ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ "ΣΥΝΑΦΕΙΑΣ" ή ΑΘΕΟΛΟΓΗΣΙΑ

ΤΟ ΠΙΟ ΚΑΤΩ ΣΧΟΛΙΟ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ “Ο ΣΩΤΗΡ” ΑΝΑΤΕΜΝΕΙ ΜΕ ΟΞΥΝΟΙΑ ΚΑΙ ΓΝΩΣΗ ΤΗΝ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΚΗ ΠΛΑΝΗ ΤΗΣ “ΣΥΝΑΦΕΙΑΚΗΣ” ΚΑΙ “ΜΕΤΑΠΑΤΕΡΙΚΗΣ” ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΜΠΛΕΚΕΙ ΤΟΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ ΜΕ ΔΥΣΝΟΗΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΚΑΙ ΝΕΟΡΘΟΔΟΞΟΥΣ ΒΕΡΜΠΑΛΙΣΜΟΥΣ

ΓΙΑ ΜΙΑ ΑΚΟΜΗ ΦΟΡΑ ΕΚΦΡΑΖΟΥΜΕ ΤΗ ΧΑΡΑ ΜΑΣ ΕΠΕΙΔΗ Η ΑΔΕΛΦΟΤΗΤΑ ΤΟΥ "ΣΩΤΗΡΟΣ" ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΓΡΑΜΜΗ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ, ΤΟΥ ΝΕΟΒΑΡΛΑΑΜΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΑΙΡΕΣΕΩΝ.

ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ “ΣΥΝΑΦΕΙΑΣ” ή ΑΘΕΟΛΟΓΗΣΙΑ

Η ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΤΕΡΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ

=========

Ακούγεται απίστευτο, είναι όμως αληθινό! Κάποιοι «θεολόγοι» των καιρών μας, αφού εξάντλησαν κάθε μέθοδο εντυπωσιασμού των ανθρώπων, επιχειρούν τώρα ένα προκλητικό βήμα στη θεολογική τους σκέψη: Όμιλούν για νέο είδος θεολογίας, την όποια τοποθετούν πάνω και πέρα από την πατερική θεολογία και την ονομάζουν «συναφειακή θεολογία».

Τί σημαίνει ο όρος «συναφειακή θεολογία»; Σύμφωνα με την ερμηνεία πού δίνουν οι ίδιοι, σημαίνει το να βρίσκεται ή θεολογική σκέψη σε επαφή (συνάφεια) με το σύγχρονα προβλήματα. Τα σημερινά προβλήματα, λένε, διαφέρουν πολύ από αυτά πού αντιμετώπισαν οι Πατέρες στην εποχή τους - επομένως δεν μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε με την πατερική θεολογία - χρειαζόμαστε μια σύγχρονη θεολογική σκέψη! Χρειαζόμαστε τη θεολογία της «συνάφειας»! Ο προβληματισμός αυτός αναδείχθηκε κυρίως σε διεθνές συνέδριο πού διοργανώθηκε από την Ακαδημία Θεολογικών Σπουδών στο Βόλο, συνεχίζεται όμως με σχετικές δημοσιεύσεις σε θεολογικά περιοδικά.

Μελετώντας τα σχετικά κείμενα διαπιστώνει κανείς και μια πρωτοφανή επίθεση κατά του κορυφαίου Ρώσου θεολόγου π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ, ο οποίος προ αρκετών δεκαετιών είχε ρίξει το σύνθημα «επιστροφή στη θεολογία των Πατέρων», μίλησε για ανάγκη «νεοπατερικής σύνθεσης» (δηλαδή για θεολογική δημιουργία ποτισμένη από το πνεύμα των Πατέρων) και υποστήριξε σταθερά και αποδεικτικά ότι «ο ελληνισμός αποτελεί αιώνιο χαρακτηριστικό του Χριστιανισμού».

