ΑΜΕΤΑΦΡΑΣΤΑ ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΤΗΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΝΕΟΒΑΡΛΑΑΜΙΚΟΙ ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΗΣ ΜΕΓΛΩΤΤΙΣΗΣ ΤΟΥΣ

ΑΜΕΤΑΦΡΑΣΤΑ ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΚΑΙ ΣΑΦΩΣ ΝΕΟΒΑΡΛΑΑΜΙΚΟΙ ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΗΤΙΣΤΙΚΟΙ ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ ΤΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΤΩΝ ΤΗΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΣ

Του Παναγιώτη Τελεβάντου

=========

Η περίπτωση του Καθηγητή της Νεοελληνικής, στην Παιδαγωγική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κ. Χρ. Τσολάκη, όσον αφορά την επιχειρούμενη Νεοβαρλααμική μεταγλώττιση των ιερών κειμένων της λατρείας μας, είναι παράδειγμα προς μίμηση.

Ο κ. Καθηγητής, όχι μόνον πολέμησε τη Νεοβαρλααμική αυτή προσπάθεια, αλλά και αρνήθηκε να γίνει μέλος επιτροπής που θα εξέταζε το θέμα, επειδή πιστεύει ότι τα ποιητικά κείμενα είναι αμετάφραστα.

Ο ΚΑΒΑΦΗΣ ΚΑΙ Ο ΕΛΥΤΗΣ ΣΕ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

_________

Ο κ. Τσολάκης αναφέρθηκε στη δυνατότητα μετάφρασης του Καβάφη σε ξένη γλώσσα, επειδή είναι εγκεφαλικός ποιητής, ενώ η μετάφραση του Ελύτη, που δεν είναι εγκεφαλικός ποιητής, σε ξένες γλώσσες είναι από εξαιρετικά δύσκολη έως αδύνατη.

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ κ. ΠΕΤΡΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ ΞΕΚΑΘΑΡΙΖΕΙ ΤΟΥΣ ΣΤΟΧΟΥΣ

_______

Πέραν των όποιων δυσκολιών μετάφρασης και μεταγλώττισης κειμένων - και μάλιστα ποιητικών κειμένων -, που επεσήμανε ο κ. Τσολάκης, ο θεωρητικός της “φιλελεύθερης” (“Liberal”) “Σχολής” στην Ελλάδα Καθηγητής κ. Πέτρος Βασιλειάδης, με σημερινό του άρθρο στον Πυλώνα Εκκλησιαστικών Ειδήσεων ΑΜΗΝ, που τιτλοφορεί “Ορθοδοξία, Πολιτική, Μετανεωτερικότητα”, ξεκαθαρίζει επώνυμα (απολύτως προς τιμήν του), με ειλικρίνεια (απολύτως προς τιμή του) και με ευπρεπή γλώσσα (απολύτως προς τιμή του), τους στόχους που απέβλεπε η προσπάθεια μεταγλώττισης των ιερών κειμένων που ο ίδιος και η ομάδα του σχεδίασε.

ΟΣΟΙ ΖΗΤΟΥΝ ΤΗ ΜΕΤΑΓΛΩΤΤΙΣΗ ΓΙΑ ΚΑΘΑΡΑ ΠΟΙΜΑΝΤΙΚΟΥΣ ΛΟΓΟΥΣ ΝΑ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΟΥΝ ΤΙΣ ΑΠΟΨΕΙΣ ΤΟΥΣ

__________

Γι’ αυτό και έχει μεγάλη σημασία να ξανασκεφτούν σοβαρά το αίτημα της μεταγλώττισης των κειμένων της λατρείας όσοι μιλούν για την υποτιθέμενη ανάγκη μεταγλώττισης για ποιμαντικούς λόγους.

Ουδέποτε αμφέβαλλα λ.χ. ότι τα κίνητρα ορισμένων ανθρώπων, όπως είναι ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Νικοπόλεως και τα πνευματικά του τέκνα, είχαν αγνές προθέσεις όταν ζητούσαν ή και έβαζαν σε χρήση τα μεταγλωττισμένα κείμενα της Θείας Λειτουργίας.

