ΟΜΙΛΙΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΠΡΟΙΚΟΝΝΗΣΟΥ κ. ΙΩΣΗΦ
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΜΝΗΜΟΣΥΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ
ΕΙΣ ΤΗΝ ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΚΕΧΑΡΙΤΩΜΕΝΗΣ ΤΡΟΙΖΗΝΟΣ
ΕΠΙ ΤΗι ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΙ 21 ΕΤΩΝ ΑΠΟ ΤΗΣ ΕΝ ΚΥΡΙΩι
ΟΣΙΑΣ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΟΥ π. ΕΠΙΦΑΝΙΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΥ
6 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2010
(τὰ κυριώτερα σημεῖα, κατ’ ἀπομνημόνευσιν)
===========
«Ἐγένετο ἄνθρωπος ἀπεσταλμένος παρὰ Θεοῦ ᾦ ὄνομα Ἐπιφάνιος».
Συναχθήκαμε σήμερα εἰς Εὐχαριστίαν, Σεβασμιώτατε ἅγιε Ὕδρας καὶ λοιποὶ Σεβασμιώτατοι ἅγιοι Ἀδελφοί, σεπτὲ Καθηγούμενε π. Σπυρίδων καὶ ἀγαπητοὶ ἀδελφοί τῆς σεβασμίας Μονῆς τῆς Κεχαριτωμένης καὶ πάντες οἱ παρόντες, γιὰ νὰ προσευχηθοῦμε ἐπ’ εὐκαιρίᾳ τῆς συμπληρώσεως εἰκοσιενός ἐτῶν ἀπὸ τῆς ὁσιακῆς κοιμήσεως τοῦ μακαριστοῦ ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ π. Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου, ἐκκλησιαστικοῦ ἀναστήματος ἀσυνήθους διαμετρήματος, ὁ ὁποῖος ἐδέσποσε στὸ ἐκκλησιαστικὸ στερέωμα τοῦ εἰκοστοῦ αἰῶνος, ὄχι μόνο στὴν Ἑλλάδα, ἀλλὰ καὶ πολὺ μακρὰν αὐτῆς.
Οἱ περισσότεροι ἐκ τῶν παρόντων εἶσθε, ἀγαπητοί, πνευματικὰ τέκνα τοῦ ἀοιδίμου ἀνδρός, ἐκ τῶν πολλῶν ποὺ εἶχε, τὸν ἐγνωρίσατε ἀπὸ κοντά, ἐνῶ ἄλλοι, ὅπως ὁ ὁμιλῶν, προερχόμεθα ἀπὸ τὴν «ἔξω αὐλή», ἀλλὰ καὶ ἐμεῖς τὸν ἐγνωρίσαμε ἀρκούντως καὶ ὠφεληθήκαμε πλεῖστα ἀπὸ αύτόν. Προικισμένος μὲ ἔκτακτα χαρίσματα, σπάνια εὐφυῒα, ὀξύνοια, ἀγχίνοια, μνήμη, σύνεσι καὶ ἐργατικότητα, ἐπολλαπλασίασε τὰ τάλαντα ποὺ τοῦ ἐχάρισε ὁ Θεὸς μὲ πολὺν ζῆλον. Εὐτύχησε νὰ μαθητεύσῃ πλησίον ἁγίων ἀνδρῶν καὶ νὰ ἀρυσθῇ ἀπὸ αὐτοὺς ρήματα ζωῆς αἰωνίου. Ἐσφυρηλάτησε ἀπὸ πολὺ ἐνωρὶς ἕναν λαμπρὸ χαρακτῆρα, ἀκολουθῶν τὴν πατερικὴ πρακτικὴ τῆς ἀσκήσεως. «Νηστείᾳ, ἀγρυπνίᾳ, προσευχῇ οὐράνια χαρίσματα λαβὼν», ψάλλουμε γιὰ διαφόρους Ὁσίους. Αὐτὸ συνέβη καὶ μ’ ἐκεῖνον. Ποιός δὲν θυμᾶται τὶς ἀτέλειωτες νηστεῖες του μὲ ἀλαδίες, παρὰ τὶς πυκνές του ἀσθένειες τοῦ στομάχου; Ἐκεῖνο τὸ ἀλάδωτο «φιδεδάκι» μὲ λίγη τομάτα, ποὺ ἔτρωγε συνέχεια, ἴσια-ἴσια γιὰ νὰ κρατιέται στὴ ζωὴ τὸ ἀραχνῶδες σαρκίον του; Ὅσο γιὰ τὶς ἀγρυπνίες στὴν προσευχή, εἶχε σύμμαχο καὶ τὸν μόνιμο σταυρό τῆς ἀϋπνίας, ὅπως ὁ θεῖος Παῦλος τὸν «σκώλωπά» του, καὶ ἔκαμνε ἰσοβίως ὑπομονή, τρεῖς φορὲς πληροφορηθεὶς ἀπὸ τὸν Θεό, ὅτι τὸν ἀρκεῖ ἡ Χάρις Του. Ἦταν ἕνα θαῦμα ἡ ἐπιβίωσίς του. Ἄνθρωπος προσευχῆς θερμῆς καὶ διαρκοῦς, καὶ μελέτης ἀδιαλείπτου τῶν Θείων Γραφῶν, τῆς Πατερικῆς Γραμματείας καὶ τῶν Θείων καὶ Ἱερῶν Κανόνων, ἐζοῦσε πατερικῶς τὴν ἄσκησι καὶ ἐβίωνε ἐν ἀκριβείᾳ τὸ Εὐαγγέλιον.
