ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΤΟ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ

Δημοσιεύουμε - στη συνέχεια - δύο κείμενα αναφορικά με την "εικαζομένη συναίνεση" δωρεάς οργάνων για μεταμοσχεύσεις.

Το πρώτο κείμενο ανήκει στην έγκριτη νομικό κ. Γαλάτεια Αλεξάκη και το δεύτερο είναι αποσπάσματα ενός πολύ εκτενούς άρθρου του π. Βασίλειου Βολουδάκη με τον τίτλο "Η Ανάσταση των σωμάτων και οι μεταμοσχεύσεις".

ΑΝΤΙΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟ ΤΟ ΠΡΟΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ ΓΙΑ ΤΗ ΔΩΡΕΑ ΟΡΓΑΝΩΝ

Της δικηγόρου κ. Γαλάτειας Αλεξάκη

=============

Περί τα τέλη Μαρτίου 2011, πληροφορηθήκαμε όλοι, από τον ημερήσιο τύπο, ότι η κυβέρνηση προωθεί σχέδιο νόμου που αφορά στην δωρεά οργάνων προκειμενου αυτά να χρησιμοποιηθούν σε μεταμόσχευση.

Με την προτροπή του σεβασμίου πατρός μας Βασιλείου Βολουδάκη, θεωρήθηκε σκόπιμο να ασχοληθούμε λίγο περισσότερο με αυτό το θέμα, κάνοντας μια μικρή έρευνα η οποία πιστεύουμε ότι θα βοηθήσει να κατανοήσουμε εάν το κυοφορούμενο σχέδιο νόμου είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο.

Το προσχέδιο νόμου για την δωρεά οργάνων βασίζεται στην νεοεισαγόμενη έννοια της «εικαζόμενης συναίνεσης». Τι σημαίνει, όμως αυτή η έννοια; Σημαίνει ότι συνάγουμε από διάφορα τεκμήρια (μαρτυρίες, κλπ.) ότι ο αποθνήσκων θέλει να είναι δότης.

Γεννάται, όμως, και ευλόγως θεωρούμε, το ερώτημα γιατί ο ενδιαφερόμενος δεν εξέφρασε αυτήν την επιθυμία του καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του αλλά θα πρέπει να την εικάσουμε κατά την ώρα του θανάτου του;

Πέραν όμως αυτού η έννοια της «εικαζόμενης συναίνεσης», χωρίς να θεωρηθεί ότι υπόκειται σε συνταγματικό έλεγχο, διότι στην εποχή μας μάλλον γίνεται κατάχρηση της «αντισυνταγματικότητας» των νόμων και των διατάξεων, έρχεται σε ευθεία αντίθεση με το Σύνταγμα της χώρας μας (Σύνταγμα του 1975), το οποίο σημειωτέον είναι δημοκρατικότερο όλων των Ευρωπαϊκών Συνταγμάτων ακόμη και της Συμβάσεως περί Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Το Σύνταγμα της Ελλάδος, και μόνον αυτό, προβλέπει την έννοια της «αξίας» του ανθρώπου, σε αντίθεση με την έννοια της αξιοπρέπειας (έννοιας στενότερης) που προβλέπουν όλα τα υπόλοιπα Συντάγματα.

Έρχεται, επομένως, η έννοια «εικαζόμενη συναίνεση», σε καταφανή αντίθεση προς το Σύνταγμα το οποίο αναφέρει επί λέξει: «Ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν πρωταρχικήν υποχρέωσιν της Πολιτείας».

Το προσχέδιο νόμου.

Το προσχέδιο όμως εστιάζεται στο γεγονός ότι εάν κάποιος πεθάνει και δεν έχει ορίσει σαφώς ότι δεν επιθυμεί να δοθούν τα όργανά του για μεταμόσχευση τότε, αυτός ο άνθρωπος, είναι ένας εν δυνάμει μεταθανάτιος δότης για κάποιον που το χρειάζεται.

