"ΦΤΙΑΣΙΔΩΝΩ, ΦΤΙΑΣΙΔΩΝΕΙΣ, ΦΤΙΑΣΙΔΩΝΟΜΑΙ..."

“ΦΤΙΑΣΙΔΩΝΩ, ΦΤΙΑΣΙΔΩΝΕΙΣ, ΦΤΙΑΣΙΔΩΝΟΜΑΙ...”

Του Ιερομόναχου Διόδωρου Αγιορείτη

============

«Η Λειτουργική γλώσσα σκοπό έχει να γεννήσει στο νου και την καρδιά των προσευχομένων την αίσθηση άλλου κόσμου, του υψίστου. Αυτό επιτυγχάνεται με την παρουσία ονομάτων και εννοιών που ανήκουν αποκλειστικά στο θείο επίπεδο, καθώς επίσης και με την χρήση μικρού αριθμού ειδικών μορφών εκφράσεως».*

Τό τελευταίο διάστημα, ξεκίνησε, γιά πολλοστή φορά (τι έχουμε να ακούσουμε πάλι) η συζήτηση γιά τό θέμα της μεταφράσεως των λειτουργικών κειμένων. Ένα θέμα το όποιο επαναφέρουν διαρκώς τα ίδια πρόσωπα, που προέρχονται από συγκεκριμένους κύκλους-παρατάξεις.

1.Πιστεύω πως είναι ντροπή αλλά και κατάντια το γεγονός ότι τα στελέχη, οι ομαδάρχες μίας κατασκηνώσεως Μητροπόλεως δεν μπορούσαν να διαβάσουν το απόδειπνο σωστά. Ποτέ δηλαδή δεν είχαν διαβάσει απόδειπνο(!); Αυτό δηλώνει άγνοια των ακολουθιών της Εκκλησίας και αδιαφορία. Έλλειψη πνευματικής ζωής. Αδιαφορία όχι μονο των πιστών για τις ακολουθίες του νυχθημέρου, αλλά και των ποιμένων για σωστή κατήχηση.

2. Η μετάφραση των κειμένων σε άλλες γλώσσες βεβαίως και γίνεται στα πλαίσια της ιεραποστολής. Γίνεται όμως μετάφραση σε άλλη γλώσσα. Στη Σερβία, Ρουμανία και Βουλγαρία έγινε μετάφραση από τη Σλαβονική στήν εθνική τους γλώσσα. Η Σλαβονική δεν έχει καμμία συγγένεια με τις γλώσσες αυτές. Δεν είναι δηλαδή οι εθνικές αυτές γλώσσες συνέχεια της Σλαβονικής. Και επειδή ρώτησα φοιτητές αυτών των εθνικοτήτων, η μετάφραση δεν έγινε στην καθομιλουμένη, αλλά σε μία μορφή καθαρεύουσας της καθομιλουμένης. Δεν είναι δηλαδή η γλώσσα της μετάφρασης ίδια με τη γλώσσα της καθημερινότητας. Οι Ρώσοι όμως δεν έθεσαν ποτέ τέτοιο θέμα. Και οι ίδιοι φοιτητές μου είπαν πως η ελληνική τους δυσκολεύει επειδή μία λέξη έχει πολλές σημασίες. Άλλη μία δυσκολία δηλαδή της μεταφράσεως (από τα ελληνικά στα ελληνικά).

3. Εννοείται πως αν ερχόταν σήμερα σήμερα ο Χριστός θα μιλούσε τη γλώσσα της εποχής μας. Αυτό τι πάει να πει; Πως τώρα θα γίνει μία μετάφραση και μετά από 100 χρόνια άλλη και μετά από άλλα 100 χρόνια άλλη και πάει λέγοντας; Υπενθυμίζω ότι και ο Καραγκιόζης είπε πως με το «αν» μπορεί να βάλει το Παρίσι σε ένα μπουκάλι. Θα κάνουμε τα λειτουργικά κείμενα φούρνο του Χότζα; Μόδα της εποχής;

4. Η γλώσσα της 55ης προμάμμης μου δεν έχει και τόσο μεγάλη διαφορά από αυτήν της μητέρας μου. Χαίρομαι που προσεύχομαι στην ίδια γλώσσα που προσεύχονταν οι πρόγονοί μου και που λέω τα ίδια λόγια που έλεγαν και αυτοί και που επαναλαμβάνω τις προσευχές των αγίων.