Ειδικά αυτό το τελευταίο οι θεολόγοι της «συνάφειας» το χαρακτήρισαν «αγκάθι» στη θεολογική σκέψη του Φλωρόφσκυ. Φυσικά δεν πρωτοτύπησαν, αφού αυτός υπήρξε ο κυριότατος λόγος για τον οποίο τον πολέμησαν οι άλλοι ομοεθνείς του, που ήθελαν να επιβάλουν πλήρη εκρωσισμό της ορθόδοξης θεολογίας.

Όσον άφορα τον κύριο προβληματισμό τους, είναι να θλίβεται κανείς, διαπιστώνοντας την αδιέξοδη πορεία πού ακολουθούν και η όποια, αντί να λύνει τα σύγχρονα προβλήματα, τα περιπλέκει περισσότερο και δημιουργεί και άλλα χειρότερα και πιο πολύ περιπλεγμένα και αδιέξοδα!

Με πιο απλά αλλά και ξεκάθαρα λόγια: Ή θεολογία της «συνάφειας» είναι στην ουσία αθεολογησία και είναι καθαρά προτεσταντικής προελεύσεως· δηλαδή πλάνη!

Μήπως είναι υπερβολικός ένας τέτοιος χαρακτηρισμός;

Η επικαιρότητα της πατερικής θεολογίας

Απάντηση πειστικότατη στο παραπάνω ερώτημα δίνει ένα εξαίρετο κείμενο του μεγάλου θεολόγου π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ, στο οποίο διαπραγματεύεται ακριβώς αυτό το ζήτημα. Γράφει:

«Συχνά με κατέχει αίσθημα περίεργον. Όταν μελετώ τους αρχαίους κλασσικούς της χριστιανικής θεολογίας, τους Πατέρες της Εκκλησίας, βρίσκω να σχετίζονται περισσότερο με τα προβλήματα και τις ταλαιπωρίες της εποχής μου παρά η παραγωγή των νέων θεολόγων. Οι Πατέρες πάλευαν με προβλήματα υπαρξιακά, με τις αποκαλύψεις των αιωνίων θεμάτων που καταγράφηκαν στην Αγία Γραφή. Θα διακινδύνευα να διατυπώσω τη γνώμη ότι ο Μ. Αθανάσιος και ο Αυγουστίνος είναι πολύ περισσότερο σύγχρονοι από πολλούς από τους σύγχρονους θεολόγους. Ο λόγος είναι απλούστατος: ασχολούνταν με πράγματα και όχι με τους χάρτες, ενδιαφέρονταν όχι τόσο για το τι μπορεί να πιστέψει ο άνθρωπος, όσο για το τι έχει πράξει ο Θεός για τον άνθρωπο. Οφείλουμε "σε μια εποχή όπως ή δική μας" να διευρύνουμε τις προοπτικές μας, να αναγνωρίσουμε τους δασκάλους της αρχαιότητας και να επιχειρήσουμε για την εποχή μας μια υπαρξιακή σύνθεση της χριστιανικής εμπειρίας».

«Επιστροφή στους Πατέρες», τόνιζε ο Φλωρόφσκυ, «σημαίνει να προχωρήσουμε, όχι να οπισθοδρομήσουμε. Αυτό που χρειαζόμαστε είναι να είμαστε πιστοί στο πνεύμα, όχι στο γράμμα των Πατέρων, να αφήσουμε τους εαυτούς μας να πυρακτωθούν από τη φλόγα της αναμμένης εμπνεύσεως τους, όχι να συγκεντρώνουμε δείγματα για βοτανική συλλογή»!

Καίριες επισημάνσεις ενός πραγματικά μεγάλου θεολόγου! Το σύνθημα του ήταν: «Μπροστά με τούς Πατέρες»! Οι σημερινοί θεολογούντες φωνάζουν: «Πέρα από τους Πατέρες»! Αλλά πέρα από τούς Πατέρες είναι το χάος, ή πλάνη. Τόσο δύσκολο είναι να γίνει αντιληπτό αυτό;

ΠΗΓΗ:

Ακτίνες,

“Ο Σωτήρ”