Αποσκοπούσαν - καθόλου δεν αμφιβάλλω - να βοηθήσουν στην πιο συνειδητή συμμετοχή του κόσμου.

Οπως βλέπουν όμως από τις θέσεις του κ. Καθηγητή, αλλού αποσκοπεί η προσπάθεια και γίνονται έτσι - έστω και χωρίς να το συνειδητοποιούν - συνένοχοι της επιχειρούμενης αλλοτρίωσης.

ΠΡΟΣΟΧΗ ΚΑΙ ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΟΣΩΝ ΜΙΛΟΥΣΑΝ ΓΙΑ ΓΛΩΣΣΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΓΙΑ ΝΕΟΒΑΡΛΑΑΜΙΣΜΟ

________

Προσοχή επίσης πρέπει να δείξουν όσοι εκ των αντιπάλων της μεταγλώττισης των κειμένων μιλούν βασικά για τη δυσκολία της μεταφοράς ιερών - και δη ποιητικών τις πλείστες φορές - κειμένων στη Νεοελληνική.

Ελπίζουμε ότι, μετά το άρθρο του κ. Καθηγητή, συνειδητοποιούν ότι η μεταγλώττιση είναι στην ουσία της Νεοβαρλααμισμός και ο στόχος της πρωτίστως συγκρητιστικός, γι’ αυτό και προς αυτή την κατεύθυνση πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας και να κατευθύνουμε την κριτική μας.

Ο ΝΕΟΒΑΡΛΑΑΜΙΚΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑΣ ΤΗΣ ΜΕΤΑΓΛΩΤΤΙΣΗΣ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ ΚΑΤΟΧΥΡΩΘΗΚΕ

____________

Οι εργασίες του π. Θεόδωρου Ζήση, του Σεβ. Μητροπολίτη Ναυπάκτου και του π. Σαράντου Σαράντη θεμελίωσαν θεολογικά ότι ο χαρακτήρας της “λειτουργικής αναγέννησης” είναι Νεοβαρλααμικός.

Οι εργασίες του κ. Π. Βασιλειάδη και άλλων της “φιλελεύθερης” “Σχολής” - πριν μια δεκαετία περίπου - έδωσαν το θεωρητικό θεμέλιο στον αείμνηστο Χριστόδουλο να προχωρήσει στη “Λειτουργική αναγέννηση”.

Με το σημερινό άρθρο του κ. Βασιλειάδη όλα γίνονται πιο σαφή.

Η ΣΤΟΧΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ “ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ ΤΟΥ ΒΟΛΟΥ” ΕΙΝΑΙ ΑΣΤΟΧΗ

____________________

Γι’ αυτό πρέπεει να επιδειχθεί πολλή προσοχή ως προς τις επιθέσεις που γίνονται εναντίον του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Δημητριάδος και της Ακαδημίας θεολογικών Σπουδών του Βόλου.

Είναι αλήθεια ότι η όλη παρουσία της Ακαδημίας έχει χαρακτήρα συγκρητιστικό, “μεταπατερικό”, οικουμενιστικό, “Νεοβαρλααμικό” και νεωτεριστικό.

Ασφαλώς και έχουν τεράστια ευθύνη γι’ αυτό ο ίδιος ο Σεβ. Δημητριάδος και ο κ. Παντελής Καλαιτζής, αλλά κανένας απροκατάληπτος άνθρωπος δεν μπορεί να θεωρήσει τους υπεύθυνους της Ακαδημίας ως τους ηγέτες της “μεταπατερικής” θεολογίας.

Τόσον ο Νεοβαρλααμισμός όσον και η “μεταπατερική” θεολογία έχουν ηγέτη τον κ. Πέτρο Βασιλειάδη, ο οποίος προς τιμή του βγαίνει μπροστά επώνυμα και αναλαμβάνει την ευθύνη και αποκαλύπτει τη συνάφεια των επιχειρουμένων Νεοβαρλααμικών και “μεταπατερικών” στόχων.

