Η ΠΕΡΙ ‘’ΠΛΗΡΩΣΕΩΣ ΕΝΟΧΗΣ’’ ΘΕΣΗ ΤΟΥ π. ΙΩΣΗΦ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΟΥ, ΠΑΡΑΠΕΜΠΕΙ ΣΤΟ ΑΝΣΕΛΜΕΙΟ ΣΩΤΗΡΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ

Η ΠΕΡΙ ‘’ΠΛΗΡΩΣΕΩΣ ΕΝΟΧΗΣ’’ ΘΕΣΗ ΤΟΥ π. ΙΩΣΗΦ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΟΥ, ΠΑΡΑΠΕΜΠΕΙ ΣΤΟ ΑΝΣΕΛΜΕΙΟ ΣΩΤΗΡΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΡΟΤΥΠΟ

«Βλάσφημη και απαράδεκτη» χαρακτήρισε τη δικαιική θέση  του Ανσέλμου Καντερβουρίας, ο πατήρ Ιωάννης Ρωμανίδης

Του θεολόγου κ. Β. Χαραλάμπους

======

Στην ιστοσελίδα Vatopedi.gr, πολύ πρόσφατα αναρτήθηκε βίντεο που τιτλοφορείται ‘’Ο σκοπός της ζωής’’, με ομιλία του π. Ιωσήφ Βατοπαιδινού, που έγινε στο Συνοδικό της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου, στο οποίο μεταξύ άλλων αναφέρει ότι «Η αυτοαλήθεια και αυτοζωΐα που κατέβη εδώ και εσφάγη, εσταυρώθη και πλήρωσε με το αίμα του τη δική μας ενοχή…». 

Τι άλλο παραπέμπει αυτή η αναφορά, εκτός από τη δικαιική θεώρηση τόσο της αμαρτίας, όσο και της σωτηρίας; Αυτή η αναφορά από μέρους του π. Ιωσήφ Βατοπαιδινού, έχει γίνει με διαφορετικό λεκτικό, αλλά με την ίδια σημασία και άλλες φορές σε βίντεο αναρτημένα στο διαδίκτυο. Αυτός είναι ο «απλανώς διδάξας»;

Να δανειστούμε τα λόγια από το σύγγραμμα, «Η ικανοποίηση της θείας δικαιοσύνης κατά τον Άνσελμο Καντερβουρίας – Θεολογική προσέγγιση από Ορθόδοξη άποψη», του καθηγητού κ. Δ. Τσελλεγίδη, «Με την προσφιλή μέθοδο του «sola ratione»* ο Άνσελμος επιχειρεί να αποδείξει ότι η ενανθρώπηση επιβαλλόταν να γίνει για τρεις θεολογικούς λόγους που είναι οι εξής: α) η αναγκαιότητα αποκαταστάσεως της ανθρωπίνης φύσεως, β) η αναγκαιότητα εξοφλήσεως της ενοχής για την αμαρτία του ανθρώπου, και γ) η ανικανότητα του ανθρώπου για την εξόφληση της ενοχής». Τα λόγια του εν λόγω καθηγητή, καταρρίπτουν από μόνα τους, τη λανθασμένη θέση του π. Ιωσήφ Βατοπαιδινού.

Η θέση του Ανσέλμου Καντερβουρίας (1033-1109) περί κληρονομικής ενοχής εξαιτίας του προπατορικού αμαρτήματος και η ως εκ τούτου συνεπαγόμενη αναγκαιότητα εξόφλησης της ενοχής για την αμαρτία του ανθρώπου, με την περί ικανοποιήσεως της θείας δικαιοσύνης (satisfactio), καταρρίπτεται από την Ορθόδοξη διδασκαλία. Ακόμα και ο Πάπας Βενέδικτος ΙΣΤ΄ στο σύγγραμμά του «Εinführung in das Christentum», χαρακτηρίζει την ανσέλμεια δικαιική θεώρηση «ωμό μηχανισμό δικαίου».

Για ποιο λόγο να προβάλλεται στην ιστοσελίδα Vatopedi.gr (και μάλιστα Ιεράς Μονής), βίντεο που αναφέρει ότι «Η αυτοαλήθεια και αυτοζωΐα που κατέβη εδώ και εσφάγη, εσταυρώθη και πλήρωσε με το αίμα του τη δική μας ενοχή…»; Η περί ενοχής αναφορά του π. Ιωσήφ Βατοπαιδινού, δεν παραπέμπει στην ανσέλμεια σωτηριολογία, όπου κυριαρχεί η δικαιική έννοια της σωτηρίας;

Δηλαδή αντί να προβάλλεται στην ιστοσελίδα Vatopedi.gr, η πατερική περί λύτρου θεώρηση, προβάλλεται αλλοτρόπως η ανσέλμεια δικαιική σωτηριολογία; Ποιος ο λόγος της μη ανασκευής της λανθασμένης θέσης του π.  Ιωσήφ Βατοπαιδινού; 

Η λανθασμένη θέση του π. Ιωσήφ Βατοπαιδινού, σαφώς παραπέμπει στην ανσέλμεια σωτηριολογική θεώρηση, περί αναγκαιότητας εξόφλησης της ενοχής. Τα λόγια του π.  Ιωσήφ Βατοπαιδινού ότι «ο ίδιος ο Θεός Λόγος μας έβαλε μέσα εις τον δρόμο της Πατερικής ορολογίας. Δεν αρνούμαι τίποτα, μας έδωσε την ικανότητα να γράψομε με λεπτομέρεια όλη την Πατερική ορολογία… », ποσώς δεν τον καθιστούν ‘’απλανώς διδάξαντα’’.

*«sola ratione» - τη μέθοδο με «μόνη τη λογική» που χρησιμοποιεί  ως αποδεικτική μέθοδο ο Άνσελμος Καντερβουρίας.