"ΤΟ ΠΡΟΠΑΤΟΡΙΚΟ ΑΜΑΡΤΗΜΑ"

Ο ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΙΕΡΟΘΕΟΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΙ ΝΑ ΚΕΡΑΥΝΟΒΟΛΕΙ

ΤΟΝ ΚΑΚΟΔΟΞΟ ΝΕΟΒΑΡΛΑΑΜΙΤΗ ΚΛΗΡΙΚΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΘΕΡΜΟ

ΤΟ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΟ ΤΟΥ π. ΙΩΑΝΝΗ ΡΩΜΑΝΙΔΗ

«ΤΟ ΠΡΟΠΑΤΟΡΙΚΟ ΑΜΑΡΤΗΜΑ»

Του Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου

================

Η ενασχόλησή του με το θέμα αυτό είχε αφετηρία το περιβάλλον στο οποίο βρέθηκε στην Αμερική και η αναζήτηση της θεολογίας της Εκκλησίας πάνω στην δημιουργία του κόσμου και την πτώση του ανθρώπου.

Είναι γνωστόν ότι ο π. Ιωάννης μεγάλωσε στην Αμερική από τη βρεφική του ηλικία, σπούδασε σε Παπικά και Προτεσταντικά Κέντρα Σπουδών και γνώρισε πολύ καλά τη θεολογία τους, όπως του Θωμά του Ακινάτη και των βασικών Προτεσταντών θεολόγων.

Οι Προτεστάντες αρνούνταν την πατερική παράδοση και μελετούσαν μόνον την Αγία Γραφή, οι δε Παπικοί θεολόγοι στηρίζονταν στο Θωμά τον Ακινάτη –ο οποίος ερμήνευε τον Αυγουστίνο– αλλά και σε άλλους σχολαστικούς θεολόγους. Αυτή η αντίθεση μεταξύ των δύο Χριστιανικών παραδόσεων (Παπισμού-Προτεσταντισμού) έκανε τον π. Ιωάννη Ρωμανίδη να ενδιατρίψη περισσότερο στους λεγομένους Αποστολικούς Πατέρες, δηλαδή τους Πατέρες εκείνους οι οποίοι ήταν διάδοχοι των αγίων Αποστόλων και προηγήθηκαν των μεγάλων Πατέρων του 4ου αιώνος.

Επρόκειτο για μια εφυέστατη κίνηση, διότι με τον τρόπο αυτό διέγνωσε ότι οι Αποστολικοί Πατέρες είναι ο κρίκος που συνέδεε τους Αποστόλους με τους μετέπειτα Μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας και αυτός ο κρίκος παρέμεινε άθραυστος. Διά των Αποστολικών Πατέρων μεταφέρθηκε η διδασκαλία των αγίων Αποστόλων στις μετέπειτα γενιές.

Όταν κάνουμε λόγο για Αποστολικούς Πατέρες, εννοούμε τον άγιο Κλήμη Ρώμης, τους συγγραφείς των έργων: Ποιμήν του Ερμά και Η επιστολή Βαρνάβα, τον άγιο Ιγνάτιο Θεοφόρο, τον άγιο Πολύκαρπο Σμύρνης, τον Παπία Ιεραπόλεως. Με αυτούς συνδέεται και ο άγιος Ειρηναίος Λυώνος και ο Ιππόλυτος Ρώμης.

Μελέτησε, επομένως, όλους τους Αποστολικούς Πατέρες μέσα στο «πνεύμα» της διδασκαλίας των Αγίων Αποστόλων, σε αντιβολή αφ' ενός μεν με τους ορθοδόξους Πατέρες αφ' ετέρου δε με τoύς δυτικούς σχολαστικούς και μεταρρυθμιστές θεολόγους. Η όλη πορεία της θεολογικής σκέψεώς του φαίνεται στον υπότιτλο της διατριβής του με θέμα το Προπατορικό Αμάρτημα.

Σε ένα ιδιόχειρο τετράδιο, που έχω στην κατοχή μου και προέρχεται από την εποχή της προετοιμασίας του θέματος, πριν καταγράψει τις θεολογικές του θέσεις στην γνωστή διατριβή του, ο τίτλος και ο υπότιτλος του έργου έχουν καθορισθή ως εξής: «Το Προπατορικόν αμάρτημα, ήτοι αι κοσμολογικαί και ανθρωπολογικαί προϋποθέσεις αυτού εν τη αρχαία Εκκλησία συγκρινόμενοι προς προϋποθέσεις τινας της μεταγενεστέρας ελληνικής πατερικής θεολογίας και της δυτικής σχολαστικής θεολογίας, κυρίως του Αυγουστίνου, Ανσέλμου και Ακινάτου».

