ΤΑ ΠΕΡΙ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΥ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ, ΑΠΟ ΤΟΝ κ. ΓΙΑΓΚΑΖΟΓΛΟΥ

ΤΑ ΠΕΡΙ ΑΝΑΔΥΟΜΕΝΟΥ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ, ΑΠΟ ΤΟΝ κ. ΓΙΑΓΚΑΖΟΓΛΟΥ

Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

=====

Θα σταθώ ιδιαιτέρως στα περί αναδυόμενου εθνικισμού στην Εκκλησία της Βουλγαρίας, όσον αφορά τη στάση της για τη Σύνοδο της Κρήτης, για τον λόγο ότι έχει εκδοθεί μακροσκελής και ικανοποιητική από Ορθόδοξη θεολογική άποψη απάντηση. Τα περί αναδυόμενου εθνικισμού στην Εκκλησία της Βουλγαρίας, που ανέφερε σε πρόσφατο κείμενό του στο περιοδικό ‘’Σύναξη’’, πώς τα ανακάλυψε ο κ. Σταύρος Γιαγκάζογλου; 

Η ανακοίνωση του Πατριαρχείου Βουλγαρίας, που αναρτήθηκε στην επίσημη ιστοσελίδα του Πατριαρχείου Βουλγαρίας www.bg-patriarshia.bg, ημερομηνίας 29 Νοεμβρίου 2016, όπου αναφέρεται  στο κείμενο ‘’Η σχέση της Ορθοδόξου Εκκλησίας με τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο’’, της Συνόδου στο Κολυμπάρι της Κρήτης, επισημαίνει με σαφήνεια τις αντιφάσεις, καθώς και το ότι δεν είναι σύμφωνες οι αντιφάσεις αυτές, με όσα διδάσκει η δογματική και κανονική Παράδοση της Ορθόδοξης Εκκλησίας και δεν είναι με βάση το γράμμα και το πνεύμα των Τοπικών και Οικουμενικών Συνόδων.

Κατ’ αρχή γίνεται αναφορά στην πρόταση του Πατριαρχείου Βουλγαρίας για αναβολή της Συνόδου στο Κολυμπάρι της Κρήτης, καθώς και στις παρόμοιες προτάσεις για αναβολή, των άλλων τριών Τοπικών Εκκλησίων (Αντοχείας, Ρωσίας και Γεωργίας) που δεν παρευρέθηκαν στη Σύνοδο. Θα πρέπει επιπρόσθετα να σημειώσουμε ότι η απόφαση λήφθηκε ομόφωνα όπως τούτο σημειώνεται στην ανακοίνωση. Καμιά απουσία δεν υπήρξε. 

Στην ανακοίνωση του Πατριαρχείου Βουλγαρίας, γίνεται αναφορά τόσο σε οργανωτικά όσο και σε θεολογικά λάθη. Περιληπτικά να αναφέρομε ότι στην ανακοίνωση τονίζεται ότι δεν διασαλεύτηκε η ενότητα της Εκκλησίας. Η ομολογιακή αναφορά ότι «Κεφαλή της Εκκλησίας είναι ο ίδιος ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο οποίος είναι ‘’η Οδός και η Αλήθεια και η Ζωή’’», μας θύμισε την παρήγορο ομολογία στην επιστολή του Οσίου Παϊσίου προς τον Αρχιμανδρίτη Χαράλαμπο Βασιλόπουλο, αναφορικά με τις οικουμενιστικές και φιλενωτικές ενέργειες του τότε Οικουμενικού Πατριάρχη Αθηναγόρα: «Η Εκκλησία είναι Εκκλησία του Χριστού και Αυτός την κυβερνάει».

Θα ήταν παράλειψη επίσης να μη σημειώσουμε ότι στην ανακοίνωση του Πατριαρχείου Βουλγαρίας, γίνεται ρητή αναφορά στην παρουσία των ετεροδόξων ‘’παρατηρητών’’ στη Σύνοδο, με την ορθόδοξη σαφήνεια ως εξής: ‘’…ετεροδόξων θρησκευτικών ομάδων (Ρωμαιοκαθολική, Αγγλικανική κλπ). Αυτό που επισημαίνεται εδώ και καιρό στην επίσημη ιστοσελίδα του Πατριαρχείου Βουλγαρίας, ότι «εκτός από την Αγία Ορθόδοξη Εκκλησία δεν υπάρχουν άλλες εκκλησίες, αλλά μόνο αιρέσεις και σχίσματα, και το να ονομάζονται ‘’εκκλησίες’’ είναι θεολογικό, δογματικό και κανονικό λάθος», βρήκε την ορθόδοξη εκφραστική συνέχειά του στην ανακοίνωση αυτή του Πατριαρχείου Βουλγαρίας. 

