ΚΑΤΑΝΟΟΥΝ ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΦΛΩΡΟΦΣΚΥ ΟΣΟΙ ΠΟΛΕΜΟΥΝ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ;

ΚΑΤΑΝΟΟΥΝ ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΟΥ ΦΛΩΡΟΦΣΚΥ ΟΣΟΙ ΠΟΛΕΜΟΥΝ ΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΠΑΡΑΔΟΣΗ;

Του Παναγιώτη Τελεβάντου

============

Ακούν οι οπαδοί της κακοδοξίας του “πανρωσικού” εθνοφυλετισμού όσα σοφά λέγει ο κορυφαίος ορθόδοξος θεολόγος του 20 αιώνα π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ;

Ακούν οι Νεοβαρλααμίτες;

Ακούν οι μικρόνοες και οι μικρόψυχοι που “την πάσαν ελπίδα τους ανέθεσαν” στο Σμέμαν και στα άλλα όργανα του πανσλαβισμού;

Συνειδητοποιούν ότι η “Ορθόδοξη Εκκλησία της Αμερικής” (OCA) είναι ο Αμερικανόσχημος βραχίονας του εθνοφυλετικού “πανρωσισμού”;

Αντιλαμβάνονται τις βαθύτατες επιδράσεις που έχει υποστεί από την περίοικη κυρίαρχη Προτεσταντική κουλτούρα, όπως έδειξε με την κλασσική εργασία του ο π. Μιχαήλ Πομαζάνκσυ;

Κατανοούν τη ζημιά που προξενούν όσοι μαζεύουν τα εθνοφυλετικά και προτεσταντικά σκουπίδια και τα παρουσιάζουν ως ορθόδοξη θεολογία;

Αντιλαμβάνονται ότι παρουσιάζουν σαν διαμάντια τους καρπούς της στοχαστικής θεολογίας την ώρα που παραγνωρίζουν τη θεολογία της θεωτικής εμπειρίας των Αγίων Πατέρων;

Αν τα πιο πάνω τους είναι δύσκολο να τα αντιληφθούν δεν μπορούν να κατανοήσουν τουλάχιστον ότι ο π. Εφραίμ απέδειξε στην πράξη - με τη θαυμαστή ποιμαντική του διακονία στην Αμερική - ότι ο κόσμος ζητά εμπειρία ασκητική όχι στοχασμό;

Συνειδητοποιούν ότι ένας αγιασμένος άνθρωπος, χωρίς γνώσεις της Αγγλικής, έφτασε σε μια ξένη χώρα και ότι τελεί όλες τις ακολουθίες στα Ελληνικά στα είκοσι περίπου μοναστήρια του και όμως κατόρθωσε να μεταστρέψει στην Ορθοδοξία πολλαπλάσιους πιστούς από όσους κατόρθωσαν να προσηλυτίσουν και η OCA και οι υπόλοιπες δικαιοδοσίες στην Αμερικανική ήπειρο;

Είναι αίρεση να λατρεύουμε τη γλώσσα, δήλωσε ο νεωτεριστής Μητροπολίτης Δημητριάδος. Αυτό ακριβώς προσπαθούμε να σας πείσουμε, Σεβασμιότατε. Οτι δεν είναι γλωσσικό το πρόβλημα της απομάκρυνσης των ανθρώπων από την Εκκλησία. Είναι έλλειψη πίστεως, είναι έλλειψη διάθεσης μετανοίας, είναι έλλειψη ασκητικού φρονήματος, είναι έλλειψη αγίων ανθρώπων που μπορούν να εμπνεύσουν στην πνευματική ζωή, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν είναι θέμα γλώσσης.

Ούτε ο Αγιος Νικόλαος Πλανάς είχε πρόβλημα να αγιάσει επειδή ήταν ολιγογράμματος ούτε ο π. Παίσιος. Ούτε εμπόδισε τον π. Εφραίμ να γεμίσει την Αμερική και τον Καναδά με μοναστήρια η χρήση της Ελληνικής γλώσσας στις ακολουθίες που τελεί στα μοναστήρια του.

