ΕΙΝΑΙ ΛΕΚΤΙΚΑ ΛΑΘΗ, ΤΑ ΜΕΙΩΤΙΚΑ ΠΟΥ ΕΙΠΕ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΓΓΕΛΟΥΣ Ο π. ΙΩΣΗΦ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΟΣ;

ΕΙΝΑΙ ΛΕΚΤΙΚΑ ΛΑΘΗ, ΤΑ ΜΕΙΩΤΙΚΑ ΠΟΥ ΕΙΠΕ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΑΓΓΕΛΟΥΣ Ο π. ΙΩΣΗΦ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΟΣ;

‘’Περιστατική τις ενέργεια’’ χαρακτηρίζεται από τον Άγιο Βασίλειο η διακονία των Αγγέλων ‘’δια τους μέλλοντας κληρονομείν σωτηρίαν’’.

Του θεολόγου κ. Β. Χαραλάμπους

======

Θα λάβω απλά αφορμή από το σχολιασμό του κειμένου  που τιτλοφορείται «Ο μακαριστός Γέροντας Ιωσήφ Βατοπαιδινός και η δική μας σιωπή» (από το ιστολόγιο του Πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου) και θα αναφερθώ στα μειωτικά τα οποία αναφέρει ο π. Ιωσήφ Βατοπαιδινός  για τους Αγγέλους (αν και για το θέμα τούτο δεν έχει αναφερθεί από το ιστολόγιο του Πρωτοπρεσβυτέρου Δημητρίου Αθανασίου).  Αφορμή απλά θα λάβω από το σχολιασμό του, για να απαντήσω γενικά σε όσους θεωρούν υπερβολή την ανασκευή των  λόγων π. Ιωσήφ Βατοπαιδινού  που μας έχουν λυπήσει.

Στο απομαγνητοφωνημένο κείμενο, από το διαδίκτυο του Γεωργίου Κ. Τασούδη (το οποίο τώρα έχει αποσυρθεί και επί του παρόντος δεν θα σχολιάσομε), «Ο μακαριστός γέροντας Ιωσήφ Βατοπαιδινός  1921 - 2009» (Αλεξανδρούπολη 2013) σε μορφή pdf,  ο π. Ιωσήφ Βατοπαιδινός,  αναφέρει στις νουθεσίες του προς μοναχούς,  «Οι λαμπρότατοι Άγγελοι που κρατούν εις τους ώμους τους την Παναγίαν Θεία Θεότητα και δοξολογούν, ζηλεύουν διότι δεν είναι άξιοι να πάρουν αυτό που πήραμε εμείς.  Διότι εμείς εγίναμε αδερφοί Του Κυρίου, Του Πατρός ενώ αυτοί υπηρέτες.  Αυτά να μην ξεχνάτε αδερφοί μου γιατί θα είναι τα ισχυρότερα οχυρώματα της μάχης μας εναντίον του παραλόγου και της διαστροφής».

Τα αναφερθέντα για τους Αγγέλους, από τον π. Ιωσήφ Βατοπαιδινό «ζηλεύουν διότι δεν είναι άξιοι να πάρουν αυτό που πήραμε» μας λυπούν.  Κατ’ αρχήν ο ρηματικός χαρακτηρισμός «ζηλεύουν» για τους Αγίους Αγγέλους είναι μειωτικός και απαράδεκτος.

Μίλησε με  μειωτικό και απαράδεκτο για τους Αγίους Αγγέλους, λέγοντας ότι «διότι δεν είναι άξιοι να πάρουν αυτό που πήραμε».  Για την ακρίβεια η φράση «δεν είναι άξιοι», δεν είναι απλά απαράδεκτη αλλά και βλάσφημη. 

Αντί του ρηματικού μειωτικού τύπου «ζηλεύουν», που την εμπάθεια δηλώνει, ας παραθέσομε τα λόγια του Αγίου Βασιλείου «θεάσαι την αγγελικήν ακατάστασιν, ει άλλη αυτοίς πρέπει κατάστασις πλην  του χαίρειν και διαθυμείσθαι· ότι ηξίωται παρεστάναι Θεώ και απολαύειν του απορρήτου κάλλους της δόξης του κτίσαντος ημάς» (Περί Ευχαριστίας  4,PG31,228A).  Το «χαίρειν και διαθυμείσθαι» καταδεικνύει το μεγαλείο της αγγελικής κατάστασης.

