ΝΕΟΠΑΝΡΩΣΙΣΜΟΥ ΑΝΑΙΡΕΣΙΣ Η΄

ΝΕΟΠΑΝΡΩΣΙΣΜΟΥ ΑΝΑΙΡΕΣΙΣ Η΄

ΤΟ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ ΤΗΣ ΔΙΑΚΟΝΙΑΣ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ ΑΘΗΝΑΓΟΡΑ*

Tου Καθηγητή Αριστείδη Πανώτη

Άρχοντος Μ. Ιερομνήμονος της Μ.τ.Χ.Ε.

==============

Ο Πατριάρχης Αθηναγόρας γνώριζε καλά την πανσλαβιστική τακτική από την αρχή της σταδιοδρομίας του στο Μοναστήρι (Βιτόλια) της Άνω Μακεδονίας και τις διεκκλησιαστικές σχέσεις, καθώς και επί πλέον συμμετείχε στην συνελθούσα το 1930 «Διορθόδοξο Επιτροπή» στην μονή Βατοπεδίου για τον προγραμματισμό της Πανορθοδόξου Συνόδου, ως αντιπρόσωπος τότε της ελλαδικής Εκκλησίας.

Ο Αθηναγόρας, παρά την αρνητική έκβαση της πατριαρχίας του από το «Κυπριακό ζήτημα», έφερε την ελπιδοφόρο εγρήγορση στην ορθόδοξη συνείδηση για τα σύγχρονα προβλήματα της Εκκλησίας μας και με αυτόν τον τρόπο πλησίασε τον Μόσχας Αλέξιο Α΄ για να τον βοηθήσει να υπερβεί τον φράκτη της απομονώσεως από το καθεστώς.

Και ο Αλέξιος ξεκλείδωσε την πόρτα της ελευθεροκοινωνίας με τον λοιπό ορθόδοξο κόσμο με αντιπαροχή την στήριξη του «Ειρηνιστικού» κινήματος σοβιετικής εκδόσεως.

Τότε επετράπη στους Ρώσους αρχιερείς και θεολόγους να συμμετέχουν ενεργά υπό συνεχή επιτήρηση της ΚΚΒ στην επανασυνάντηση των Ορθοδόξων και στα διεθνώς εκκλησιαστικά δρώμενα, αρχής γενομένης από το 1961 με τις Διασκέψεις στην Ρόδο.

Στην Γ΄ Διάσκεψη τον Νοέμβριο του 1964 η φοβία των εκ του Παραπετάσματος αντιπροσώπων είχε μετριαστεί και άνοιξαν οι καρδιές τους και μας διηγήθηκαν πολλά περί της κρατούσης καταστάσεως στα εκκλησιαστικά πράγματα της πατρίδας τους. (6)

Μάλιστα τότε έζησα μια συγκλονιστική εμπειρία. Στην Γ΄ Διάσκεψη στην Ρόδο συνέβηκε μια έντονη αντιπαράθεση του Λένινγκραντ Νικοδήμου Ροτώβ με το προεδρείο της Διασκέψεως και αργά το βράδυ είδα τον Νικόδημο να κτυπά την πόρτα του δωματίου του προέδρου μητροπολίτη Μελίτωνα και με λυγμούς να ασπάζεται την δεξιά του.

Τότε απομακρύνθηκα. Το πρωί έμαθα από τον σεπτό μου Γέροντα πως η δίωρη επίσκεψη είχε «αποκαλυπτικό χαρακτήρα» για τα δημόσια συμβαίνοντα για να έχει την «καλή μαρτυρία» εκείνων που επόπτευαν τις κινήσεις του εκ μέρους του σοβιετικού καθεστώτος. Δεσμεύτηκα να μην τα αποκαλύψω τότε στο περιοδικό μου «Ορθόδοξη Παρουσία».

Αυτά επαλήθευσαν τα όσα έμαθα για τα εν Ρωσία εκκλησιαστικά πράγματα από την διετή μαθητεία μου στον Άγιο Σέργιο του Παρισιού.

Στην αρχή της Περεστρόικας το 1988 επεσκέφθηκα δαπάναις μου το Πατριαρχείο Μόσχας και περιεργάστηκα τον τρόπο εργασίας της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας. Τότε κατάλαβα πολλά και μεταξύ αυτών κάτι που έζησα όταν την τελευταία στιγμή το 1967 εμπόδισαν τον πατριάρχη Αθηναγόρα να ανταποδώσει στην Ρωσία την ειρηνική επίσκεψη στο Φανάρι του Μόσχας Αλεξίου! Ο «ασπασμός» του Οικουμενικού Πατριάρχη στον ρωσικό λαό ήταν επικίνδυνος τότε για το σοβιετικό καθεστώς πολύ περισσότερο από κάθε άλλη ψυχροπολεμική ενέργεια γιατί θα έδειχνε πόσο ο λαός εκ παραδόσεως σέβεται ως πραγματικό πατέρα τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως σε σχέση με αρκετούς δοτούς ιεράρχες του. Έτσι μας έμειναν αδιάθετα τα κοπέντα τότε μετάλλια!

*Περιττόν να σημειώσω ότι η τιτλοφορία του αποσπάσματος του άρθρου του κ. Πανώτη είναι αυθαίρετη.

Περιττόν επίσης να τονίσω ότι διαφωνώ με την ερμηνευτική των γεγονότων που εκτυλίσσει ο κ. Πανώτης για τη διακονία του αοίδιμου Πατριάρχη Αθηναγόρα. Η συνεισφορά του καλού συγγραφέα όμως στη διακρίβωση των ιστορικών γεγονότων θα μας βοηθήσει να εξάγουμε τα δικά μας συμπεράσματα όταν ολοκηρωθεί η αναδημοσίευση του άρθρου του.

ΠΗΓΗ:

Ιδιωτική Οδός