Ούτε και αυτά δεν τα κατανοούν οι Νεοβαρλααμίτες, οι Οικουμενιστές, οι εθνοφυλετιστές και οι κάθε λογής νεωτεριστές;

Το απόσπασμα που ακολουθεί από βιβλίο του π. Φλωρόφσκυ δεν αναλύει μόνον τα θέματα που αναφέρω στο σχόλιο. Εντάσσονται όμως στο κακόδοξο φρόνημα όσων ενοχλούνται από το Βυζάντιο. Αυτούς που μιλούν απαξιωτικά για τους παραδοσιακούς πιστούς και τους χαρακτηρίζουν “Βυζαντινολιγούρηδες”. Αυτούς που ζητούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο να αποδεσμευθούν από τη θεολογία των Μεγάλων Πατέρων. Αυτούς που τους ενοχλεί σύμφωνα με τον κορυφάιο Ορθόδοξο θεολόγο π. Γεώργιο Φλωρόφσκυ “ο ελληνισμός των δογμάτων, ο ελληνισμός της λατρείας, ο ελληνισμός της εικόνος”.

Παραθέτουμε στη συνέχεια το απόσπασμα από το άρθρο του π. Φλωρόφσκυ που μας έδωσε την αφορμή για το πιο πάνω σχόλιο.

*****

ΠΑΤΕΡΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΚΑΘΟΛΙΚΟΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟΤΗΣ

"...Μόνον παράφρονες θα απεφάσιζαν ποτέ να "αφελληνίσουν" την Λειτουργίαν και τας άλλας εκκλησιαστικός ακο­λουθίας και να δώσουν εις αυτάς ένα ύφος περισσότερον "σύγχρονον...".

Eκ του Βιβλίου: Επόμενοι τοις Θείοις Πατράσι,

Του π. Γεωργίου Φλορόφσκυ

============

…Ο πατήρ Γ. Φλορόφσκυ, Ρώσος της διασποράς και εκ των πλέον διακεκριμένων συγχρόνων ορθοδόξων θεολόγων, αφού επισημαίνει τας ολέθριας επιδράσεις της Δύσεως επί της ρωσικής θεολογίας, όπερ ισχύει και διά την νεοελληνικήν θεολογίαν, λέγει τα εξής αξιοπρόσεκτα σχετικώς προς το πρόβλημα του λεγομένου "εξελληνισμού" του Χριστιανισμού:

"Δεν θα ημπορούσε κανείς να υποστήριξη ότι η ρωσική θεολογία, εις την δημιουργικήν της ανάπτυξιν, ησθάνθη αρκετά πλήρως η αρκετά βαθέως εις τους κόλπους της την παρουσίαν των Πατέρων και του Βυζαντίου. Της απομένει ακόμη να το κάμη. Της απομένει ακόμη να φοιτήση εις το αυστηρόν σχολείον του χριστιανικού ελληνισμού. Ο ελληνισμός έχει αποκτήσει αιώνιον χαρακτήρα μέσα εις την Έκκλησίαν έχει ενσωματωθή εις την σάρκα της· έχει γίνει αιωνία κατηγορία της χριστιανικής υπάρξεως. Δεν εννοώ φυσικά τον ελληνισμόν ως εθνικήν ίδέαν η τον έλληνισμόν της συγχρόνου Ελλάδος η εκείνον τον καθυστερημένον και κάθε άλλο παρά νόμιμον ελληνικόν "φυλετισμόν". Εννοώ την χριστιανικήν αρχαιότητα, τον ελληνισμόν των δογμάτων, τον ελληνισμόν της λατρείας, τον έλληνισμόν της εικόνος. Η χριστιανική λατρεία έχει σφραγισθή διά παντός με το ελληνικόν ύφος της "ευσέβειας των μυστηρίων". Και αυτό έχει γίνει μέχρι τοιούτου βαθμού, ώστε να μη ημπορούμεν να διεισδύσωμεν εις τον ρυθμόν της λειτουργικής μυσταγωγίας, αν πρηγουμένως δεν υποβληθώμεν εις ένα είδος μυστικού "εξελληνισμού".

