ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΕΙΣ ΤΟ ΜΑΤΘ. 5,19

ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ

ΕΙΣ ΤΟ ΜΑΤΘ. 5,19

"Ὅς οὖν ἐάν λύσῃ μίαν τῶν ἐντολῶν τούτων τῶν ἐλαχίστων"

Ε'

Του π. Θεόδωρου Ζήση

=====

4. Τό χωρίο στίς σύγχρονες νεοελληνικές μεταφράσεις

Ἡ τόσο σημαντική καί κυριαρχοῦσα ἑρμηνευτική Πατερική Παράδοση δυστυχῶς δέν ἐλήφθη ὑπ᾽ ὄψιν ἀπό τήν συντριπτική πλειονότητα τῶν νεοελληνικῶν μεταφράσεων τῆς Καινῆς Διαθήκης. Ἀπό τίς πέντε νεοελληνικές μεταφράσεις μόνον ἡ μία προσεγγίζει τήν ἑρμηνευτική πατερική παράδοση· οἱ τέσσερες ἀφήνουν νά ἐννοηθεῖ ὅτι αὐτός πού ἀθετεῖ, μία ἀπό τίς ἐλάχιστες, τίς μικρές ἐντολές θά εἰσέλθει στήν βασιλεία τῶν οὐρανῶν, δέν θά εἶναι ὁ «ἀπερριμμένος», δέν θά πάει στήν κόλαση, ἀλλά ἁπλῶς θά εἶναι μικρός, ἐλάχιστος μέσα στήν βασιλεία τῶν οὐρανῶν.

Παραθέτουμε τίς ἑρμηνευτικές ἀποδόσεις τοῦ χωρίου:

α) Ἀγνοοῦν τήν Πατερική Παράδοση

Ι. Μετάφραση παλαιῶν τεσσάρων καθηγητῶν, Β. Βέλλα, Ευ. Αντωνιάδη, Αμ. Αλιβιζάτου, Γερ. Κονιδάρη: «Ἐκεῖνος λοιπόν πού θά παραβῇ μίαν ἀπό τάς ἐντολάς αὐτάς τάς ἐλαχίστας καί διδάξῃ τούς ἄλλους νά κάνουν τό ἴδιο, αὐτός θά ὀνομασθῇ ἐλάχιστος εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν»[18].

ΙΙ. Μετάφραση καθηγητοῦ Π. Τρεμπέλα: «Ἀφοῦ λοιπόν αἱ ἐντολαί ἔχουν κῦρος καί ἰσχύν ἀκατάλυτον, ἐκεῖνος πού θά παραβῇ μίαν ἀπό ἐκείνας τάς ἐντολάς μου, πού φαίνονται πολύ μικραί καί θά διδάξῃ τούς ἀνθρώπους οὕτω, ἤτοι νά θεωροῦν αὐτάς μικράς καί ἀσημάντους θά κηρυχθῇ ἐλάχιστος καί τελευταῖος εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν"[19].

Πρέπει νά σημειώσουμε ὅτι ὁ Π. Τρεμπέλας γνωρίζει τήν ἑρμηνεία τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου, διότι χρησιμοποιεῖ συχνά θέσεις του, ὄχι στήν ἑρμηνεία, ἀλλά στά ἑρμηνευτικά σχόλια, ὅπου μάλιστα πολλές φορές τίς ἀπορρίπτει ὡς «ἧττον πιθανάς». Στήν προηγούμενη περίπτωση χρησιμοποιεῖ στά ἑρμηνευτικά σχόλια μόνον τήν γνώμη τοῦ Ζιγαβηνοῦ, ὁ ὁποῖος, ὅπως εἴπαμε, υἱοθετεῖ τήν ἑρμηνεία τοῦ Χρυσοστόμου: «Τό ἐλάχιστος ἤ ἔσχατος πάντων, φαυλότατος, ἀπερριμμένος, ὅ ἐστιν εἰς κόλασιν ἐμβληθήσεται».

ΙΙΙ. Μετάφραση Ι. Κολιτσάρα: «Ἐκεῖνος λοιπόν, πού θά παραβῇ μίαν ἀπό τάς ἐντολάς αὐτάς, πού φαίνονται μικραί καί ἀσήμαντοι, καί διδάξῃ ἔτσι τούς ἀνθρώπους, θά ὀνομασθῇ ἐλάχιστος εἰς τήν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν»[20].

IV. Μετάφραση τεσσάρων νεωτέρων καθηγητῶν, Γ. Γαλίτη, Ιω. Καραβιδόπουλου, Ιω. Γαλάνη, Π. Βασιλειάδη:

«Ὅποιος, λοιπόν, καταργήσει ἀκόμα καί μία ἀπό τίς πιό μικρές ἐντολές αὐτοῦ τοῦ νόμου καί διδάξει ἔτσι τούς ἄλλους, θά θεωρηθεῖ ἐλάχιστος στή βασιλεία τοῦ Θεοῦ»[21].

Ἐκτός τοῦ ὅτι καί ἡ μετάφραση αὐτή εἶναι ἀντίθετη πρός τήν ἑρμηνευτική Παράδοση τῶν Πατέρων, ὅπως καί οἱ τρεῖς προηγούμενες, ἔχει καί ἄλλες ἀστοχίες: Τό «ἀκόμα καί μία» δέν προκύπτει ἀπό τό κείμενο, τό ὁποῖο λέγει ἁπλῶς «μία», ὅπως μεταφράζουν σωστά οἱ τρεῖς προηγούμενοι. Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά τό «αὐτοῦ τοῦ νόμου»· τό κείμενο λέγει «τῶν ἐντολῶν τούτων», χωρίς νά λέγει «τῶν ἐντολῶν αὐτοῦ τοῦ νόμου». Ἀντί τοῦ «καί διδάξει ἔτσι τούς ἄλλους», εἶναι προτιμότερο καί πιό σύμφωνο μέ τό κείμενο τό «καί διδάξει ἔτσι τούς ἀνθρώπους», ὅπως ἑρμηνεύουν ὅλοι οἱ ἄλλοι μεταφραστές. Τό «θά θεωρηθεῖ ἐλάχιστος» δέν ἀποδίδει μέ ἀκρίβεια τό «ἐλάχιστος κληθήσεται»· προτιμότερο τό «θά ὀνομασθῇ ἐλάχιστος» τῶν ἄλλων ἑρμηνευτῶν.

(Συνεχίζεται)