ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΛΟΥΣΑ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟ

ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΛΛΟΥΣΑ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗ ΣΥΝΟΔΟ

(ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ 2015 ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ Ο ΠΑΠΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Ο ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ 

ΙΟΥΣΤΙΝΟ ΠΟΠΟΒΙΤΣ)

Του Σεβ. Μητροπολίτη Γόρτυνος κ. Ιερεμία

=====

Ἀπό τότε πού οἱ παπικοί, μέ τήν ἐπικράτηση μάλιστα τοῦ πρωτείου τοῦ Πάπα, ἀποκόπηκαν ἀπό τόν κορμό τῆς ἀρχαίας Ἐκκλησίας, ἀκολούθησαν δικό τους τρόπο στό Συνοδικό σύστημα. Οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, ἰδιαίτερα μετά τήν χειραφέτησή τους ἀπό τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο, τήν Μητέρα τῶν Ἐκκλησιῶν, αἰσθάνονταν πάντοτε τήν ἀνάγκη νά συνέλθουν σέ μία κοινή Σύνοδο, γιατί πολλά ἀπό τά προβλήματά τους ἦταν κοινά.

Ὁ Πατριάρχης Ἀθηναγόρας συνέλαβε τό νόημα τῆς συγκλήσεως μιᾶς Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί γιά τόν σκοπό αὐτό, σέ προπαρασκευαστικό στάδιο, συνεκάλεσε τίς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες τρίς στήν Ρόδο κατά τά ἔτη 1961, 1962, 1963. Εἶναι ἀλήθεια ὅτι σ᾽ αὐτές τίς Πανορθόδοξες Διασκέψεις, οἱ Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, πού ζοῦσαν κεχωρισμένες μεταξύ τους, αἰσθάνθηκαν δυνατή τήν «ἑνότητα τῆς πίστεως» καί «τήν κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος», παρ᾽ ὅλες τίς μεταξύ τους ἐθνικές καί πολιτιστικές διαφορές καί ἀντιθέσεις.

Ὁ μακαριστός Μητροπολίτης Μυτιλήνης Ἰάκωβος ὁμιλῶν στήν Ἱερά Μονή Πεντέλης τήν 6η Φεβρουαρίου 1973 ἐπί τῇ μνήμῃ τοῦ Ἱεροῦ Φωτίου ἐκθέτει τίς δυσκολίες τῆς μελλούσης νά συνέλθει Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί θέτει δυσεπίλυτα ἐρωτήματα γιά τό θέμα αὐτό. Τελικά ἐπικαλεῖται τήν μαρτυρία τοῦ καθηγητοῦ τῆς Δογματικῆς, ζῶντος ἔτι τότε, τοῦ ἁγίου μας πατρός Ἰουστίνου Πόποβιτς, τοῦ ὁποίου τόν λόγον ἀκούσαμε ἐπί πολύ στό παρόν φυλλάδιο. Ὁ πατήρ Ἰουστῖνος δέν ἐφαίνετο εὐνοϊκός γιά τήν μελετωμένη σύγκληση τῆς Οἰκουμενικῆς Συνόδου, γιατί δέν ἔβλεπε πρόσφορο τόν καιρό γιά ἕνα μεγάλο τέτοιο ἔργο. Ἔγραψε δέ τότε, μέ τήν εὐκαιρία αὐτή, ὁ πατήρ Ἰουστῖνος εἰδική μελέτη ἐπιγραφομένη «Ἐπικίνδυνος ἡ σύγκλησις Οἰκουμενικῆς Συνόδου», Ἀθῆναι 1971. Ἀπό τήν μελέτη αὐτή θέλουμε νά παραθέσουμε ἐδῶ δύο περικοπές, τίς ὁποῖες ἐπικαλεῖται ὁ μακαριστός σοφός Μητροπολίτης στήν ὁμιλία του. Τίς νομίζουμε χρήσιμες καί γιά τίς ἡμέρες μας, γιατί, ἀπό τήν μελέτη αὐτῶν φρονοῦμε ὅτι οὔτε ἀκόμη καί σήμερα ἐπέστη ὁ καιρός γιά τήν σύγκληση Οἰκουμενικῆς Συνόδου, ἀφοῦ συντρέχουν ἀκόμη καί σήμερα οἱ ἴδιες δυσκολίες πού ἔκαναν τόν ἅγιο πατέρα Ἰουστῖνο νά τάσσεται κατά τῆς συγκλήσεως τῆς Συνόδου.

