ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΩΝ ΔΩΡΩΝ

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΩΝ ΔΩΡΩΝ

Του θεολόγου κ. Ανδρέα Κυριακού

====

Τελείται μόνο κατά την περίοδο της Μεγάλης Τεσσαρακοστής και μάλιστα τις καθημερινές, από Δευτέρα μέχρι και Παρασκευή και κυρίως Τετάρτες και Παρασκευές. 

Γιατί όμως; 

Διότι από τη μια η Σαρακοστή είναι πένθιμη περίοδος και από την άλλη η θεία λειτουργία είναι γεγονός χαρμόσυνο. 

Λόγω της πένθιμης περιόδου δεν τελείται τις καθημερινές θεία λειτουργία κι οι μνήμες των Αγίων μετατίθενται αυτομάτως το επόμενο Σάββατο. 

Για να μη στερούνται οι Χριστιανοί τη θεία μετάληψη η Εκκλησία από αιώνων καθιέρωσε τις Προηγιαμένες θείες λειτουργίες. Η τάξις της  λειτουργίας συνδέεται με τον εν Αγίοις Πατέρα ημών Γρηγόριο τον Μέγα (ή Διάλογο) Πάπα Ρώμης,που έλαμψε τον 6^ο αιώνα. Ονομάζεται προηγιασμένη διότι τα Τίμια Δώρα έχουν αγιασθεί προηγουμένως, δηλαδή κατά τη θεία λειτουργία της προηγούμένης Κυριακής. Ο ιερέας, λοιπόν, ετοιμάζει τα Τίμια Δώρα κατά τη λειτουργία και τα φυλάσσει για την Προηγιασμένη. 

Στην πραγματικότητα η Λειτουργία των Προηγιασμένων Δώρων δεν είναι παρά ακολουθία Θείας Μεταλήψεως. 

Στις Μονές τελείται το απόγευμα, γι’ αυτό και συνδέεται με την ακολουθία του Εσπερινού. Στις ενορίες, όμως, συνήθως τελείται το πρωί. 

Η πρωινή λειτουργία των Προηγιασμένων αυτή συνδέεται πρώτα με τον Όρθρο, στη συνέχεια με την Εννάτη Ώρα και τέλος, όπως προαναφέραμε, με τον Εσπερινό. 

Μόλις ο ιερέας κάνει την απόλυση της Εννάτης Ώρας ξεκινάει η Θεία Λειτουργία με το «Ευλογημενή η Βασιλεια…». Ακολουθεί ο Προοιμιακός (Ψαλμός 103) και στη συνέχεια, μετά την αίτηση του ιερέως, διαβάζονται τα «Προς Κύριον». Περί τίνος πρόκειται; Μιλάμε για το 18^ο Κάθισμα του Ψαλτηρίου (των Ψαλμών της Π. Διαθήκης) που περιλαμβάνει τους Ψαλμούς 119 μέχρι και 133, των οποιών τα κατανυκτικά κείμενα ονομάζονται Ωδή των αναβαθμών, διότι τα έψαλλαν οι Ισραηλίτες όταν ανέβαιναν στο Ναό. Στο «Κύριε εκέκραξα» ψάλλονται τροπάρια από το Τριώδιο και τη μνήμη του Αγίου της επομένης και μετά την Είσοδο αναγινώσκονται αναγνώσματα της Π. Διαθήκης, παρμένα κυρίως από τη Γένεση και τις Παροιμίες. Πριν από δεύτερο ανάγνωσμα ο ιερέας βγαίνει στην ωραία πύλη με αναμμένη λαμπάδα λέγοντας: «Σοφία ορθοί.Φώς Χριστού φαίνει πάσι». Ψάλλεται κατόπιν επανειλημμένα το ψαλμικό «Κατευθυνθήτω η προσευχή μου…» ενώ ο ιερεας  θυμιατίζει. Ακολουθούν η Εκτενής, κατά την οποία ο ιερέας προσεύχεται και για τους Κατηχούμενους, πράγμα αναγκαίο κι όχι συμβολικό, διότι σήμερα ανά τον κόσμο χιλιάδες αδελφοί μας ετοιμάζονται κάθε χρόνο να εισέλθουν στην Εκκλησία με το βάπτισμα, από τη Γουατεμάλα μέχρι την Ινδονησία και από τη Σιέρρα Λεόνε μέχρι την Ταϊβάν. Κατά τη  Μεγάλη Είσοδο ψάλλεται το: «Νυν αι δυνάμεις των ουρανών ..» και γίνεται η μεταφορά των Τιμίων Δώρων από την Πρόθεση στην Αγία Τράπεζα από τη Βόρεια είσοδο του ιερού απ' ευθείας στην Αγία Τράπεζα, ενώ ο ιερέας καλύπτει την κεφαλή με τον «αέρα». Τέλος ακολουθεί η θεία κοινωνία όπως στη θεία λειτουργία του Ιωάννη του Χρυσοστόμου και του Μ. Βασιλείου. 

Η κατανυκτική αυτή ακολουθία δεν έχει σκοπό παρά μόνο να μας υπογραμμίσει την ανάγκη για συχνή θεία μετάληψη, φυσικά με την ανάλογη προετοιμασία, που δεν είναι άλλη από την μετάνοια και το μυστήριο της εξομολόγησης. Όχι όπως προτρέπει τους χριστιανούς από τα τηλεοπτικά παράθυρα, ο ζηλώσας τη δόξα των αιρετικών Προτεσταντών και Ιεχωβιτών Ανδρέας Πιτσιλλίδης.