ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ

ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗ

Του Παναγιώτη Τελεβάντου

==========

Δοκίμασα τον πειρασμό να αντιπαρέλθω την εγκύκλιο του Παναγιότατου για την Αρχή της Ινδίκτου και το οικολογικό πρόβλημα, επειδή - κατά κανόνα - στις εγκυκλίους όλων των ιεραρχών γράφονται - κατά το μάλλον ή ήττον - ορισμένα στερεότυπα που προκαλούν ανοία στους πιστούς.

Επιπλέον βλέπω τις προσεγγίσεις για την οικολογία με μια διάθεση ειρωνείας, επειδή αν και είναι πολύ σοβαρό ζήτημα που αξίζει οπωσδήποτε σοβαρής θεολογικής ανάλυσης, έχει καταντήσει στη συνείδησή μας όχι και τόσο σοβαρό, εξαιτίας ορισμένων άστοχων ενεργειών κορυφαίων εκπροσώπων του.

Ο πρώην αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Γκορ λ.χ. συμβούλευε τους πολίτες να πηγαίνουν με ποδήλατο στη δουλειά τους για να μη γίνεται άδικη κατασπατάληση ενέργειας, ενώ ο ίδιος έκανε με ιδιωτικό αεροπλάνο τις μετακινήσεις του χωρίς να καταδέχεται να συνταξιδεύει με τους κοινούς θνητούς.!!!

Αλλά και ο ίδιος ο Παναγιότατος, με τα εν πλω οικολογικά συνέδρια του και προπαντός με τις συμπροσευχές του με τους κάθε λογής αιρετικούς και αλλόθρησκους, προκάλεσε τη δικαιολογημένη αντίδραση των πιστών.

Ετσι ένα πολύ σοβαρό θέμα, όπως η σχέση του ανθρώπου με την άλογη κτίση, δεν έτυχε της δέουσας προσοχής.

Η φετινή εγκύκλιος του Παναγιότατου όμως βάζει τα πράγματα σε μια εντυπωσιακά ορθή στάση. Πρόκειται για κείμενο με πολύ διεισδυτική θεολογική σκέψη, που κατοχυρώνει Γραφικά και Πατερικά το θέμα και βοηθά τους πιστούς - με παραδείγματα από τους βίους και τη διδασκαλία των Αγίων και το Γεροντικό - να συνειδητοποιήσουν ποια είναι η διάσταση της οικολογίας από την προοπτική της ορθόδοξης θεολογίας και παράδοσης.

Πόσο ευτυχείς θα είμαστε αν πάντοτε ακούαμε τόσο ωραία πράγματα από τον Οικουμενικό Θρόνο!

Παραθέτουμε στη συνέχεια απόσπασμα από την εγκύκλιο του Οικουμενικού Πατριάρχη για την αρχή της Ινδίκτου που μας έδωσε την αφορμή για τη σύνταξη του πιο πάνω σχολίου.

****

Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΣ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΙΝΔΙΚΤΟΥ

========

Εις τοὺς βίους των Αγίων αναφέρονται πολλαί διηγήσεις διά τας αρίστας σχέσεις μεταξὺ Αγίων και αγρίων ζώων, τα οποία υπό άλλας συνθήκας δεν διατηρούν φιλικάς σχέσεις προς τον άνθρωπον. Βεβαίως αυτό δεν οφείλεται εις την κακήν φύσιν των, αλλά εις την αντίστασιν του ανθρώπου προς την Χάριν του Θεού και την συνεπακόλουθον συγκρουσιακήν σχέσιν αυτού μετά των στοιχείων και των αλόγων εμβίων όντων της φύσεως.

Άλλωστε, συνέπεια της διαταράξεως της σχέσεως των πρωτοπλάστων προς τον Δημιουργόν των και Θεόν ήτο και η διατάραξις των σχέσεων αυτών μετά του περιβάλλοντος: «επικατάρατος η γη εν τοις έργοις σου· εν λύπαις φάγηι αυτήν πάσας τας ημέρας της ζωής σου· ακάνθας και τριβόλους ανατελεί σοι, και φάγηι τον χόρτον του αγρού.

Εν ιδρώτι του προσώπου σου φάγηι τον άρτον σου έως του αποστρέψαι σε εις την γην, εξ ής ελήμφθης·» (Γεν. 3, 17-19) Η ειρήνευσις του ανθρώπου μετά του Θεού συνεπάγεται και την ειρήνευσιν αυτού μετά των στοιχείων της φύσεως.

