Monday, February 13, 2017

ΟΙ "ΤΕΧΝΙΚΟΙ ΟΡΟΙ" ΣΕ ΟΜΟΛΟΓΙΑΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ


Ο ΟΡΟΣ “ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ” ΩΣ “ΤΕΧΝΙΚΟΣ ΟΡΟΣ”

 Του Σεβ. Ναυπάκτου Ἱεροθέου
=====

2. Οἱ «τεχνικοί ὅροι» σέ ὁµολογιακά κείµενα

Στόν καθηµερινό λόγο καί τήν ἐπικοινωνία µέ Χριστιανούς ἄλλων Ὁµολογιῶν χρησιµοποιεῖται ὁ ὅρος Ἐκκλησία καταχρηστικά καί συγκαταβατικά, χάριν µιᾶς συνεννοήσεως, διότι ἔτσι αὐτοπροσδιορίζονται οἱ ὁµάδες αὐτές. Ὁ ὅρος Ἐκκλησία χρησιµοποιεῖται καί µέ τήν κοινωνική ἔννοια (ἡ Ἐκκλησία τοῦ ∆ήµου) καί γιά τίς θρησκευτικές καί παραθρησκευτικές ὁµάδες (Ἐκκλησία τοῦ Σατανᾶ).

Στήν πρόσφατη ἐπίσκεψή µου στήν Ἀµερική µέ πληροφόρησαν ὅτι περίπου 55.000 «Χριστιανικές» ὁµάδες αὐτοαποκαλοῦνται «Ἐκκλησίες». Τό ἐνδιαφέρον δέ εἶναι ὅτι ὅλες αὐτές οἱ «Χριστιανικές ὁµάδες» δέν πληροῦν τούς ὅρους καί τίς προϋποθέσεις γιά νά γίνουν µέλη τοῦ «Παγκοσµίου Συµβουλίου τῶν Ἐκκλησιῶν». 

Εἶναι γνωστόν ὅτι γιά νά γίνη κάποια «Χριστιανική ὁµάδα» µέλος τοῦ «Παγκοσµίου Συµβουλίου Ἐκκλησιῶν» πρέπει νά ὑποβάλη αἴτηση καί νά γίνη ἔρευνα ἄν πληροῖ τίς προϋποθέσεις γιά νά θεωρηθῆ µέλος του. Αὐτή ἡ διαδικασία διαρκεῖ ἕνα µεγάλο χρονικό διάστηµα.

Ἔτσι, ὅσες ὁµάδες χρησιµοποιοῦν τόν ὅρο «Ἐκκλησία» δέν εἶναι «Ἐκκλησίες», ἁπλῶς αὐτοαποκαλοῦνται ἔτσι. Τό ὅτι τό κείµενο πού ἐξεδόθη ἀπό τήν «Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο» τῆς Κρήτης δέν κάνει αὐτήν τήν διασάφηση-ἐπεξήγηση, ἀλλά χαρακτηρίζει ὅλες τίς «Χριστιανικές ὁµάδες» ὡς «ἑτερόδοξες Ἐκκλησίες καί ὁµολογίες» εἶναι προβληµατικό.

Σέ ἄλλο κείµενό µου, τό ὁποῖο κατέθεσα καί στά Πρακτικά τῆς «Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου», ὑποστήριξα ὅτι ἡ χρήση τοῦ ὅρου Ἐκκλησία καί γιά τίς ἑτερόδοξες Χριστιανικές Κοινότητες - Ὁµολογίες, ἀπό παλαιούς καί συγχρόνους Πατέρας, Ἐπισκόπους καί θεολόγους, δέν σηµαίνει ὅτι µπορεῖ νά θεωρηθῆ ὡς δικαιολογία γιά τήν χρησιµοποίηση τοῦ ὅρου αὐτοῦ καί στήν ἀπόφαση τῆς Συνόδου τῆς Κρήτης. Καί αὐτό γιατί πρέπει νά γίνη σαφής διασάφηση-ἐπεξήγηση. Ἄλλο εἶναι νά χρησιµοποιῆται ἐνδεχοµένως ἡ λέξη Ἐκκλησία καταχρηστικά και συµβατικά γιά ἑτερόδοξες ὁµάδες, ἄν καί δέν πιστεύουµε ὅτι εἶναι πραγµατικά µέλη τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, καί ἄλλο εἶναι νά τεθῆ σέ κείµενο τῆς Μεγάλης αὐτῆς Συνόδου, ὡς δογµατική καί κανονική ἀπόφασή της. Ὅπως εἴπαµε καί παραπάνω, ἡ χρήση καί ἡ σηµασία µιᾶς λέξης προσδιορίζεται ἀνάλογα µέ τό συµφραστικό πλαίσιο στό ὁποῖο ἐντάσσεται.  