5. Οι κανόνες θεσπίσθηκαν για να θεραπεύσουν συγκεκριμένα ποιμαντικά προβλήματα. Σωστό το ότι δέν υπάρχει κάποιος κανόνας που να απαγορεύει τη μετάφραση. Όμως δεν υπάρχει και κανόνας που να απαγορεύει τη χειροτονία γυναικών.

6.Υπάρχουν πάμπολλά βιβλιάρια με απόδοση της Θείας Λειτουργίας στην καθομιλουμένη. Και πολλές καλές μεταφράσεις των περισσοτέρων ακολουθιών. Όσοι δυσκολευόμαστε ας κάνουμε λίγο κόπο. Κάντε μια έκδοση. Κάποιοι έχουν ήδη κάνει. Και η Αποστολική Διακονία έχει εκδόσει ωραιότατο βιβλιαράκι. Εξάλλου, εμείς είμαστε εργάτες του αμπελώνος. Ο Χριστός φέρνει τον κόσμο στην Εκκλησία του, όχι εμείς. Ίσως δεν έχουμε περιεχόμενο να τους δώσουμε, γι’ αυτό φεύγουν. Δεν φταίει η γλώσσα, ας το παραδεκτούμε ότι εμείς φταίμε.

7. Άλλο φωτισμένος Επίσκοπος και άλλο λόγιος. Το ένα δεν προϋποθέτει το άλλο. Ούτε και τα λευκά μαλλιά και τα οσιακού τύπου προφίλ φανερώνουν κάτι ιδιαίτερο. Πρωτοπόρος τι πάει να πει; Αυτός που έχει εκπομπή και το παίζει κουλτουριάρης; Τι είναι δηλαδή η λειτουργική γλώσσα; Τεχνοτροπία για να αλλάζει; Με αυτά που λένε μερικοί προκαλούν τις συνειδήσεις μας. Εμείς δηλαδή που δεν θέλουμε μετάφραση έχουμε εφησυχάσει; Όποιος δεν αποδέχεται τη μετάφραση δεν έχει πνευματικότητα και αγιότητα; Δεν έχει αγωνιά για το ποίμνιό του;

Καί ας σταματήσουμε πια με το ψευτοδίλημμα συντηρητικός/προοδευτικός.

Η Εκκλησία καί ο λειτουργικός της τύπος δεν γηράσκουν για να χρειάζονται να τα ανεώσουμε. Εμείς γερνάμε αμετανόητοι θέλοντας να διορθώσουμε τους πάντες. Ας σταματήσουμε να προσπαθούμε να φτιασιδώσουμε την Εκκλησία προσπαθώντας να κρύψουμε το δικό μας φτιασίδωμα. Ποιος νέος άνθρωπος έθεσε τέτοιο θέμα; Δηλαδή όλοι οι νέοι που εκκλησιάζονται κατανοούν τα πάντα στις ακολουθίες καί τα μυστήρια; Αντιστρέφω το ερώτημα, πόσοι κληρικοί κατανοούν τις ευχές που διαβάζουν και τα μυστήρια που τελούν;

Στώμεν λοιπόν καλώς και μετά φόβου ενώπιον του λειτουργικού μας τύπου και ας φροντίσουμε το υπόλοιπο της ζωής μας να το ζήσουμε με ειρήνη και μετάνοια.

Και κατακλείοντας:

Η γλώσσα της Θείας Λειτουργίας που χρησιμοποιήθηκε τόσο πολύ χρόνο και καθαγιάσθηκε, η οποία μπορεί να χαρακτηρισθεί και ως κατηγόρημα της ορθοδόξου λατρείας, είναι αδύνατο να αντικατασταθεί, χωρίς να υποστεί ουσιώδη βλάβη αυτή η ίδια η λατρεία. Για τους λόγους αυτούς, είμαστε κατηγορηματικώς πεπεισμένοι ότι είναι αναγκαία η χρήση της παραδεδομένης Λειτουργικής γλώσσας στις εκκλησιαστικές ακολουθίες· δεν υπάρχει καθόλου ανάγκη να αντικατασταθεί αυτή με την γλώσσα της καθημερινής ζωής, πράγμα που αναπόφευκτα θα κατεβάσει το πνευματικό επίπεδο και θα προξενήσει έτσι ανυπολόγιστη ζημία».* (*Αρχιμανδρίου Σωφρονίου Σαχάρωφ, «Οψόμεθα τον Θεόν καθώς έστι»).

ΠΗΓΗ:

Αποσπάσματα που άρθρο που δημοσιεύθηκε στο Εκκλησιαστικό πρακτορείο ειδήσεων “ΡΟΜΦΑΙΑ”