Χωρίς αμφιβολία, και η συγκεκριμένη ρύθμιση έρχεται σε αντίθεση με το Σύνταγμα της χώρας μας και ειδικότερα με το άρθρο 2 παράγραφος 1 αυτού σύμφωνα με το οποίο: «Έκαστος δικαιούται να αναπτύσσει ελευθέρως την προσωπικότητά του και να συμμετέχει εις την κοινωνικήν, οικονομικήν, και πολιτικήν ζωήν της χώρας, εφ’ όσον δεν προσβάλλει τα δικαιώματα των άλλων και δεν παραβιάζει τα Σύνταγμα ή τα χρηστά ήθη».

Συνεπώς, η ρύθμιση αυτή, όπως την προβλέπει το σχέδιο νόμου, έρχεται σε αντίθεση με την «ελευθερία του ατόμου».

Το προσχέδιο νόμου, σύμφωνα με πληροφορίες μας, δεν έχει ακόμη ψηφισθεί.

Οι αντιδράσεις είναι πολλές.

Τα πολιτικά κόμματα πρόκειται να τοποθετηθούν επ’ αυτού και η μείζων αντιπολίτευση θα τοποθετηθεί αρνητικά, όπως πληροφορηθήκαμε.

Η «Δημοκρατική Συμμαχία» εκφράστηκε ήδη αρνητικά καταδικάζοντας συγκεκριμενα την «κρατικοποίηση» των σωμάτων των Ελλήνων μετά τον θάνατο τους αφού, με το προσχέδιο νόμου, παραβιάζεται το πλέον θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, της ελευθερίας, δηλαδή, διάθεσης του σώματος του κάθε πολίτη.

Και ο Σεβ. Μητροπολίτης Μεσογαίας, όμως, κ. Νικόλαος, Πρόεδρος της Επιτροπής Βιοηθικής της Εκκλησίας της Ελλάδος και μέλος του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων, ο οποίος, μάλιστα, έχει κάνει την διδακτορική διατριβή του στις μεταμοσχεύσεις, μας λέει ότι: «η εικαζόμενη συναίνεση δεν έχει ηθική βάση, δεν έχει λογικό έρεισμα και δεν έχει πρακτικό αποτέλεσμα. Καμμία εικαζόμενη συναίνεση δεν μπορεί να καταργήσει την υπεύθυνη συγγενική συγκατάθεση».

Και ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων, όπως πληροφορηθήκαμε, είναι αντίθετος με κάποια σημεία του προσχεδίου νόμου.

ΠΗΓΗ:

“Ενοριακή Ευλογία”, Μάϊος 2011, Αριθμ. Τεύχους 107.

****

Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΣΩΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΕΙΣ

Του π. Βασιλείου Βολουδάκη

=============

Εχει εξαγγελθεί μια νομοθετική ρύθμιση που θα επιβάλη –αν ψηφισθή– την υποχρεωτική κατάσχεση των σωμάτων (σωμάτων, όχι πτωμάτων, αφού τα πτώματα είναι άχρηστα για μεταμόσχευση)(!) για μεταμόσχευση, παρεκτός εκείνων των ανθρώπων που θα έχουν εγγράφως δηλώσει ότι δεν επιθυμούν να είναι δωρητές σώματος!

*****

Δυστυχώς, μέχρι σήμερα, δεν μπόρεσα να βρω ούτε ένα σοβαρό θεολογικό επιχείρημα μέσα από τα λόγια ή τα γραπτά των υπερμάχων των μεταμοσχεύσεων. Αυτό που βλέπω να κυριαρχή είναι ένα συναισθηματικό ξεχείλισμα που αρχίζει ή καταλήγει με την φράση: «Οι μεταμοσχεύσεις είναι υπέρτατη έκφραση αγάπης θυσίας και προσφοράς»!

