ΦΙΛΟΚΑΛΙA ΤΩΝ ΙΕΡΩΝ ΝΗΠΤΙΚΩΝ, ΤΟΜΟΣ Ε΄

ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΑ

_________

Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών συνερανισθείσα παρά των Αγίων και Θεοφόρων Πατέρων ημών εν η, Διά της κατά πράξιν και θεωρίαν Ηθικής Φιλοσοφίας ο νους καθαίρεται,φωτίζεται και τελειούται, Νυν δε πρώτον τύποις εκδοθείσα κειμένω τε και Νεοελληνική αποδόσει, Διά πόνων και επιμελείας, Των αδελφών του Ιερού Κοινοβίου της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μπούρα, Σχόλια-περιλήψεις ενοτήτων Δημήτριος Ι. Τσελεγγίδης, Καθηγητής της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ., Εις κοινήν των ορθοδόξων ωφέλειαν, Τόμος Ε΄, εν Αρκαδία 2014, Παρά τη Ιερά Μονή της Θεοτόκου Μπούρα, σσ. 603.

Του θεολόγου κ. Ανδρέα Κυριακού

=====

Σε εποχή εκπτώσεων, πτώσεων και βαθείας εκκοσμίκευσεως αλλά συνάμα καλπάζοντος του οικουμενισμού, οι μοναχές του Ιερού Φροντιστηρίου της Κοιμήσεως της Θεοτόκου Μπούρα έρχονται να  προσφέρουν «εις κοινήν των ορθοδόξων ωφέλειαν» τον Ε΄τόμον της Φιλοκαλίας των Ιερών Νηπτικών. Ο παρών τόμος, ο πέμπτος στη σειρά, έρχεται να μας τονώσει, «ως δρόσος Αερμών η καταβαίνουσα επί  τα όρη Σιών» σε μια εποχή οικονομικής δυσπραγίας κι ακόμη χειρότερης πνευματικής πτωχείας. 

Αναφέρεται ο μετά χείρας τόμος στο έργο του εν Αγίοις Πατρός ημών Πέτρου του Δαμασκηνού. Ο Όσιος εζησε ασκητικά «νηστεία, αγρυπνία, προσευχή» και συνέγραψε δύο βιβλία πλήρη χάριτος και αληθείας. Τα έργα αυτά δεν είναι καρπός σχολαστικής ακαδημαϊκής σπουδής, αλλά απόσταγμα της κατά Θεόν φιλοσοφίας, με την οποία εκοσμείτο ο Άγιος. Εκ παραλλήλου ο Όσιος Πέτρος σαν φιλόπονος μέλισσα περιήλθε τον λειμώνα των Γραφών και μελέτησε κι απομνημόνευσε από την άλλη, μετά πόθου πολλού, τις συγγραφές των Αγίων Πατέρων, όπως αντιλαμβάνεται με την πρώτη ματιά ο αναγνώστης. Ρίχνοντας μια πρόχειρη ματιά στο έργο του Οσίου Πατρός μου έκανε ιδιαίτερη εντύπωση η απαρίθμηση των άνθρωπινών παθών, υπό τον τίτλο «Δήλωσις των παθών». Εκεί απαριθμούνται δεκάδες παθών σε πέντε ολόκληρες σελίδες. Απ’ αυτά σχολιάζω την παρουσίαση σαν παθών: της αιρέσεως, της απιστίας, της κακοπιστίας, της ολιγοπιστίας, της πολυθεΐας, της ειδωλολατρίας, της αγνωσίας Θεού, της ασεβείας, της μαγείας, της γοητείας, της αρνήσεως, της ειδωλομανίας. Ο Άγιος με την άνωθεν σοφία που είναι προικισμένος διακρίνει ότι, συν τοις άλλοις, η αίρεση είναι πάθος. Τι γίνεται την σήμερον ημέραν; Συμπροσευχές με αιρετικούς, συναντήσεις με αιρετικούς, συμπόσια με αιρετικούς, συνέδρια με αιρετικούς, λιτανείες με αιρετικούς, παραχωρήσεις ναών σε αιρετικούς κ.ο.κ.. Όμως ο Άγιος μας ανοίγει τα μάτια για να διακρίνουμε το φως από το σκοτάδι, το άχυρο από τον σίτο. Και σημειώνει ενδεικτικά στο τέλος της απαρίθμησεως: «Αυτά,λοιπόν, τα πάθη βρήκα να αναφέρονται στις θείες Γραφές και τα ανάφερα εδώ όλα δια μιάς». Βλέπετε δεν πρωτοτυπεί από κενοδοξία, αλλά βασίζεται στις Γραφές κι όχι σε νόμους και εντάλματα ανθρώπων. 

Δεν μπορώ, παρά να επαινέσω, χωρίς κρατούμενα, τους πολλούς κόπους των φιλοπόνων αδελφών του Κοινοβίου, όπως και την πολύτιμη συνεισφορά του Καθηγητού κ. Δημητρίου Τσελεγγίδη, που συνέβαλε τα μέγιστα στην θεολογική κι επιστημονική αρτιότητα του παρόντος τόμου. 

Τέλος θα ήταν άδικο να μην σχολιάσουμε ευμενώς  την από πάσης απόψεως εκδοτική αρτιότητα του τόμου. Είναι γεγονός  αναντιλέκτο ότι συνεχίζει να κινείται στο υψηλό επίπεδο των τεσσάρων προηγουμένων τόμων. 

Όσοι εκ των αναγνωστών ωφεληθούν από το ρωμαλέο αυτό έργο του θεοφόρου Πατρός, ας πουν ένα «Κύριε ελέησον» για τις αδελφές του Κοινοβίου κι όλους τους κοπιάσαντας.