«ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ» ΚΑΙ ΔΙΑΣΠΟΡΑ

«ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ» ΚΑΙ ΔΙΑΣΠΟΡΑ

Της Χριστούφαντου

=====

Ἕνα ἀπό τά θέματα πού προτείνονται στήν ''Μεγάλη Σύνοδο τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τό 2016'' εἶναι καί τό θέμα τῆς Ὀρθόδοξης Διασπορᾶς.

Τό πρόβλημα τῆς Ὀρθόδοξης Διασπορᾶς ἀναφύεται καί ἀναδεικνύεται ὅλο καί περισσότερο λόγω τῶν πολιτικοκοινωνικῶν ἀλλαγῶν πού συμβαίνουν ἐπειδή ἀναφύονται ποιμαντικά προβλήματα.

Τό βασικό πρόβλημα τῆς Ὀρθόδοξης Διασπορᾶς εἶναι ἡ διάσπαση τοῦ Ὀρθόδοξου ποιμνίου σέ διάφορες ἐπί μέρους τοπικές ἐθνικές Ἐκκλησίες, πού λειτουργοῦν αὐτόνομα χωρίς ὅμως νά λείπουν οἱ ἐντάσεις μεταξύ τους. Μέ αὐτήν τήν πολυδιάσπαση ἡ Ὀρθοδοξία δέν προοδεύει στήν διασπορά. 

Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο Κων/λεως εἶναι ἐκεῖνο πού ἔχει τό κανονικό δικαίωμα νά ἀναλάβει συντονιστικό ρόλο γιά τήν ἐπίλυση τῶν διαφόρων προβλημάτων καί τήν ἐπαναφορά τῆς Ὀρθόδοξης Διασπορᾶς στήν κανονική τάξη. Ἡ παράδοση καί οἱ Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας σέ καμμία περίπτωση δέν στηρίζονται στήν ἀριθμητική ὑπεροχή κάποιων ἐθνικῶν ὁμάδων μέσα στήν Ἐκκλησία. 

Ἡ ἐπαναφορά τοῦ ἑνός ἐπισκόπου ἀνά περιοχή ἐκεῖ ὅπου ὑπάρχουν περισσότεροι ἀπό ἕνας ἐπίσκοποι διαφόρων ἐθνικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, ἴσως συναντήσει τήν ἀντίδραση τῶν ὑπαρχόντων ἐκκλησιαστικῶν ἡγετῶν αὐτῶν τῶν τοπικῶν Ἐκκλησιῶν. Θά εἶναι διατεθειμένοι γιά μία συλλογική ἐκκλησιαστική ὀργάνωση τῆς περιοχῆς τους πού θά ποιμαίνεται ἀπό ἕνα μόνο ἐπίσκοπο; 

Τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο βάσει τοῦ 28ου Κανόνος τῆς Β´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου, αὐτό καί μόνον αὐτό ἔχει τήν ἐκκλησιαστική δικαιοδοσία ἔξω ἀπό τόν παραδοσιακό γεωγραφικό χῶρο πού ἔχουν δικαιοδοσία οἱ Τοπικές Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες. 

Τό Πατριαρχεῖο τῆς Ρωσίας ὅμως, μέ τήν στήριξη καί τῶν Σλαυόφωνων Ἐκκλησιῶν καί τοῦ Πατριαρχείου Ἀντιοχείας, θεωρεῖ ὅτι οἱ περιοχές τῆς Ἀμερικῆς, Αὐστραλίας, Δυτικῆς Εὐρώπης καί Ἀσίας εἶναι ἀνοικτές γιά ἐκκλησιαστική δράση γιά ὅλες τίς τοπικές Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες. Οἱ διαφωνοῦντες θεωροῦν ὅτι, λόγω τῶν ἤδη ὑπαρχόντων ποιμνίων τους σέ αὐτές τίς περιοχές, ἔχουν τό κανονικό δικαίωμα νά δημιουργοῦν καί νά διοικοῦν τοπικές Ὀρθόδοξες ἐθνικές Ἐκκλησίες πού νά ὑπάγονται στίς Μητέρες Παραδοσιακές ἐθνικές Ἐκκλησίες τους.

Ἀλλά στήν πράξη ἀνακύπτουν καί ἄλλα θέματα-

προβλήματα. Ἐνῶ κατηγορεῖται τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο γιά στάση ἐθνικιστική, τήν ἴδια ἀκριβῶς στάση καί σέ ἀκόμη μεγαλύτερο βαθμό παρουσιάζουν οἱ κεφαλές τῶν ἄλλων Ὀρθοδόξων τοπικῶν Ἐκκλησιῶν πού προαναφέραμε, ἀρνούμενες νά δεχθοῦν τήν ἐφαρμογή τοῦ 28ου Κανόνoς τῆς Β´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου.