«Κανόνα πίστεως καὶ εἰκόνα πραότητος, ἐγκρατείας διδάσκαλον ἀνέδειξέ σε τῇ ποίμνῃ σου ἡ τῶν πραγμάτων ἀλήθεια», ψάλλομε εἰς τὸ πρὸς τιμὴν τοῦ Ἁγίου Νικολάου καὶ ἄλλων ἁγίων Ἱεραρχῶν ἀπολυτίκιο. Ἀκριβῶς τὸ ἴδιο ἰσχύει καὶ γιὰ τὸν π. Ἐπιφάνιο. Κανὼν πίστεως ὀρθοδόξου μετὰ πάσης ἀκριβείας ἦταν τὸ πιστεύω του, ἡ ὁμολογία του, ἡ ζωή του ὅλη. Καὶ αὐτὴ τὴν ἁγία πίστι μετέδιδε στὰ πνευματικά του τέκνα, σὲ μιὰ ἐποχὴ πολλῆς συγχύσεως καὶ συγκρητισμοῦ. Ὡς πλήρης χάριτος ἦτο πάντοτε εἰρηνικὸς καὶ πρᾶος καὶ τὴν πραότητα καὶ εἰρήνη τῆς ψυχῆς του ἐξακτίνωνε καὶ σὲ ὅσους τὸν ἐπλησίαζαν. Ἀκόμα καὶ ἐκείνη ἡ νευρικότης, ποὺ κάποτε ἐμφανιζόταν στὴν ἔκφρασι τῆς μορφῆς του, ἦταν ἐντελῶς ἐπιφανειακὴ καὶ εἶχε σχέσι μὲ τὸν σταυρὸ τῆς δυσκολίας στὸν ὕπνο ποὺ ἔφερε. Ἦτο ἀληθινὴ εἰκὼν πραότητος. Ὅλη του δὲ ἡ ζωὴ ἦτο μία ἀποστολικὴ λιτότης καὶ ἐγκράτεια. Ἠγάπησε εἰς τέλος τὸν Χριστὸν καὶ μηδόλως τὸν χρυσόν. Τὸ ὄνομά του οὐδέποτε ἐγράφη σὲ κάποιο «πέϋ ρόλ» δημοσίου ἤ ἰδιωτικοῦ φορέως. Ἦτο πάμπτωχος! Ἀπεστρέφετο τὸ χρῆμα, τὸ ὁποῖον τὸ ἐθεωροῦσε ὅπως ἀκριβῶς λέει τὸ ὄνομά του: «Χρῆμα», δηλαδὴ πρὸς χρῆσιν καὶ ὄχι κτῆμα, πρὸς ἀπόκτησιν. Πρὸς χρῆσιν εὐεργετικὴν γιὰ τὸν ὑστερούμενο συνάνθρωπο. Πόσοι πτωχοὶ φοιτηταὶ δὲν ἐδέχθησαν τὴν γενναιόδωρη πατρικὴ οἰκονομικὴ ἐνίσχυσι τοῦ π. Ἐπιφανίου; Πόσοι ἐνδεεῖς δὲν ἐδέχθησαν τὴν ἐλεημοσύνην του; Τὰ χρήματα τὰ ἐθεωροῦσε καὶ «νομίσματα». Δηλ. κάτι ποὺ νομίζεις ὅτι τὸ ἔχεις, ἀλλὰ στὴν πραγματικότητα δὲν τὸ ἔχεις, δὲν σοῦ ἀνήκει. Καὶ ἔτσι, αὐτὸς ὁ πάμπτωχος, ὡς πιστὸς οἰκονόμος πολλῶν χαρισμάτων Θεοῦ, πολλοὺς ἐπλούτισε ἐν τῇ φιλανθρωπίᾳ του, διότι ὁ Θεός, ὅσον ἐκεῖνος ἀπεστρέφετο τὰ χρήματα, τοῦ ἔστελνε διαρκῶς. Καὶ δὲν ἐσκάλωσε ποτὲ στὴν τσέπη τοῦ π. Ἐπιφανίου οὔτε μία δραχμή! Οὔτε ἡ σκόνη ἀπὸ μία δραχμή! «Ἐσκόρπισεν, ἔδωκε τοῖς πένησιν, ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ μένει εἰς τὸν αἰῶνα» (Β΄ Κορ. 9: 9)!
