ΕΚΚΛΗΣΙΑ, ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ, ΔΟΓΜΑ

ἘΚΚΛΗΣΙΑ, ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ, ΔΟΓΜΑ

Τοῦ Ἀρχιμ. Βασιλείου

===============

Τὰ γεγονότα ἀπὸ τὴν ἐνσάρκωση μέχρι τὴν Ἀνάληψη καὶ τὴν Πεντηκοστὴ φέρνουν στὸν κόσμο τὴν Ἐκκλησία σὰν μιὰ λειτουργικὴ κοινότητα μὲ τριαδικὴ συνείδηση καὶ διάρθρωση στὴν ἑνότητά της.

Ἀπὸ τὴν ἀρχὴ μέχρι σήμερα, τὴν βρίσκομε συγκεντρωμένη γύρω ἀπὸ τὸ Τραπέζι τοῦ Κυρίου: «Ἦσαν δὲ προσκαρτεροῦντες τῇ διδαχῇ τῶν Ἀποστόλων καὶ τῇ κοινωνίᾳ, τῇ κλάσει τοῦ ἄρτου καὶ ταῖς προσευχαῖς» (Πράξ. β΄, 42).

Ἐδῶ, στὴ λειτουργική της δύναμη, βρίσκεται ἡ πηγὴ τῆς ζωῆς, τὸ κέντρο της. Ἀπ’ ἐδῶ ἀπορρέει ἡ καινὴ διδαχή, ἡ ἁγιαστική της χάρη καὶ ὁ τρόπος ποὺ διοικεῖται.

Ἀπὸ τὴ νέα αὐτὴ οἰκογένεια –σῶμα Χριστοῦ καὶ κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος– γράφεται τὸ Εὐαγγέλιο, ποὺ δὲν εἶναι συστηματικὴ ἔκθεση τῆς χριστιανικῆς διδασκαλίας, ἀκριβῶς ἐπειδὴ δὲν πρόκειται περὶ διδασκαλίας. Ὁ Ἰησοῦς δὲν ἄφησε ἕνα νέο φιλοσοφικὸ σύστημα, οὔτε ἵδρυσε μιὰ ἁπλῆ θρησκεία. Ἄφησε τὸ Σῶμα Του καὶ ἔστειλε τὸ Πνεῦμα Του. Καὶ τὸ Εὐαγγέλιο εἶναι ἀποσπάσματα βασικὰ ἀπὸ τὴν ζωὴ τοῦ Ἰησοῦ καὶ τὴν πείρα τῆς νέας κοινότητος ἐν Χριστῷ. Ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης μιλᾶ καθαρὰ γιὰ τὸν περιορισμένο χαρακτήρα τοῦ Εὐαγγελίου: «Ἔστι δὲ καὶ ἄλλα πολλὰ ἃ ἐποίησεν ὁ Ἰησοῦς, ἅτινα ἐὰν γράφηται καθ’ ἕν, οὐδ’ αὐτὸν οἶμαι τὸν κόσμον χωρῆσαι τὰ γραφόμενα βιβλία» (Ἰωάν. κα´ 25). Καὶ αὐτὰ ποὺ δὲν θὰ χώραγε ὁ κόσμος, ἂν θὰ γράφονταν λεπτομερῶς, βρίσκονται, γνωρίζονται καὶ βιώνονται στὴν Ἐκκλησία, ὅπου ζῆ ὁ ἴδιος ὁ Ἰησοῦς. Ὅσοι νομίζουν ὅτι γνωρίζουν τὸν Χριστὸ ἐκτὸς τῆς Ἐκκλησίας ξέρουν ἐλάχιστα στοιχεῖα γι’ Αὐτόν˙ ὅσοι ἀνήκουν στὴν Ἐκκλησία ζοῦν «ἐν Αὐτῷ».

Ἔτσι λοιπὸν μποροῦμε νὰ ποῦμε ὅτι οὐσιαστικὰ τὸ Εὐαγγέλιο εἶναι ἕνα «ἰδιωτικὸ βιβλίο». Ἀνήκει στὴν Ἐκκλησία, ἡ ὁποία ἔχει παγκόσμια ἀποστολή. Ἢ διαφορετικά, ἔξω ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία τὸ Εὐαγγέλιο εἶναι σφραγισμένο καὶ ἀκατανόητο βιβλίο. Χαρακτηριστικὴ ἡ τοποθέτησή του πάνω στὴν Ἁγία Τράπεζα τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, μέσα στὴν ὁποία ἱερουργεῖται τὸ Εὐαγγέλιο.

Ἀργότερα, ὅταν θὰ παρουσιαστοῦν ἄλλες ἀνάγκες, ἡ Ἐκκλησία θὰ διατυπώση τὸ δόγμα, ποὺ δὲν εἶναι τίποτε ἄλλο ἀπὸ τὴν ἔκφραση, ἴσως μὲ ἕναν ἄλλο τρόπο, τῆς ἀλήθειας ποὺ ἤδη ὑπῆρχε στοὺς κόλπους Της ἀπὸ τὴν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς. «Ὅλην εἰσδεξάμενοι τὴν νοητὴν λαμπηδόνα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος...ἐξέθεντο πίστιν θεοδίδακτον» οἱ Χριστοκήρυκες Πατέρες (Ἀκολουθία Πατέρων Α΄ Οἰκουμενικῆς Συνόδου).

Ἔκφρασι τοῦ ἴδιου Πνεύματος τῆς Ἐκκλησίας εἶναι τὸ Εὐαγγέλιο καὶ τὸ δόγμα. Οὔτε ὅταν γράφη ἡ Ἐκκλησία τὸ Εὐαγγέλιο κάνει φιλολογία, οὔτε ὅταν διατυπώνη τὸ δόγμα κάνει φιλοσοφία, ἀλλά, καὶ στὴν μιὰ καὶ στὴν ἄλλη περίπτωση, ἐκφράζει τὸ πλήρωμα τῆς νέας ζωῆς ποὺ κρύβει μέσα της. Γι’ αὐτὸ οὔτε τὸ Εὐαγγέλιο κατανοεῖται ἔξω ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, οὔτε τὸ δόγμα ἔξω ἀπὸ τὴ λατρεία.

Αὐτὴ ἡ ἐσωτερικὴ ἑνότης τῆς ζωῆς καὶ τῆς Ἀλήθειας εἶναι ἡ δύναμη καὶ ὁ χαρακτήρας τῆς Ἐκκλησίας. Τὰ πάντα ὑπάρχουν μ’ ἕνα νέο τρόπο, θεανθρώπινο.

ΠΗΓΗ:

Χριστιανική Βιβλιογραφία,

Ἀρχιμ. Βασιλείου, «Εἰσοδικόν», Ἱ. Μονὴ Σταυρονικήτα, Ἅγιον Ὄρος 1974, σελ. 15-17