Ἔγραφε λοιπόν τότε ὁ ἅγιος πατήρ Ἰουστῖνος Πόποβιτς:

«Προσωπικῶς δέν βλέπω ὅτι κατά τάς σημερινάς περιστάσεις ὑπάρχει πράγματι ἀναπόφευκτος ἀνάγκη διά τήν σύγκλησιν τῆς Οἰκ. Συνόδου. Ἐάν ὅμως ὑπάρχῃ, τότε ἡ παροῦσα στιγμή εἶναι ἡ πλέον ἀκατάλληλος εἰς τήν ἱστορίαν τῆς Ἐκκλησίας μας. Διότι διά νά πραγματοποιηθῇ ἕν τοιοῦτον ἔργον ἱστορικῆς σημασίας ἐπιτυχῶς εἶναι ἀναγκαῖον νά δημιουργηθοῦν αἱ κατάλληλοι συνθῆκαι δι᾽ αὐτό, καί νά γίνουν ἐγκαίρως αἱ θεμελιώδεις προετοιμασίαι. Σήμερον ὅμως, καθ᾽ ὅσον γνωρίζω, δέν ὑπάρχει οὔτε τό ἕν οὔτε τό ἄλλο. Ἰδού ὅτι ἐπί τόσα ἔτη ἡμεῖς δέν κατωρθώσαμεν νά προετοιμάσωμεν τά ἀναγκαῖα διά τήν ἐκτέλεσιν τῶν ἀποφάσεων τῆς Ρόδου, ἄν καί δι᾽ αὐτό ὑπῆρχον πολλαί δυνατότητες. Τί, λοιπόν, νά εἴπωμεν ὡς πρός τάς συνθήκας τῆς Οἰκουμενικῆς Συνόδου; Αὗται εἶναι, ἁπλῶς εἰπεῖν, ἀπελπιστικαί εἰς ὅλας, ὀλίγον ἤ πολύ, τάς τοπικάς Ὀρθοδόξους Ἐκκλησίας».

Προχωρῶν ὁ π. Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἐπιλέγει: «Εἶναι γνωστόν εἰς τούς Ἀγγέλους καί τούς ἀνθρώπους, ἰδιαιτέρως εἰς τούς Ὀρθοδόξους ὅτι εἰς αὐτήν τήν ἀποκαλυπτικήν ἐποχήν εἶναι δύσκολον ἤ μᾶλλον ἀδύνατον εἰς πολλούς Ἱεράρχας τῶν Τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν, λόγῳ ἀνθρωπίνων ἀδυναμιῶν, νά ὁμολογήσουν Ὀρθοδόξως καί ἁγιοπατερικῶς εἰς αὐτήν τήν ἐνδεχομένην μέλλουσαν νά συνέλθῃ Οἰκ. Σύνοδον, τά Ὀρθόδοξα Δόγματα καί τάς κανονικάς ἀληθείας. Ἕνεκα τούτου τό ᾽Ορθοδοξότερον θά ἦτο νά μή συγκληθῇ καθόλου ἡ Οἰκουμενική Σύνοδος ἤ τοὐλάχιστον νά μή συμμετάσχῃ εἰς αὐτήν... διότι εἰς τό τέλος τί δύναται νά περιμένῃ κανείς ἀπό μίαν τοιαύτην Οἰκουμενικήν Σύνοδον; Ἕν καί μόνον ἕν: Σχίσματα καί αἱρέσεις καί διαφόρους ἄλλας συμφοράς. Αὐτό εἶναι ἡ βαθεῖα μου αἴσθησις καί ἡ πλήρης ὀδύνης ἐπίγνωσις...».

Ὁ Ἐπίσκοπος Σάμπατς Ἰωάννης τῆς Σερβίας πού διεβίβασε τότε τό ὑπόμνημα τοῦ ἁγίου πατρός Ἰουστίνου Πόποβιτς στήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Σερβίας, ἀναφερόμενος καί αὐτός στό ζήτημα τῆς προετοιμασίας τοῦ λαοῦ γιά τήν σύνοδο αὐτή, λέει τά ἑξῆς χαρακτηριστικά:

«Εἶναι γνωστόν ἀπό τήν ἱστορίαν τῆς Ἐκκλησίας ὅτι αἱ Ἐκκλησιαστικαί Σύνοδοι, αἱ ὁποῖαι προηγουμένως δέν ἔτυχον τῆς δεούσης προετοιμασίας καί αἱ ὁποῖαι συνήρχοντο ἐν ἀτμοσφαίρᾳ διχονοίας καί πνευματικῆς διασπάσεως περισσότερον ἔβλαψαν παρά ὠφέλησαν τήν Ἐκκλησίαν. Αἱ τοιούτου εἴδους Σύνοδοι ἐβοήθησαν ἐν πολλοῖς εἰς τήν καταστροφήν τῆς κάποτε ἰσχυρᾶς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας τῆς πρώτης χιλιετηρίδος κατατεμαχίσασαι αὐτήν εἰς ἀναριθμήτους αἱρέσεις καί σχίσματα. Πνευματικῶς ἡνωμένη καί πολιτικῶς διῃρημένη ἡ Ὀρθόδοξος Ἀνατολή ἔγινε εὐκόλως λεία τοῦ Ἰσλάμ, πολιτικῶς καί θρησκευτικῶς, οὕτως ὥστε νά ἔχωμεν σήμερον μόνον ἀναμνήσεις ἐξ ἐκείνης τῆς ἰσχυρᾶς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Μικρᾶς Ἀσίας καί τῆς Ἀφρικῆς, ἡ ὁποία διέσωσε τό ὄνομα τοῦ Χριστοῦ ἀνά πᾶσαν τήν Οἰκουμένην κατά τούς πρώτους χριστιανικούς αἰῶνας».

^{(Συνεχίζεται)}