Αλήθεια, πως μπορεί κανείς να υπερασπισθή αυτή την φράση, εφ’ όσον η αγάπη, η θυσία και η προσφορά γίνονται από ένα άνθρωπον νεκρόν; Είναι δυνατόν να θεωρηθή πράξη αγάπης, θυσίας και προσφοράς η περιουσία που κληροδοτεί ένας άνθρωπος σε άλλους, όχι ως δωρεά εν ζωή, αλλά με την Διαθήκη του, όταν είναι ήδη νεκρός; Θα μπορούσε, δηλαδή, να πάρη τα χρήματα ή την περιουσία του μαζί του;

Η πράξη του, βεβαίως, είναι πράξη συνέσεως, εφ’ όσον αφήση την περιουσία του εκεί, που υπάρχει ανάγκη, ενώ αν την κληροδοτήση σε πρόσωπα ακατάλληλα ή και σε ζώα(!), τότε προσθέτει στον εαυτό του επί πλέον αμαρτίες.

Η δωρεά του σώματος θα ήταν όντως έκφραση αγάπης, θυσίας και προσφοράς αν ο δωρητής προσηύχετο στον Θεό να του αφαιρέση σύντομα την ζωή ώστε να δωρήση τα μέλη του σε άλλους ανθρώπους. Έχει, όμως, παρουσιασθεί ποτέ ένας τέτοιος δωρητής σώματος; Όχι βέβαια! Το αντίθετο συνεχώς παρουσιάζεται, χωρίς να μας ανατριχιάζει από το φαινόμενο: Δέονται οι ασθενείς που ζητούν μόσχευμα και παρακαλούν θερμά τον Θεό να ανταποκριθή σύντομα στο αίτημά τους! Δηλαδή ζητούν από τον Θεό να μήν αργήση να επιφέρη τον θάνατο στους συνανθρώπους τους, ώστε αυτοί σύντομα να λάβουν το μόσχευμα για να ζήσουν! Άραγε η προσφορά των δοτών αναγνωρίζεται ανάλογα με το μέγεθος της ενοχής αυτών που ευχήθηκαν τον θάνατό τους;

Το μόνο που θα μπορούσε να θεωρηθή ως έκφραση αγάπης, προσφοράς και θυσίας για τον συνάνθρωπο είναι η δωρεά εν ζωή του νεφρού ή των ματιών, εφ’ όσον ο δωρητής των οργάνων αυτών τα στερείται και συνεχίζει τη ζωή του με ελλιπή όργανα. Υποφέρει για τον συνάνθρωπο.

Καί αυτή, όμως, η όντως προσφορά και θυσία δεν είναι απλή υπόθεση, γιατί δεν γνωρίζει ο άνθρωπος «τι τέξεται η επιούσα». Δεν γνωρίζει ο εν ζωή δότης αν και αύριο θα έχη την ψυχική δύναμη να βαστάση αυτήν την θυσία ή αν θα γογγύση εναντίον του Θεού ή και το εάν αυτοκτονήση ακόμη επειδή δεν αντέχει πλέον να ζήση με τις επιπτώσεις όπου έχουν επέλθει σ’ αυτόν λόγω της προσφοράς των οργάνων του. Γι’ αυτό η θυσία αυτή πρέπει να γίνεται μόνο αν δοθή ευλογία από υπεύθυνο Πνευματικό.

Το πνεύμα του Ιερού Ευαγγελίου αλλά και το γράμμα Του μας διδάσκει ότι πρέπει να θυσιάζουμε, όχι μόνο το σώμα μας, αλλά και την ψυχή μας ακόμη –όπως ο άγιος Απόστολος Παύλος– υπέρ των αδελφών μας και όχι να θυσιάζουμε τους αδελφούς μας για χάρη μας!

*****

Θεωρούμε ως ευλογία του Θεού το ότι η Ελλάδα είναι ουραγός σε αριθμό δοτών, παρά τις μέχρι χθές Αρχιεπισκοπικές και Επισκοπικές εκκλήσεις. Αποδεικνύεται ότι λαός του Θεού ακούει τους Ποιμένες που είναι δίπλα του και γι’ αυτό, η ευθύνη ημών των πρεσβυτέρων είναι τεράστια!

ΠΗΓΗ:

«Ενοριακή Ευλογία» Μάϊος 2011, Αριθμ. Τεύχους 107