὸ σεβασμὸ πρὸς τὸ Θεό, πρὸς τοὺς γονεῖς, πρὸς ὅλους. Γίνονται ἀτίθασα καὶ σκληρὰ κὰ ἄπονα, χωρὶς νὰ σέβονται οὔτε τὴ θρησκεία, οὔτε τὸν Θεό. Βγάλαμε στὴ ζωὴ ἐγωιστὲς καὶ ὄχι χριστιανούς».(Γέροντος Πορφυρίου, «Βίος καὶ Λόγοι»», ἔκδ. Ι. Μ. Χρυσοπηγῆς, σέλ. 427).

ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΡΧΙΖΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ... ΤΟΥΑΛΕΤΤΑ

___________________

Τὸ κείμενο τοῦ σχολικοῦ βιβλίου τελειώνει μὲ τὴν ὀμορφότατη καὶ παιδαγωγικότατη «ἐπιθυμία» τοῦ μαθητῆ νὰ ἀρχίσει ἡ σχολικὴ χρονιά, ἡ διδαχή, μὲ τὴν….τουαλέτα. Σαφὲς τὸ μήνυμα, ἐλήφθη. Εὖγε στοὺς ἰθύνοντες, τὰ σαΐνια τοῦ ἁμαρτωλοῦ Παιδαγωγικοῦ Ἰνστιτούτου. Παιδεία, ἀγωγή, σμίλευση ψυχῶν, προσιδιάζουσα…στὶς τουαλέτες. Αὐτὸ τὸ μνημειῶδες κείμενο βρῆκαν, γιὰ νὰ ὑποδεχτοῦν τοὺς νιόβγαλτους μαθητὲς στὸ γοητευτικὸ ταξίδι τῆς γνώσης. Ἀντὶ γιὰ ὀσμὴ πνευματικῆς εὐωδίας, ἕνα κείμενο ἀπὸ τὰ μυρίπνοα ἄνθη τῆς παράδοσής μας, ἡ δυσωδία τοῦ βόθρου, ἡ διὰ βίου ἐκπαίδευση ποὺ ὁραματίζονται οἱ Γραικύλοι τῆς σήμερον. Δευτέρα μεθαύριο, πρώτη μέρα στὸ σχολεῖο. Οἱ νεοταξοσκώληκες ἂς ἀρχίσουν «μὲ τὴν τουαλέτα». Ἐμεῖς θὰ ἀρχίσουμε μὲ τὶς ἁγιαστικὲς εὐχὲς τῆς Ἐκκλησίας μας, ὑπερήφανοι γιατί εἴμαστε Ἕλληνες δάσκαλοι. «Ἀπ’ ἔξω μαυροφόρα ἀπελπισιὰ» ἀλλὰ μὲς στὴν τάξη Κρυφὸ Σχολειό.

ΠΗΓΗ:

Αντίβαρο,

Ρωμέικο,

Ακτίνες