ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΛΩΝ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ

Αποκαλυπτική και ανδρεία συνέντευξη του Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα για τις

ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ ΣΥΜΒΟΛΩΝ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΟΥΣ ΧΩΡΟΥΣ*

=========

Στην Ελλάδα υπάρχουν ακόμη προβλήματα σε αυτή την σχέση. Βεβαίως, στην δική σας χώρα τα πράγματα είναι διαφορετικά. Πιστεύετε ότι αυτή η σχέση είναι απαραίτητη για τις δύο πλευρές ώστε να μπορέσουν να συνυπάρχουν;

Στην Ρωσία, πάνω από είκοσι χρόνια έχουμε αναπτύξει πολύ καλές και εποικοδομητικές σχέσεις ανάμεσα στην εκκλησία και στο κράτος που είναι βασισμένες σε δύο αρχές.

Η μία αφορά την αμοιβαία μη-παρέμβαση τόσο της εκκλησίας στα ζητήματα του κράτους όσο και του κράτους στις εσωτερικές υποθέσεις της εκκλησίας. Η άλλη αρχή, συνίσταται στην μεταξύ τους καλή συνεργασία σε όλους τους τομείς στους οποίους είναι απαραίτητη και καλοδεχούμενη.

Και πιστεύομε ότι η αρμονική συνύπαρξη αυτών των δύο αρχών διασφαλίζει τις καλές σχέσεις ανάμεσα στην εκκλησία και το κράτος και βοηθάει να λυθούν πολλά προβλήματα τα οποία υπάρχουν.

Πώς πιστεύετε ότι αυτό το ‘μοντέλο’ της καλής συνεργασίας ανάμεσα στην εκκλησία και το κράτος μπορεί να λειτουργήσει στις Ευρωπαϊκές χώρες;

Πιστεύω ότι η συνεργασία μεταξύ εκκλησίας – κράτους είναι απαραίτητη προς όφελος του κόσμου. Αλλά σε κάθε χώρα τα πράγματα είναι διαφορετικά αφού κάθε χώρα έχει την δική της ιστορία σε σχέση με τις άλλες.

Και πιστεύω ότι η νομοθεσία σχετικά με τις σχέσεις εκκλησίας – κράτους πρέπει να είναι συγκεκριμένη σε κάθε χώρα. Δεν μπορεί να υπάρξει ένα παγκόσμιο ‘μοντέλο’ σε αυτή τη σχέση επειδή όλα τα ‘μοντέλα’ πρέπει να λαμβάνουν υπόψη την ιστορία καθώς και την παρουσία των πιστών της κάθε εκκλησίας.

Σεβασμιότατε, τα τελευταία χρόνια παρακολουθούμε στην Ευρώπη μία ‘επίθεση’ κατά των εκκλησιών και της θρησκείας από τον αθεϊσμό. Είδαμε ότι ζητήθηκε να αφαιρεθούν τα θρησκευτικά σύμβολα από τους δημόσιους χώρους όπως δικαστήρια κ.λπ. Ποια είναι η θέση σας;

Πιστεύω ότι είναι έγκλημα να αφαιρούνται τα χριστιανικά σύμβολα από τους δημόσιους χώρους στην Ευρώπη. Η Ευρώπη ήταν και είναι μια Χριστιανική ήπειρος. Με όλο το σεβασμό στους πιστούς των άλλων θρησκειών που υπήρξαν για αιώνες στην Ευρώπη, αυτή η ήπειρος παραμένει Χριστιανική και η πλειονότητα των πληθυσμών ανήκει σε διάφορες χριστιανικές θρησκείες.

Η αφαίρεση των χριστιανικών συμβόλων από τους δημόσιους χώρους όπως τα δικαστήρια ή ακόμη και τα σχολεία είναι μια μεγάλη προσβολή στον Χριστιανισμό και σε κάθε Χριστιανό ξεχωριστά.

Εμάς, τους Χριστιανούς δεν μας ενοχλεί όταν επισκεπτόμαστε μια Μουσουλμανική χώρα όπου υπάρχουν σε κάθε δημόσιο χώρο Μουσουλμανικά σύμβολα.

Και αν εμείς θέλουμε να σεβόμαστε τους Μουσουλμάνους αδελφούς και αδελφές μας ως εκπροσώπους άλλων θρησκειών, πρέπει να το κάνουμε σε αμοιβαία βάση.

Όταν μιλάμε για ανέγερση τζαμιών στην Ευρώπη για παράδειγμα, ή μιναρέδων στην Ελβετία, πρέπει να μιλήσουμε και για ανέγερση χριστιανικών εκκλησιών στην Σαουδική Αραβία αλλά και για την κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι χριστιανικοί πληθυσμοί στο Ιράκ ή στο Αφγανιστάν.

Δεν μπορούμε να συνεχίσουμε να σεβόμαστε εμείς τους Μουσουλμάνους στην Ευρώπη χωρίς να ζητήσουμε να σέβονται και τα δικαιώματα των Χριστιανών και σε άλλα μέρη του κόσμου.