Μόνον παράφρονες θα απεφάσιζαν ποτέ να "αφελληνίσουν" την Λειτουργίαν και τας άλλας εκκλησιαστικός ακολουθίας και να δώσουν εις αυτάς ένα ύφος περισσότερον "σύγχρονον". Το στερεώτερον στοιχείον του ρωσικού εκκλησιαστικού πολιτισμού είναι κατά γενικήν ομολογίαν η εικών. Πού οφείλεται όμως η σταθερότης αύτη; Μήπως εις το γεγονός ότι οι μεγάλοι Ρώσοι εικονογράφοι κατώρθωσαν να αφομοιώσουν πνευματικώς την ελληνικήν εικονογραφικήν πείραν και να την αποδώσουν εις τα καθ' ημάς με μίαν οικειότητα γνησίως δημιουργικήν; Αυτή είναι η λογικωτέρα απάντησις. Όχι. Ο ελληνισμός δεν είναι απλώς μία φάσις της εκκλησιαστικής ιστορίας, ένας σταθμός εις την πορείαν της Εκκλησίας. Όταν ο θεολόγος αρχίζη να πιστεύη ότι αι "έλληνικαί κατηγορίαι" έχουν ξεπερασθή, αυτό σημαίνει απλούστατα ότι ο ίδιος έχει εξέλθει από τον ρυθμόν της εκκλησιαστικής κοινωνίας, ότι ο ίδιος έχει χάσει το αίσθημα της εκκλησιαστικής ζωής.

Ένας μόνον τρόπος υπάρχει διά να είναι η θεολογία μας καθολική: να είναι ελληνική. Μόνον εν τω ελληνισμώ ημπορεί να είναι κανείς αληθώς καθολικός (δηλ. Ορθόδοξος). Αυτό το τελευταίον είναι κάπως διφορούμενον. Το αντιχριστιανικόν στοιχείον εδέσποζεν, ως γνωστόν, εις το αρχαίον πνεύμα. Ακόμη και σήμερον πολυάριθμοι είναι εκείνοι πού καταφεύγουν εις τον Ελληνισμόν, διά να υψώσουν το ανάστημα των και να καταπολεμήσουν τον Χριστιανισμόν. (Κλασσικόν παράδειγμα ο Nietzche). Δεν πρέπει όμως να λησμονήται ότι ο ελληνισμός ενεσωματώθη εις την Εκκλησίαν. Αυτό ακριβώς είναι το ιστορικόν νόημα της πατερικής θεολογίας.

Και αυτή η ενσωμάτωσις του ελληνισμού εις την Εκκλησίαν εχάραξεν επί του σώματος της ιστορίας μίαν μόνιμον και οριστικήν τομήν πασίδηλον σημείον της οποίας παραμένει το ευαγγελικόν κήρυγμα, η ιστορική φανέρωσις του σαρκωθέντος Λόγου. Ο χριστιανικός ελληνισμός, ο μεταμορφωθείς διά της επιφανείας του Λόγου και της ελεύσεως του Πνεύματος, είναι πλέον εξ ολοκλήρου γεγονός της ιστορίας. Η πατερική θεολογία είναι "θεολογία των γεγονότων", μας καθιστά δηλαδή συγχρόνους ωρισμένων ιστορικών γεγονότων, των γεγονότων της Ιεράς Ιστορίας. Αλλά το βασικώτερον και αποφασιστικώτερον από τα γεγονότα αυτά είναι ακριβώς η σάρκωσις του Θεού και η εν μέσω ημών σκήνωσίς του, η οποία εσημειώθη ιστορικώς διά της εντάξεως και της ενσωματώσεως του ελληνισμού εις την Έκκλησίαν. Όλα τα λάθη, όλαι αι πλάναι, όλοι οι πειρασμοί ενός υπερβολικού εξελληνισμού του Ευαγγελίου, φαινόμενον αρκετά συχνόν κατά την διάρκειαν των αιώνων, δεν είναι δυνατόν να εξασθενήσουν την σημασίαν του θεμελιώδους αυτού γεγονότος: διά την κήρυξιν και την διάδοσιν του χαρμόσυνου αγγέλματος της εν Χριστώ σωτηρίας, διά την έκθεσιν και την διατύπωσιν της χριστιανικής θεολογίας έχρησιμοποιήθησαν ευθύς έξ αρχής κατηγορίαι ελληνικαί. Πατερική θεολογία και καθολικότης, ελληνισμός και ιστορικότης αποτελούν τας συζύγους όψεις ενός μοναδικού και αδιαιρέτου δεδομένου"¹.

1. "Η πορεία της Ρωσικής Θεολογίας", εν Θεολογία, Αλήθεια και Ζωή. Αθήναι 1962, σελ. 32 έ.

ΠΗΓΗ:

ΑΓΙΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΠΕΙΡΑΙΩΣ,

Επόμενοι τοις Θείοις Πατράσι, σελ. 71-72. Πατερικά 1 εκδ. Βρυέννιος, Θεσσαλονίκη 1997