Μέσα στὴν σύγχρονο Βαβυλῶνα τῶν Ἀθηνῶν ἐβίωσε τὴν μοναχικὴ ἄσκησι, ἐκεῖ στὸ ταπεινὸ διαμέρισμα τῆς Μακεδονίας 24, μὲ ἀπόλυτη συνέπεια. Παρθενία ἀπόλυτη. Ἠγωνίζετο νὰ εἶναι ἁγνὸς καὶ καθαρὸς ἔναντι Κυρίου μέχρι καὶ ψιλοῦ λογισμοῦ. Γιὰ τὴν ἀκτημοσύνη τὰ εἴπαμε. Καὶ ὑπακοὴ ἀπόλυτη στὶς ἐπιταγὲς τοῦ Εὐαγγελίου, τῶν Θείων καὶ Ἱερῶν Κανόνων καὶ τῆς Ἐκκλησίας ἐν γένει. Ἐνεκομβώθη τὴν ταπεινοφροσύνη, κατὰ τὴν ἐπιταγὴ τοῦ Ἀποστόλου, καὶ γι’ αὐτὸ ἠρνήθη πεισμόνως νὰ γίνῃ Ἐπίσκοπος, παρὰ τὶς πολλὲς πιέσεις ποὺ ἐδέχθη ἐπανειλημμένως. Οὐδέποτε ἔφερε τὰ διάσημα τοῦ ἀξιώματος τοῦ Ἀρχιμανδρίτου καὶ οὐδέποτε προΐστατο εἰς συλλείτουργα, ἀλλὰ ἔβαζε πρώτους τοὺς συλλειτουργούς του, ἔστω καὶ ἄν ἦσαν πολὺ νεώτεροι στὴν ἡλικία καὶ στὴν ἱερωσύνη ἤ ἦσαν πνευματικά του ἀναστήματα, ἐφαρμόζοντας τὸ ἀποστολικόν: «τῇ τιμῇ ἀλλήλους προηγούμενοι» (Ρωμ. 12: 11). Ἔκαμνε ἀπέραντη ὑπομονὴ στὰς ἀσθενείας του μέχρι τέλους! Ἔτσι ἐκαθάρθη, ἐφωτίσθη, ἔφθασε εἰς τὸ ὕψος τῆς ἀληθοῦς γνώσεως τοῦ Θεοῦ!
Τὸ φιλάνθρωπο ἐπιτραχήλιό του ἐδέχθη τὴν ἐξομολόγησι ἀναριθμήτων ψυχῶν καὶ ὁ θεόσοφος καὶ διακριτικός του λόγος ἐστερέωσε στὴν πίστι καὶ στὴν ἀρετὴ πλῆθος νέων, φοιτητῶν, ἐπιστημόνων κ.λπ. Εἶχε τὴν κατὰ Θεὸν παρρησίαν εἰς τὰ ζητήματα τῆς πίστεως καὶ δὲν ἐδίσταζε νὰ ὑψώσῃ τὴν φωνήν του ὅπου «Θεὸς τὸ κινδυνευόμενον». Ἦτο ἀδιάλειπτος μελετητὴς καὶ ἄριστος γνώστης τῶν Θείων Γραφῶν, τῆς Πατερικῆς Γραμματείας καὶ τῶν Ἱερῶν Κανόνων. Ἐγνώριζε σχεδὸν τὰ πάντα ἀπὸ στήθους. Ἦταν καταπληκτικὸ νὰ τὸν ἀκοῦς γιὰ κάποιο ζήτημα νὰ σοῦ λέῃ ἀμέσως: «Αὐτὸ λέει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, αὐτὸ σημειώνει ὁ θεῖος Παῦλος, αὐτὸ λέει ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος, αὐτὸ ὁ Μέγας Βασίλειος, αὐτὸ προβλέπει ὁ τάδε Κανὼν τῆς δεῖνα Οἰκουμενικῆς Συνόδου» κ.ο.