Η ανακοίνωση του Πατριαρχείου Βουλγαρίας επισημαίνει με σαφήνεια και τα εξής αναφορικά με τη ‘’θεωρία των κλάδων’’ και τα συναφή οικουμενιστικά ατοπήματα: «Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν μπορεί να δεχτεί τις διαφορετικές έννοιες και τα δόγματα στα οποία οι ετερόδοξοι έχουν δικαιολογήσει αυτήν την ενότητα, όπως είναι οι θεωρίες για την ύπαρξη μιας φαινομενικής ‘’ενότητας’’ όλων των χριστιανικών δογμάτων, όπως οι διδασκαλίες για την ‘’αόρατη εκκλησία’’, τη ‘’θεωρία των κλάδων’’, τη ‘’βαπτισματική θεολογία’’ ή την ‘’ισότητα των δογμάτων’’». 

Οι λανθασμένες αυτές εκκλησιολογικές θεωρίες για την ‘’αόρατη εκκλησία’’, όπως οι Προτεστάντες ‘’ανακάλυψαν’’ αγνοώντας την Πατερική Παράδοση, τη ‘’θεωρία των κλάδων’’, τη ‘’βαπτισματική θεολογία’’ και την ‘’ισότητα των δογμάτων’’, καθόρισαν σαφώς τις εκκλησιολογικές προϋποθέσεις και στη «Δήλωση του Τορόντο», «ως προς το τι είναι το Π.Σ.Ε.», στο  εδάφιο 5 συγκεκριμένα, όπου αναφέρεται ότι «οι εκκλησίες – μέλη του Π.Σ.Ε. αναγνωρίζουν στις άλλες εκκλησίες στοιχεία της αληθούς εκκλησίας», καθώς και αυτό που αναφέρεται στην καταληκτική σημείωση στη «Δήλωση του Τορόντο», ότι «οι εκκλησίες αναγνωρίζουν ότι το να αποτελεί κάποιος μέλος της εκκλησίας του Χριστού είναι πιο περιεκτικό από το να αποτελεί μέλος της ίδιας του της εκκλησίας». 

Επισημαίνεται με ορθόδοξη σαφήνεια στην ανακοίνωση του Πατριαρχείου Βουλγαρίας, ότι αυτές οι θεωρίες καταδικάζονται από την Αγία μας Εκκλησία. Η θεολογική επεξήγηση της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Βουλγαρίας, καταρρίπτει για μια ακόμη φορά τα εμπαθή και  ανυπόστατα περί δήθεν εθνοφυλετισμού, αναφορικά με τη στάση της για τη Σύνοδο που πραγματοποιήθηκε στο Κολυμπάρι της Κρήτης. 

Επίσης γίνεται αναφορά στην αναζήτηση της ‘’χαμένης ενότητας όλων των Χριστιανών’’, χαρακτηρίζοντάς την απαράδεκτη, γιατί η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχει χάσει ποτέ την ενότητά της (Μέρος Ι, Παρ. 2 της ανακοίνωσης). Αυτή η αναφορά, ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχει χάσει ποτέ την ενότητά της, βρίσκεται σε απόλυτη συνάφεια με την αναφορά στην ίδια ανακοίνωση, στις οποίες καταδικάζονται οι διδασκαλίες για την ‘’αόρατη εκκλησία’’, τη ‘’θεωρία των κλάδων’’, τη ‘’βαπτισματική θεολογία’’ και την ‘’ισότητα των δογμάτων’’. 

Εμείς ως Ορθόδοξοι Χριστιανοί «σπουδάζοντες τηρείν την ενότητα του Πνεύματος» (Εφ. 4,3) και την ενότητα Πίστεως, μη «κλυδωνιζόμενοι και περιφερόμενοι παντί ανέμω της διδασκαλίας, εν τη κυβεία των ανθρώπων, εν πανουργία προς την μεθοδείαν της πλάνης» (Εφ. 4,14), ομολογούμεν  «εις Κύριος, μία πίστις, εν βάπτισμα»» (Εφ. 4,5).

Η στάση αυτή της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Βουλγαρίας δίδει πιστεύομε απάντηση και σε αυτό είπε ο Πάπας Φραγκίσκος στο Radio Vaticana, κατά την εβδομάδα προσευχής από 18 – 25 Ιανουαρίου 2016 που πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα Παύλος VI, όταν αναφέρθηκε στην ‘’ενότητα των Χριστιανών, Προτεσταντών, Ορθοδόξων, Καθολικών’’, και έκανε αναφορά στο έγγραφο ‘’Αποκατάσταση της ενότητας’’ (Unitatis redintegratio) της Β΄ Βατικανής Συνόδου (που ψηφίστηκε στις 21 Νοεμβρίου 1964 επί Πάπα Παύλου VI), αναφέροντας ότι «όλοι οι βαπτισμένοι είναι αδελφοί και αδελφές, παρά τις διαφορές μας» (όπως η έννοια αυτή εκφράστηκε, στα πλαίσια της ‘’αποκατάστασης της ενότητας’’, με βάση την αναφορά της Β΄ Βατικανής Συνόδου), και τοιουτοτρόπως κατέστησε την ενοποιό αλήθεια της Πίστης δευτερεύουσα.

