Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ, ΤΟ ΨΑΡΙ ΚΑΙ ΤΟ ΕΜΒΡΥΟ, ΑΠΟΡΙΑΙ ΨΑΛΤΟΥ(Β΄)

Ο ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΤΟ ΨΑΡΙ ΚΑΙ ΤΟ ΕΜΒΡΥΟ

ΑΠΟΡΙΑΙ ΨΑΛΤΟΥ (Β΄)

Του θεολόγου κ. Ανδρέα Κυριακού

=====

Δεν μπορεί να φανταστεί κανείς πόσα μαθαίνει κάποιος στο αναλόγιο του ψάλτου. Το πρώτον είναι ότι βλέπει τα ψαλλόμενα, τα ψάλλει ή τα διαβάζει κι έτσι τα προσεγγίζει καλύτερα. Το άλλο είναι ότι του κτυπούν πιο εύκολα στο μάτι τυχόν αβλεψίες, λάθη, ή δεδομένα που αλλοιώνουν το νόημα των ψαλλομένων. 

Απορία την οποία θέτω σήμερα: Στον κανόνα των Χριστουγέννων που ψάλλουμε τις μέρες αυτές (όχι στον ιαμβικό) και δη στην ς΄ ωδήν και δη στον Ειρμό της ψάλλωμεν από της 21ης Νοεμβρίου: “Σπλάχνων Ιωνάν, έμβρυον απήμεσεν ενάλιος θηρ οίον εδέξατο”. Η απορία μου έγκειται στη λέξη έμβρυον. Σαν να μην δουλεύει στην προκειμένη περίπτωση. Κι εξηγούμαι: Τι λέγει το αντίστοιχο βιβλικό κείμενο του βιβλίου του Ιωνά; Λέγει ότι τον Προφήτη τον κατάπιε ζωντανό (έμβιον) ο ενάλιος θηρ δηλαδή το ψάρι, το κήτος, και τον απήμεσε (τον ξέρασε) πάλι ζωντανό (έμβιον). Ο ανυπάκουος Προφήτης στη γνωστή του περιπέτεια  ήταν κάποιας ηλικίας, με μουστάκια και γένεια κι όχι έμβρυον (δηλαλή μωρό στην κοιλιά της μάνας του). Η λέξη έμβρυον δεν έχει άλλη σημασία στη γλώσσα μας. Αν έχω λάθος παρακαλώ κάποιο να με διαφωτίσει. 

Εξάλλου στα προεόρτια των Χριστουγέννων ψάλλουμε ότι η Θεοτόκος “έμβρυον φέρουσα Χριστόν” (έχοντας στην κοιλιά της το Χριστό σαν έμβρυο) πορεύεται στη Βηθλεέμ. Αρα μπορούμε να ανταλλάξουμε τη λέξη έμβρυον (που είναι ακατάλληλη για την περίσταση) με τη λέξη έμβιον και να μεταφράσουμε: Ο ενάλιος θηρ, το ψάρι, απήμεσε, ξέρασε τον Ιωνά ζωντανό (έμβιον), όπως τον δέκτηκε (ζωντανό). 

Η συνέχεια του λόγου, έχω την πεποίθηση ότι υποστηρίζει την πιο πάνω ερμηνεία. Τι λέει ολόκληρο το κείμενο του Ειρμού; Οπως ο Ιωνάς ο προφήτης δεν υπέστη καμιά βλάβη και φθορά στην κοιλιά του κήτους και βγήκε απ’ αυτό ζωντανός με τη χάρη του Θεού, έτσι και η Θεοτόκος Μαρία έμεινε αειπάρθενος παρά το γεγονός ότι ο Θεός Λόγος κατοίκησε στη μήτρα Της και γεννήθηκε από αυτήν. Τοιουτοτρόπως η Θεοτόκος είναι παρθένος προ του τόκου, κατά τον τόκον και μετά τόκον.