Τό ἐρώτηµα εἶναι καίριο: Ἡ Σύνοδος τῆς Κρήτης εἶναι Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος ἤ ὄχι; Ἄν εἶναι Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος, συνέχεια τῶν Οἰκουµενικῶν Συνόδων, τότε δέν µπορεῖ στίς ἀποφάσεις της νά χρησιµοποιῆ τίς λέξεις ὡς ὑποτιθέµενους «τεχνικούς ὅρους». ∆έν µπορῶ νά διανοηθῶ ὅτι οἱ Πατέρες τῶν Α΄ καί Β΄ Οἰκουµενικῶν Συνόδων πού ἀποφάσισαν τό «Σύµβολο τῆς Πίστεως» θά µποροῦσαν νά χρησιµοποιήσουν «τεχνικούς ὅρους», ἤ οἱ µετέπειτα Πατέρες τῶν ἄλλων Οἰκουµενικῶν Συνόδων πού ἀποφάσισαν γιά χριστολογικά θέµατα θά µποροῦσαν νά χρησιµοποιήσουν «τεχνικούς ὅρους». Τέτοιες ἀπόψεις εἶναι ἀπαράδεκτες ἀπό κάθε πλευρᾶς. 

Οἱ Οἰκουµενικές Σύνοδοι, ὡς γνωστόν, ἔδωσαν µάχες γιά τήν ἀκριβῆ χρήση τῶν λέξεων - ὅρων πού ἀφοροῦσαν δογµατικᾶ ζητήµατα. Γιά κανέναν λόγο δέν µπορεῖ ἕνας σοβαρός ἄνθρωπος νά ὑποστηρίξη ὅτι ἡ Σύνοδος τῆς Κρήτης εἶναι Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος καί ὅµως ταυτόχρονα µέ συνείδηση τῶν Ἱεραρχῶν - θεολόγων νά περιλαµβάνη στίς ἀποφάσεις της «τεχνικούς ὅρους» καί µάλιστα σέ σοβαρά ἐκκλησιολογικά θέµατα, τά ὁποῖα ταυτόχρονα εἶναι Χριστολογικά θέµατα. 

Πάντως, ἡ ἀντίληψη τοῦ ὅρου «ἐκκλησία» ὡς «τεχνικοῦ ὅρου» παραπέµπει καί στήν πολιτική ὑστεροβουλία τῶν µονοθελητῶν, οἱ ὁποῖοι ἐνῶ µιλοῦσαν γιά τό ἕνα θέληµα τοῦ Χριστοῦ, βεβαίωναν τόν ἅγιο Μάξιµο ὅτι δέν ἐννοοῦν ἕνα θέληµα στόν Χριστό γιά ἀµφότερες τίς φύσεις Του, ἀλλά τό γράφουν ἔτσι γιά νά ἠρεµήση ὁ κόσµος καί νά εἰρηνεύση ἡ οἰκουµένη…Τοῦ λοιποῦ προωθοῦσαν τό ἕνα θέληµα µέ τήν ἐλπίδα ἐγκόλπωσης τῶν µονοφυσιτῶν στήν αὐτοκρατορική Ἐκκλησία. 

Ἡ συσχέτιση µέ τό σήµερα εἶναι προφανής. Ἀπό τήν µιά ὁ ὅρος Ἐκκλησία χρησιµοποιεῖται δῆθεν ὡς «τεχνικός ὅρος», χωρίς νά σηµαίνη ἀπόδοση ἐκκλησιαστικότητας στούς ἑτεροδόξους, ἐνῶ ἀπό τήν ἄλλη στήν συζήτηση µέσα στήν ἴδια τήν Σύνοδο τῆς Κρήτης γιά τούς µεικτούς γάµους, θεµελιωνόταν τό ἔγκυρο τοῦ βαπτίσµατος τῶν ἑτεροδόξων καί συναφῶς τῆς ἀπόδοσης ἐκκλησιαστικότητας στίς κοινότητές τους. Αὐτό τό θέµα θά τό δοῦµε πιό κάτω.


(Συνεχίζεται) 

No comments:

Post a Comment