Ένα ακόμη θέμα αποτελεί το ότι όταν κάποιοι λένε ότι οι δημόσιοι χώροι είναι ανοικτοί για όλους και γι’ αυτό δεν πρέπει να υπάρχουν σύμβολα καμίας θρησκείας, ακολουθούν ένα λάθος επιχείρημα. Διότι ο αθεϊσμός δεν είναι ένας κοινός παράγοντας εξάλειψης όλων των θρησκειών.

Αντιθέτως, οι θρησκείες μπορούν να συνυπάρχουν ειρηνικά μεταξύ τους όπως δείχνει το παράδειγμα από την πείρα που έχουμε στην Ρωσία, για τις άλλες χώρες. Είχαμε Μουσουλμανικούς πληθυσμούς για πολλούς αιώνες και δεν υπήρξαν ποτέ προβλήματα ή θρησκευτικοί πόλεμοι με τους Χριστιανούς, τους Μουσουλμάνους, τους Εβραίους και τους Βουδιστές που ζούσαν ειρηνικά μέσα σε μία χώρα.

Και κανένας δεν απαίτησε ποτέ από τους άλλους να αφαιρέσουν τα θρησκευτικά τους σύμβολα. Για μένα ένα μουσουλμανικό σύμβολο σε ένα δημόσιο χώρο δεν αποτελεί προσβολή.

Και πιστεύω ότι τα χριστιανικά σύμβολα για τους Μουσουλμάνους ή τους Εβραίους ή τους Βουδιστές, δεν αποτελούν θέμα συζήτησης. Αυτό το θέμα το φέρνουν προς συζήτηση μόνον οι αθεϊστές και οι αγνωστικιστές. Αλλά κι εκείνοι ζητούν να υπάρχουν σε δημόσιους χώρους τα λάθος σύμβολα.

Ο Χριστιανισμός δεν δημιουργήθηκε για προσωπική χρήση. Δημιουργήθηκε από τον Ιησού Χριστό για τους ανθρώπους.

Η Εκκλησία του Χριστού έχει μία επιτακτική αποστολή να επιτελέσει, να διδάξει τους ανθρώπους και να τους βαφτίσει εις το όνομα του Πατρός, του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Και αυτή η αποστολή χρειάζεται δημόσιο χώρο.

Ωστόσο οι αθεϊστές και οι αγνωστικιστές εξακολουθούν να αποτελούν μια μικρή μειονότητα στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες όπως στην δική σας χώρα αλλά και στην δική μου, όπου η επίσημη θρησκεία είναι η Ορθοδοξία. Για ποιο λόγο οι χριστιανικές εκκλησίες και οι πιστοί είναι υποχρεωμένοι να ανέχονται αυτές τις μειονότητες να τους επιβάλλουν την άποψή τους;

Εμείς, δεν θέλουμε να επιβάλλουμε την θρησκευτική μας άποψη σε κανένα. Αλλά δεν μπορούμε να δεχτούμε ότι η αθεϊστική και η αγνωστικιστική προσέγγιση θα πρέπει να επιβάλλεται στους ανθρώπους που είναι θρησκευόμενοι σε όλο τον κόσμο. Πιστεύουμε ότι η ύπαρξη των θρησκευτικών συμβόλων σε δημόσιους χώρους είναι ένα σημαντικό χαρακτηριστικό της δημοκρατίας και της ελευθερίας της σκέψης.

Για παράδειγμα εσείς φοράτε τον χριστιανικό σταυρό και είστε ελεύθερη να τον φοράτε στην Ελλάδα. Εάν όμως επισκεφτείτε την Μεγάλη Βρετανία ίσως να σας ζητηθεί να τον κρύψετε.

Θυμάμαι την κατάσταση στην πρώην Σοβιετική Ένωση όταν στους μαθητές δεν επιτρεπόταν να φορούν τον σταυρό τους. Δε νομίζω ότι πρέπει να επιστρέψουμε σε μια τέτοια κατάσταση στην σύγχρονη Ευρώπη.

Εάν θέλουμε να μιλάμε για ελευθερία σκέψης, αυτό περιλαμβάνει και την ελευθερία της δημόσιας έκφρασης της πίστης. Και η δημόσια πίστη σημαίνει ότι μπορεί να φοράς τον σταυρό εάν εσύ το επιθυμείς και μπορείς να τοποθετείς τον σταυρό σε μία αίθουσα διδασκαλίας εάν είσαι δάσκαλος κ.λπ.

Και γι’ αυτό δεν πρέπει να αφαιρούνται τα χριστιανικά σύμβολα από τα δημόσια σχολεία ή από άλλους δημόσιους χώρους.

*Ευθαρσείς θέσεις του Μητροπολίτη Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνα στην Πέγκυ Ντόνα και στον κ. Αιμίλιο Πολυγένη αναφορικά με τις σχέσεις Πολιτείας και Εκκλησίας.

ΠΗΓΗ:

Εκκλησιαστικό Πρακτορείο ειδήσεων “Ρομφαία”