κ. Μερικοὶ τὸν ἐθεωροῦσαν ἁπλῶς ὡς ἕνα λαμπρὸ Κανονολόγο. Βεβαίως καὶ ἦταν! Δὲν ἦταν ὅμως σπουδαῖος μόνο στὸ Κανονικὸν Δίκαιον, τὸ ὁποῖο καὶ ἐφήρμοζε προσωπικῶς μετ’ εὐλαβείας. Ἦτο καὶ δογματικὸς Θεολόγος, καὶ βιβλικὸς Θεολόγος, καὶ πατερικὸς Θεολόγος, καὶ τὰ πάντα. Ἐβίωνε τὴν Θεολογία πρακτικῶς καὶ θεωρητικῶς στὴν πληρότητά της, γι’ αὐτὸ καὶ ἦτο ἀπλανὴς διδάσκαλος τῆς εὐσεβείας. Τὰ πτυχία δὲν κάνουν τοὺς Θεολόγους. Ὁ μακαριστὸς Φώτης Κόντογλου ὠνόμαζε τοὺς ἀποφοίτους τῶν Θεολογικῶν Σχολῶν «Θεοκουτσομπόληδες», γιατὶ ὁμιλοῦμε περὶ τοῦ Θεοῦ. Γύρω-γύρω, ἀπ’ ἔξω-ἀπ’ ἔξω, χωρὶς βίωμα καὶ θεία ἔλλαμψι. Ὁ π. Ἐπιφάνιος δὲν ἦτο «Θεοκουτσομπόλης», ἀλλὰ Θεολόγος, μὲ ὅλη τὴν σημασία τῆς λέξεως! Βιωματικὸς Θεολόγος! Ὁ ποιήσας καὶ διδάξας! Ὁ παθὼν καὶ μαθὼν τὰ θεῖα! Γι’ αὐτὸ καὶ ἔλαμπε ὡς πολύφωτος λύχνος πάνω στὴν λυχνία τῆς Ἐκκλησίας, πολλοὺς φωτίζων, καὶ ἐκ τοῦ ἱεροῦ καταλόγου καὶ ἐκ τῶν θύραθεν. Κάποιοι ἐνόμισαν ὅτι ἔφερε πνεῦμα κάπως «ὀργανωσιακό». Διαψεύδονται ὅμως, ὄχι μόνον ἀπὸ τὴν ὅλη παραδοσιακὴ καὶ ἁγιοπατερικὴ πορεία καὶ διδασκαλία του, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὴν ἵδρυσι τῆς λαμπρᾶς αὐτῆς κοινοβιακῆς ἱερᾶς Μονῆς, ἡ ὁποία καὶ ὑπῆρξε τὸ ἀποκορύφωμα τῆς ἐκκλησιαστικῆς προσφορᾶς του. Ἐδῶ ἀναπαύεται τὸ γήϊνο σκήνωμά του, ἐδῶ περιπολεῖ καὶ τὸ πνεῦμα του, ἐν μέσῳ τῶν τέκνων του! Δόξα τῷ Θεῷ ποὺ μᾶς τὸν ἐχάρισε!
Ἄς τὸν παρακαλέσωμε λοιπόν, ἀγαπητοί, ἀπὸ ἐκεῖ ποὺ εὑρίσκεται πλέον συμπαρεδρεύων εἰς τὸ ἅγιον καὶ ὑπερουράνιον θυσιαστήριον καὶ συλλειτουργῶν αἰωνίως μὲ τὸν Χριστόν, μὲ τοὺς ἁγίους Πατέρας καὶ ὅλους τοὺς ἀξίους καὶ ἁγίους ἱερωμένους, νὰ δέεται ἐκτενῶς καὶ ὑπὲρ ἡμῶν τῶν τιμώντων τὴν μνήμην του, ὑπὲρ ὅλων τῶν πνευματικῶν του τέκνων, ὑπὲρ τῆς ἱερᾶς Ἀδελφότητος τῆς Μονῆς, ὑπὲρ τῆς καθόλου Ἐκκλησίας καὶ τῆς ἐμπεριστάτου Πατρίδος μας, ὡς παρρησίαν ἔχων πολλήν. Ἡ εὐχή του ἄς μᾶς συνοδεύῃ.
Τελειώνοντας μεταφέρω εἰς τὴν ἀδελφότητα τῆς Κεχαριτωμένης καὶ εἰς ὅλους σας, ἀδελφοί, τὴν στοργὴν καὶ εὐλογίαν τῆς ἐσταυρωμένης Μεγάλης τοῦ Χριστοῦ ἐν Κωνσταντινουπόλει Ἐκκλησίας καὶ τὰς πατρικὰς εὐχὰς τῆς Αὐτοῦ Θειοτάτης Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, ὁ ὁποῖος τὴν πρὸς τὸν π. Ἐπιφάνιον ἐκτίμησιν καὶ ἀγάπην του δημοσίως ἐξεδήλωσε ὅταν ἐπεσκέφθη τὴν πατρίδα του Καλαμάταν τὸν παρελθόντα Φεβρουάριο. Νὰ ζῆτε!
No comments:
Post a Comment