Και συνεχίζει ο π. Ιωσήφ Βατοπαιδινός, «διότι εμείς εγίναμε αδελφοί του Κυρίου, του Πατρός ενώ αυτοί οι υπηρέτες».  Ο υποτιμητικός λόγος «ενώ αυτοί οι υπηρέτες», καταδεικνύει το μέγεθος της παρερμηνείας του λόγου του Αποστόλου Παύλου «λειτουργικά πνεύματα εις διακονίαν αποστελλόμενα» Εβρ. 1,14. Την διακονία τούτη, ως επίγειο υπηρεσία θεώρησε;  Γιατί καλεί τους Αγγέλους υπηρέτες με μειωτικό ύφος;  Την σωτηρία του ανθρώπου διακονούν.  Δεν είναι υπηρέτες, αλλά διάκονοι εις σωτηρίαν.   Αυτό εξάλλου καταμαρτυρεί και ο λόγος του Αποστόλου Παύλου «λειτουργικά πνεύματα εις διακονία αποστελλόμενα δια τους μέλλοντας κληρονομείν σωτηρίαν» Εβρ. 1,14. Το γεγονός ότι τα λειτουργικά αυτά πνεύματα αποστέλλονται εις διακονία, δεν σημαίνει ότι είναι υπηρέτες του ανθρώπου με τη έννοια που το μαφηγηματικό ύφος του καταμαρτυρεί και ουδόλως εξυπονοεί ανωτερότητα του ανθρώπου.  Αντί του άκρως υποτιμητικού «ενώ αυτοί οι υπηρέτες», έπρεπε ο λόγος του Αποστόλου Παύλου «εις διακονία αποστελλόμενα δια τους μέλλοντας κληρονομείν σωτηρίαν» να είναι δοξολογική αφορμή για τον Φιλάνθρωπο Κύριο, ο οποίος για τη σωτηρία μας θέτει αρωγούς τους Αγίους Αγγέλους.

Ο άνθρωπος που ενθυμείται το «ηλάττωσας αυτόν βραχύ τι παρ’αγγέλους» Ψαλμ. 8,6 και το γεγονός ότι ο Θεός αποστέλλει τα λειτουργικά αυτά πνεύματα για τη σωτηρία μας, ευχαριστία αδιάλειπτο αναπέμπει στο Θεό.

Ο καθηγητής κ. Δημήτριος Τσάμης στο σύγγραμμα του «Εισαγωγή στη σκέψη των Πατέρων της Ορθόδοξης Εκκλησίας», εύστοχα σχολιάζει, «τη διακονίαν (των αγγέλων) τούτην ο Άγιος Βασίλειος, τη χαρακτηρίζει ως ‘’περιστατική τις ενέργεια’’» και ότι «κύριο έργο τους είναι η ενατένιση του κάλλους του Θεού και η διηνεκής δοξολογία του».

Γιατί ανάξιοι χαρακτηρίζονται οι Άγιοι Άγγελοι σε σχέση με το τι αξιώνεται από το Θεό ο άνθρωπος;  Ο Άγιος Βασίλειος λέγει για τους Αγίους Αγγέλους, «πως αν την μακαρίαν διεξήγον ζωήν, ει μη δια παντός έβλεπον το πρόσωπον του Πατρός του εν τοις ουρανοίς» (Περί Αγίου Πνεύματος).  Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος, εις την Προς Κληδόνιον Πρώτην Επιστολήν ερωτά  «ει δε βούλει άγγελος προς Θεόν και προς άγγελον άνθρωπος;».

Η κατακλείδα του λόγου αυτού του π. Ιωσήφ Βατοπαιδινού, «Αυτά να μην ξεχνάτε αδερφοί μου γιατί θα είναι τα ισχυρότερα οχυρώματα της μάχης μας εναντίον του παραλόγου και της διαστροφής», χρειάζεται επιπρόσθετο σχολιασμό για να καταδειχθεί ότι είναι μέγα ατόπημα;

Είναι απλά λεκτικά λάθη τα μειωτικά για τους Αγγέλους; 

* «Διότι εμείς εγίναμε αδερφοί Του Κυρίου, Του Πατρός…» - η ασάφεια της φράσης αυτής οφείλεται στο λόγο του π. Ιωσήφ Βατοπαιδινού, και έτσι το κατέγραψε και ο Γεώργιος Κ. Τασούδης (κείμενα του κ. Τασούδη δημοσιεύτηκαν και στο ιστολόγιο frathanasiou, πριν το αποσύρει από το διαδίκτυο).