ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΑ- ΠΡΕΣΒ. Κ. ΚΑΛΛΙΑΝΟΥ, ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΜΕ ΕΝΑ ΠΟΙΗΤΗ ΤΟΝ Π. Ν. ΠΑΣΧΟ

ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΑ

_________

Πρεσβύτερου Κωνσταντίνου Ν. Καλλιανού, Χριστούγεννα μ’ έναν ποιητή τον Π. Ν. Πάσχο, Προσεγγίσεις στην εορταστική λογοτεχνική του προσφορά, Εκδόσεις Ακρίτας, Αθήνα 1997, σσ.32. 

Του θεολόγου κ. Ανδρέα Κυριακού

=====

Εξωτερικά δεν σου γιομίζει το μάτι το παρόν βιβλίο, ούτε σε καπαπλήττει με τον όγκο του. Μόλις το φυλλομετρήσεις όμως αλλάζεις γνώμη. Θέμα του η ποίηση του Π. Ν. Πάσχου. Πρώτη διαπίστωση του συγγραφέα στον πρόλογο είναι: «Όσο περνάει ο καιρός η ποίηση του Πάσχου όλο και πιο οικεία γίνεται, καθώς μέσα σ’ αυτόν το σύγχρονο κόσμο της συγχύσεως και του κατακλυσμού του λόγου – προφορικού και γραπτού- απομένει μια από τις έσχατες νησίδες, όπου διασώζεται το ευλογημένο δίπτυχο: Ορθοδοξία κι Ελλάδα». Όντως ορθή η διαπίστωση του π. Κωνσταντίνου. Ο ποιητής, αλλά και λογοτέχνης, Π. Πάσχος γύρω από το δίπτυχο αυτό κινείται στο σύνολόν του έργο. Ουκ ολίγα τα ποιήματα που ποιητή που κινούνται πέριξ της θεματικής ενότητος των Χριστουγέννων. Με τις εύστοχες επιλογές του συγγραφέα ο αναγνώστης έρχεται σε επαφή με την χριστουγεννιάτικη ποίηση του Πάσχου. Το πρώτο της χαρακτηριστικό είναι η εκκλησιαστικότητα. Μυρίζει λιβάνι. Καταφέρνει, με σημείο εκκίνησης το παρόν, να μας μεταφέρει στην εορτή όχι ρομαντικά, ούτε νατουραλιστικά αλλά εκκλησιαστικά κι ορθόδοξα. Οι στίχοι του πλέκονται με στίχους των μελωδών της Εκκλησίας. Έτσι καταφέρνει μέσω του στίχου να θεολογεί, χωρίς να κουράζει τον αναγνώστη. Νιώθει μέχρι τα βάθη της ύπαρξής του το μήνυμα της θείας ενανθρώπησεως. Βλέπει παράλληλα τη δική του αναξιότητα δίπλα στη φάτνη, όπως στο ποίημα του "Γύμνια": 

«Πιο σκοτεινή κι από τη νύκτα η ψυχή μου η εφτάγυμνη μέσα στο κρύο του χειμώνα, κι εσύ γεννιέσαι πάλι, Κύριε, μέσα στο παχνί του σταύλου κάτω απ’ τα χνώτα και τ’ απορημένα μάτια των βοδιών». 

Δεν υπάρχει στην ποίηση του Πάσχου ανούσιος βεμπαλισμός αλλά  έντονη συναίσθηση της αμαρτωλότητος. Γράφει στο ποίημα του "Εν δάκρυσιν:" 

«Δέξου μονάχα, Κυριε, κι ολόδικο μου δώρο εν δάκρυσι τα πλήθη των πολλών αμαρτιών μου». 

Παράλληλα, με τα πεζά του κείμενα ο ποιητής μας μεταφέρει στα Χριστούγεννα με σκηνές παρμένες λες από τον Παπαδιαμάντη και τον Κόντογλου, όπως σ’ εκείνο το περιστατικό  ("Αγωνία και κατάνυξη") που πάει ο ίδιος – στα παιδικά του χρόνια- μέσα στα χιόνια, ανήμερα Χριστούγεννα, να συναντήσει τους τσοπάνηδες στο βουνό. Ευχαριστούμε το συγγραφέα που μας βοήθησε να αντλήσουμε  με ευφροσύνη «ύδωρ … εκ των πηγών του σωτηρίου».