Όντως η αναφορά στην αναζήτηση της ‘’χαμένης ενότητας όλων των Χριστιανών’’, είναι απαράδεκτη, γιατί η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν έχει χάσει ποτέ την ενότητά της, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην ανακοίνωση του Πατριαρχείου Βουλγαρίας. «Εν τη Εκκλησία υπάρχει η θεανθρωπίνη φιλοσοφία της καθολικής ενότητος (πανενότητος) και η θεανθρωπίνη αίσθησις αυτής», λέγει ο Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς.

Η ανακοίνωση του Πατριαρχείου Βουλγαρίας, επισημαίνει στο Μέρος Ι, Παρ. 6 για το γεγονός της νομιμοποίησης της συμμετοχής στο Π.Σ.Ε., την παρήγορη σημείωση που αναφέρει τα εξής: ‘’στο οποίον (Π.Σ.Ε.), η Ορθόδοξη Εκκλησία της Βουλγαρίας, ευτυχώς, εδώ και πολύ καιρό δεν συμμετέχει’’. Ως γνωστό η Ορθόδοξη Εκκλησία της Βουλγαρίας έχει αποχωρήσει από το Π.Σ.Ε. το έτος 1998.

Ανάλογη ήταν και η επισήμανση κατά την 21 Απριλίου 2016 της Ιεράς Συνόδου της Ορθόδοξη Εκκλησία της Βουλγαρίας, η οποία ανέφερε τα εξής: «Δόξα τω Θεώ για το ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία της Βουλγαρίας εξήλθε από το Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών, για το οποίο εξέφρασε την  αποδοκιμασία της για τη λειτουργία του, για τον λόγο ότι δεν μπορεί να είναι μέλος μιας οργάνωσης στην οποία θα θεωρείται ‘’ως μια  εκ των πολλών ή ως κλάδος της Μίας Εκκλησίας, που ψάχνει και αγωνίζεται για την πραγμάτωσή της στο Παγκόσμιο Συμβούλιο Εκκλησιών’’». Ο σχολιασμός πιστεύομε είναι περιττός.

Τις μέρες τούτες που το πλήρωμα της Εκκλησίας ανέμενε την επίσημη τοποθέτηση του Πατριαρχείου Βουλγαρίας για τη Σύνοδο  στο Κολυμπάρι της Κρήτης, κάποιοι δεν την ανέμεναν να είναι τόσο ομολογιακή. Αν μη γένοιτο ήταν διαφορετική, σίγουρα θα οξύνετο η οικουμενιστική θρασύτητα κάποιων. Θα επαναλάβω τα παρήγορα λόγια του Οσίου Παϊσίου, ότι «η Εκκλησία είναι Εκκλησία του Χριστού και Αυτός την κυβερνάει», καθώς και την αναφορά στην ανακοίνωση του Πατριαρχείου Βουλγαρίας, «Κεφαλή της Εκκλησίας είναι ο ίδιος ο Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ο οποίος είναι ‘’η Οδός και η Αλήθεια και η Ζωή’’».

Πώς ανακάλυψε ο κ. Σταύρος Γιαγκάζογλου τα περί αναδυόμενου εθνικισμού στην Εκκλησία της Βουλγαρίας, όσον αφορά τη στάση της για τη Σύνοδο της Κρήτης; Χωρίς να θέλω να μειώσω τον κ. Γιαγκάζογλου, θα ρωτήσω αυθόρμητα, αν διάβασε καθόλου τη σχετική ανακοίνωση του Πατριαρχείου Βουλγαρίας, που αναρτήθηκε στην επίσημη ιστοσελίδα του Πατριαρχείου Βουλγαρίας ημερομηνίας 29 Νοεμβρίου 2016. Σε ποιο σημείο μπορεί να καταλογιστεί αναδυόμενος εθνικισμός στην Εκκλησία της Βουλγαρίας; Η απάντηση του Πατριαρχείου Βουλγαρίας είναι μια ολοκληρωμένη από Ορθόδοξη θεολογική άποψη απάντηση. Κανείς δεν διακρίνει στη στάση της ‘’αναδυόμενο εθνικισμό’’.