Πρόκειται για την πρώτη σύλληψη του θέματος αυτού. Στο τετράδιο αυτό υπάρχουν χωρία από την Καινή Διαθήκη, τα οποία είχε συγκεντρώσει κατά θέματα, προφανώς διαβάζοντας ολόκληρη την Καινή Διαθήκη μέσα από την προοπτική του θέματός του, καθώς επίσης και πατερικά κείμενα από τους Αποστολικούς Πατέρες και τους Πατέρας του 4ου αιώνος, ήτοι του Μ. Αθανασίου, του Μ. Βασιλείου, του αγίου Γρηγορίου Νύσσης, του αγίου Ιωάννου Χρυσοστόμου και άλλων Πατέρων, όπως και του αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου, του αγίου Μαξίμου του Ομολογητού, κλπ.

Στην δακτυλογραφημένη διατριβή του, που περιήλθε στην κατοχή μου και στην οποία παρατηρούνται ιδιόχειρες διορθώσεις φράσεων και παρεμβάσεις με προσθήκες στο κείμενο, σημειώσεις κλπ., – προφανώς είναι το κείμενο της πρώτης καταγραφής– ο τίτλος και ο υπότιλος του έργου του έχουν καθορισθή από τον ίδιο ως εξής: Με την γραφομηχανή σημειώνεται: «Το Προπατορικόν αμάρτημα, ήτοι αι κοσμολογικαί και ανθρωπολογικαί προϋποθέσεις Αυτού από των χρόνων της Καινής Διαθήκης μέχρι του Αγίου Ειρηναίου». Σε ιδιόχειρη σημείωσή του τροποποιεί τον τίτλο του έργου: «Συμβολαί εις την διδασκαλίαν περί Προπατορικού Αμαρτήματος, ήτοι Αι προϋποθέσεις αυτής εν τη μέχρι του Αγίου Ειρηναίου Αρχαία Εκκλησία εν αντιβολή προς την Ορθόδοξον και Δυτικήν μέχρι Θωμά του Ακινάτου Θεολογίαν».

Στο τελικό κείμενο το οποίο εκδόθηκε από τις εκδόσεις Πουρναρά ο τίτλος και ο υπότιτλος της διατριβής του έχουν προσδιορισθή ως ακολούθως: «Το Προπατορικόν Αμάρτημα, ήτοι Συμβολαί εις την έρευναν των προϋποθέσεων της διδασκαλίας περί Προπατορικού Αμαρτήματος εν τη μέχρι του Αγίου Ειρηναίου Αρχαία Εκκλησία, εν αντιβολή προς την καθόλου κατεύθυνσιν της Ορθοδόξου και της Δυτικής μέχρι Θωμά του Ακινάτου Θεολογίας».

Από την κατά καιρούς διαμόρφωση του υπότιτλου του έργου του από τον ίδιο τον συγγραφέα φαίνεται καθαρά αφ' ενός μεν η προσπάθειά του να εκφράση κατά τον καλύτερο τρόπο την διαφορά της διδασκαλίας των Πατέρων της Εκκλησίας από τις απόψεις των σχολαστικών θεολόγων στο θέμα του προπατορικού αμαρτήματος, αφ' ετέρου δε ότι στηρίζεται πάντοτε στην Καινή Διαθήκη, στους Αποστολικούς Πατέρες μέχρι τον άγιο Ειρηναίο, που είναι η πηγή της θεολογικής σκέψεώς του.

Έτσι, αυτή η πρώτη φάση της ερευνητικής προσπάθειας του π. Ιωάννου Ρωμανίδη κινείται μέσα στα κείμενα τόσο της Αγίας Γραφής όσο και των Πατέρων της Εκκλησίας σε αντιβολή με τα κείμενα του Αυγουστίνου και των Σχολαστικών Θεολόγων. Η έρευνα αυτή δείχνει έναν σοβαρό ερευνητή επιστήμονα που ενδιαφέρεται στην φάση αυτή να αναζητήση το «πνεύμα» της σκέψεως των Πατέρων της Εκκλησίας, και, κατά την γνώμη μου, να φανή ότι η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι η «ιστορική Εκκλησία», η οποία διαφύλαξε την αποστολική παράδοση, όπως πέρασε αυθεντικά από τους Αποστόλους στους μετέπειτα Πατέρες, δια μέσου των Αποστολικών Πατέρων, ενώ οι Λατίνοι και οι Προτεστάντες όχι μόνον την παρερμήνευσαν, αλλά και την αλλοίωσαν σημαντικά.

ΠΗΓΗ:

Εκκλησιαστικό πρακτορείο ειδήσεων "Ρομφαία"