Είναι φανερόν, κατόπιν τούτων, ότι η αγαθή σχέσις του ανθρώπου προς το περιβάλλον αναπτύσσεται όταν παραλλήλως αναπτύσσηται αγαθή σχέσις αυτού προς τον Θεόν.

Τυγχάνει γνωστή η αφήγησις του Συναξαριστού περί της εμπειρίας του Μεγάλου Αντωνίου, ο οποίος εις ηλικίαν ενενήκοντα ετών απεφάσισεν, καθοδηγηθείς υπό Αγγέλου Κυρίου, να πορευθήι ενδότερον της ερήμου προς αναζήτησιν και άλλου αναχωρητού, του Οσίου Παύλου του Θηβαίου, ίνα λάβη παρ’ αυτού ωφέλειαν πνευματικήν.

Πορευθείς επί τριήμερον εις αναζήτησιν αυτού και ιχνηλατήσας σημεία θηρίων αγρίων συνήντησε λέοντα, ο οποίος υπεκλίθη ήρεμος έμπροσθέν του και ποιήσας μεταβολήν ωδήγησε τον Μέγαν Αντώνιον εις το σπήλαιον του Οσίου Παύλου, ένθα εύρεν αυτόν διακονούμενον υπό θηρίων.

Κόραξ εκόμιζεν αυτώ τον επιούσιον άρτον! Την ημέραν μάλιστα της επισκέψεως του Μεγάλου Αντωνίου εκόμισεν εις αυτόν διπλήν μερίδα μεριμνήσας και διά τον επισκέπτην αυτού! Οι Άγιοι ούτοι είχον αναπτύξει αγαθήν σχέσιν μετά του Θεού, διό και είχον φιλικάς σχέσεις προς πάντα τα ζώα της φύσεως.

Η δημιουργία αυτής της αγαθής σχέσεως προς τον Θεόν πρέπει να προτάσσηται ως το κύριον μέλημά μας, και υπηρέτης αυτής της προοπτικής πρέπει να είναι η αγαθή σχέσις μας προς το ζωϊκόν, το φυτικόν και το άψυχον περιβάλλον μας. Υπό την προοπτικήν αυτήν η ζωοφιλία δεν θα αποτελῇ στείραν κοινωνικήν εκδήλωσιν συμπαθείας προς τα προσφιλή μας ζώα, πολλάκις συνοδευομένην δυστυχώς και υπό αναλγησίας διά τον πάσχοντα συνάνθρωπον, την εικόνα του Θεού, αλλά θα είναι αποτέλεσμα της αγαθής σχέσεώς μας προς τον Δημιουργόν του παντός.

Είθε ο Δημιουργός του καλού λίαν σύμπαντος και του καλού λίαν γηΐνου οικοσυστήματος να εμπνεύσηι όλους ημᾶς να συμπεριφερώμεθα ευσπλάχνως προς άπαντα τα στοιχεία της φύσεως, με καρδίαν ελεήμονα υπέρ πάντων αυτών, ανθρώπων, ζώων και φυτών, ως και ο Αββάς Ισαάκ ο Σύρος λέγει, απαντών εις την ερώτησιν: “Τί εστι καρδία ελεήμων;”. “Καρδία ελεήμων εστί, καύσις καρδίας υπέρ πάσης της κτίσεως, υπέρ των ανθρώπων, και των ορνέων, και των ζώων, και υπέρ παντός κτίσματος. Και εκ της μνήμης αυτών, και της θεωρίας αυτών ρέουσιν οι οφθαλμοί δάκρυα. Εκ της πολλής και σφοδρᾶς ελεημοσύνης της συνεχούσης την καρδίαν, και εκ της πολλής καρτερίας σμικρύνεται η καρδία αυτού, και ου δύναται βαστάξαι, ή ακούσαι, ή ιδείν βλάβην τινά, ή λύπην μικράν εν τηι κτίσει γενομένην” (Αββά Ισαάκ του Σύρου, Άπαντα τα ευρεθέντα σχετικά, Λόγος ΠΑ’).

Διά της τοιαύτης ευσπλαχνίας ημών προς άπασαν την κτίσιν θα τιμήσωμεν το θεόσδοτον αξίωμα ημών ως αρχηγών της Κτίσεως, ενδιαφερομένων μετά πατρικής στοργής υπέρ πάντων των στοιχείων αυτής, τα οποία ούτω θα μᾶς υπακούουν αισθανόμενα την αγαθοεργόν διάθεσίν μας, και θα πειθαρχούν εις την επιτέλεσιν της φιλανθρώπου και υπηρετικής των αναγκών μας αποστολής των.

ΠΗΓΗ:

Εκκλησιαστικό Πρακτορείο Ειδήσεων ΑΜΗΝ