Οσοι θέλουν να κάνουν έντιμη κριτική της “μεταπατερικής” θεολογίας και να ελέγξουν το νεοβαρλααμικό χαρακτήρα της μεταγλώττισης των ιερών κειμένων πρέπει να στρέψουν την προσοχή τους προς τον κ. Πέτρο Βασιλειάδη, ο οποίος και το θεολογικό εκτόπισμα έχει και ο θεωρητικός αυτής της Σχολής είναι, αλλά και έχει την εντιμότητα και την κοσμιότητα να καταθέτει τις απόψεις του και τους στόχους του επώνυμα, έντιμα και υπεύθυνα.

Ας του γίνει, λοιπόν, έντιμη, κόσμια, υπεύθυνη και ουσιαστική κριτική.

Παραθέτουμε στη συνέχεια απάσπασμα της συνέντευξης του Καθηγητή κ. Τσολάκη που μας έδωσε την αφορμή για τη σύνταξη του πιο πάνω σχολίου.

Διευκρινίζω ότι θα παρέθετα και τμήματα από το άρθρο του κ. Βασιλειάδη αλλά δυστυχώς ορισμένα - τα πιο ενδιαφέροντα αποσπάσματα ίσως από το άρθρο - είναι γραμμένα στα Αγγλικά και νομίζω ότι η πλειοψηφία των αναγνωστών του ιστολογίου θα είχε δυσκολία να μελετήσει στο πρωτότυπο ένα επιστημονικό άρθρο με την ειδική ορολογία που είναι γραμμένο. Γι’ αυτό και παραπέμπω όσους έχουν άνεση μελέτης του κειμένου στο πρωτότυπο στον Πυλώνα Εκκλησιαστικών Ειδήσεων ΑΜΗΝ.

*****

“ΠΕΡΙ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΩΣ ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ”

Του Καθηγητή Χρ. Τσολάκη της Νεολληνικής στο Παιδαγωγικό Τμήμα του ΑΠΘ

===================

Mου προτάθηκε να λάβω μέρος σε μια επιτροπή η οποία να μελετήσει το θέμα αυτό και να συναγάγει τα πορίσματα της, τα οποία θα εισηγηθεί εν συνεχεία στους αρμοδίους. Εγώ είπα ότι δεν μπορώ να συμμετάσχω σε μια τέτοια επιτροπή γιατί πιστεύω ότι αυτά τα πράγματα δεν μεταφράζονται (…)

Η ποίηση δεν μεταφράζεται και μάλιστα όταν είναι συγκινησιακή. Ο Ελύτης δεν μεταφράζεται.

Ο Καβάφης μεταφράζεται και μεταφράστηκε σ’ όλες τις γλώσσες του κόσμου γιατί είναι εγκεφαλικός κι εκείνη η ποίηση μεταφράζεται.

Αλλά η ποίηση του Ελύτη που είναι συναισθηματική ποίηση, είναι συγκίνηση, οι λέξεις οι ίδιες είναι τραγούδι.. πως θα μεταφερθεί το τραγούδι αυτό; Με ποιους ήχους στις άλλες γλώσσες;

Ήμουνα τότε στη Σουηδία που ένας Σουηδός κι ένας Έλληνας πάσχιζαν να μεταφράσουν Ελύτη…και δεν μεταφραζόταν. Και δεν μετέφρασαν βέβαια…

Πείτε μου πως θα μεταφραστεί το “Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός”;

Αν θέλουμε να βοηθήσουμε να ανεβάσουμε το επίπεδο του λαού.

Άλλωστε εγώ πιστεύω ότι και οι γιαγιούλες στα χωριά και οι άνθρωποι που έχουν πίστη και έχουν καλές σχέσεις με την Εκκλησία όταν πάνε εκεί τα αισθάνονται με τον τρόπο τους.

• Εκπομπή Βίκυ Φλέσσα ‘Στα Ακρα’ Παρασκευή 10/06/2011 Καλεσμένος ο Xρίστος Τσολάκης Ομότιμος καθηγητής Νεοελληνικής Γλώσσας στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης του Α.Π.Θ.

ΠΗΓΗ:

Ακτίνες