Ἐπίσης, προβάλλουν τό πολυπληθέστερο τοῦ ἔθνους τους καί τά ἑκατομμύρια τῶν πιστῶν τους γιά νά διεκδικήσουν ὄχι μόνο διοικητικές ἐξουσίες στήν Εὐρώπη καί Ἀμερική, καί γενικῶς ὅπου ὑφίσταται Ὀρθόδοξη Διασπορά, ἀλλά προχωροῦν καί σέ οἰκουμενιστικές ἐνέργειες. 

Αὐτό φαίνεται καί στήν τακτική τους ἔναντι τῶν Παναγίων Προσκυνημάτων στόν χῶρο τῆς Παλαιστίνης, καί ὄχι μόνον. Αὐτά παρατηροῦνται στήν στάση κυρίως τῆς Ρωσικῆς καί τῆς Ρουμανικῆς Ἐκκλησίας. 

Βέβαια, παρουσιάζονται καί ἄλλα προβλήματα πού φαίνεται νά ξεκινοῦν ἀπό πρακτικά θέματα, ἀλλά ἐξελίσσονται σέ ζητήματα κεφαλαιώδους σημασίας γιά τήν Ὀρθόδοξη ζωή, ὅπως αὐτό τοῦ Οἰκουμενισμοῦ καί τοῦ θρησκευτικοῦ συγκρητισμοῦ. 

Τελικά, θά πρέπει νά ἐπισημάνουμε ὅτι καί στήν περίπτωση αὐτή ἐπί τῆς ούσίας ἀπουσιάζει ἡ Ὀρθόδοξη πνευματικότητα. 

Γενικά, ἐννοεῖται ὅτι ἡ ἐφαρμογή τῶν Ἱερῶν Κανόνων διασφαλίζει τήν σωστή λειτουργία στά διοικητικά θέματα, μέ τήν μόνη διαφορά ὅτι δέν πρέπει νά γίνεται ἐπιλογή ἤ προσαρμογή τῶν Κανόνων οὔτε καί ἐπιλογή προσώπων κατά τό συμφέρον. Ἡ Ὀρθόδοξη ζωή, σέ ὅλες τίς ἐκφάνσεις της, ὀφείλει νά διέπεται ἀπό τήν ἐφαρμογή τῶν Ἱερῶν Κανόνων καί οἱ Κανόνες νά μήν μετατρέπονται, κατά τόν λόγο τοῦ μακαριστοῦ π. Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου, σέ ''κανόνια'' γιά τήν ἐξόντωση τῶν ἀντιπάλων. Καί στό θέμα αὐτό τῶν ἐθνικιστικῶν διεκδικήσεων μέ κάλυμμα δῆθεν τούς Ἱερούς Κανόνες καί τήν Ὀρθοδοξία, ἡ αὐθεντική Ἐκκλησιαστική Ἱστορία ἔχει πολλά νά μᾶς διδάξει.

Μέσα ἀπό τήν "Μεγάλη Σύνοδο", ἐπιδιώκεται νά δοθεῖ ἡ ἐντύπωση τῆς ὁρατῆς ἑνότητας τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν μέσα ἀπό ἕνα συγκεντρωτικό διοικητικό ὄργανο, πού θά ἀποκαλοῦν ''Διορθόδοξη Γραμματεία'', ἀλλά ποιός θά κρύβεται πίσω ἀπ᾽ αὐτήν; Mήπως κατά τό πρότυπο τῆς Παπικῆς ''Ἐκκλησίας'', πού ἡ ἑνότητά της ἀπορρέει ἀπό τό πρόσωπο τοῦ πάπα καί μόνο; Ἔχει ὅμως αὐτό σχέση μέ τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησιολογία, ἤ ἀποβλέπει στόν συγκεντρωτικό ἔλεγχο ὅλων τῶν τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ἀπό μία Ὀρθόδοξη ὑπερεξουσία;

Ἱστορικά, ἡ Μία, Ἁγία, Καθολική καί Ἀποστολική Ἐκκλησία ἀποφαινόταν μέσω τοπικῶν καί Οἰκουμενικῶν Συνόδων ὅπου συμμετεῖχαν θεοφόροι Πατέρες, γιά ὅλα τά θέματα πού προέκυπταν, τόσο σέ τοπικό, ὅσο καί σέ οἰκουμενικό ἐπίπεδο καί μ᾽ αὐτόν τόν τρόπο διατηροῦσε τήν ὁμοφωνία Της, τήν ἐσωτερική Της ἑνότητα καί τήν ταυτότητά Της. Σήμερα ὅμως οἱ θέλοντες νά συγκροτήσουν τήν ἐν λόγω "Μεγάλη Σύνοδο", διαθέτουν τίς προϋποθέσεις τῶν Ἅγίων Πατέρων; Τελικά ὅμως τό Σῶμα τῆς Ἐκκλησίας εἶναι αὐτό πού ἐπικυρώνει ἤ ἀπορρίπτει Σύνοδους καί ἀποφάσεις.