ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: ΜΕ ΕΞΑΠΑΤΗΣΑΝ ΟΙ ΗΠΑ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: ΜΕ ΕΞΑΠΑΤΗΣΑΝ ΟΙ ΗΠΑ

Της Χρύστας Ντζάνη

================

«Με εξαπάτησαν ο Σίσκο και ο Κίσινγκερ για τις πραγματικές προθέσεις της Τουρκίας στην Κύπρο». Μ’ αυτά τα λόγια ο ταξίαρχος Δημήτρης Ιωαννίδης, γνωστός και ως «ο αόρατος δικτάτορας» της απριλιανής Χούντας, έλυσε τη σιωπή του για τα γεγονότα του ΄74, που οδήγησαν στη διχοτόμηση της Κύπρου.

Σε συνέντευξή του στον Γιώργο Φράγκο, που λήφθηκε στο μικρό κελί που του έχει διατεθεί στην έκτη πτέρυγα των φυλακών Κορυδαλλού τον Ιούλιο του 2009 και δημοσιεύτηκε χθες, στην ελληνική εφημερίδα «Αδέσμευτος Τύπος», ο Δημήτρης Ιωαννίδης, στα 87 του χρόνια, εμφανίστηκε οργισμένος για την στάση που τήρησε η τότε πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ. Ο Ιωαννίδης ξεκινά την αφήγησή του από την κρίσιμη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε το πρωί της 20ής Ιουλίου 1974 στο Αρχηγείο Ενόπλων Δυνάμεων, παρόντων του Προέδρου της Δημοκρατίας Φαίδωνα Γκιζίκη, του πρωθυπουργού Αδαμάντιου Ανδρουτσόπουλου, των υπουργών Εξωτερικών και 'Αμυνας Κυπραίου και Λατσούδη και των αρχηγών Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας, εκεί όπου παρόντες ήταν και ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Αθήνα, Χένρι Τάσκα, και ο υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Σίσκο. Σύμφωνα με τον Ιωαννίδη, οι Αμερικανοί προσπάθησαν να αποκοιμίσουν την Αθήνα, ενώ συνεχιζόταν η τουρκική εισβολή. «Ο Σίσκο, που πήρε το λόγο αμέσως μετά την είσοδό του στην αίθουσα του τρίτου ορόφου του Πενταγώνου όπου συνεδριάζαμε, μας ζήτησε να δείξουμε αυτοσυγκράτηση. Μας διαβεβαίωσε, μάλιστα, ότι αυτός και ο Κίσινγκερ θα έπειθαν τους Τούρκους να αποχωρήσουν από την Κύπρο τα επόμενα 24ωρα, αφήνοντας μια δύναμη περίπου 1.500 ανδρών για ενίσχυση της ΤΟΥΡΔΥΚ και της τόνωσης του ηθικού των Τουρκοκυπρίων. Γι΄ αυτό και μας κάλεσε να αποφύγουμε κάθε πολεμική ενέργεια».

Ήθελε πόλεμο

Όπως περιέγραψε στο δημοσιογράφο, στο σημείο αυτό παρενέβη ο ίδιος και χτυπώντας το χέρι στο τραπέζι είπε απευθυνόμενος στην αμερικανική πλευρά: «Μας εξαπατήσατε, όπως κάνατε και προ ημερών, όταν μας υποσχεθήκατε ότι ο έκτος στόλος θα περιπολούσε στα στενά της Μερσίνας, ώστε να αποτρέψει τουρκική αποβατική ενέργεια». Ο Ιωαννίδης θυμάται ότι αμέσως σηκώθηκαν τόσο ο Γκιζίκης όσο και ο Κυπραίος και απευθυνόμενοι στους δύο Αμερικανούς στα αγγλικά, τους προειδοποίησαν ότι αν οι Τούρκοι δεν αποχωρούσαν άμεσα, η Ελλάδα θα έφευγε από το ΝΑΤΟ και θα «κήρυττε τον πόλεμο στην 'Αγκυρα». «Αμέσως έπεισα τον αρχηγό των Ενόπλων Δυνάμεων, στρατηγό Γρηγόριο Μπονάνο, να κηρύξουμε γενική επιστράτευση. Παράλληλα, αποφασίσαμε και στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, που το ίδιο βράδυ έβγαζε το 353/74 ψήφισμα, να κληθούν όλα τα μέρη να σεβαστούν την ανεξαρτησία και την εδαφική ακεραιότητα της Κύπρου». Όπως ανέφερε ο Ιωαννίδης, ο ίδιος διέταξε τον τότε αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού, Πέτρο Αραπάκη, να στείλει αμέσως τα μισά υποβρύχια που βρίσκονταν στα Δωδεκάνησα στην Κύπρο και να χτυπήσουν τα τουρκικά πλοία, ενώ πρότεινε επίσης να κηρυχτεί η «Ενωση της Μεγαλονήσου με την Ελλάδα». Ωστόσο, σύμφωνα με τον Ιωαννίδη, «διατύπωσαν δισταγμούς τόσο ο Μπονάνος, που ακόμη πίστευε στη μεσολάβηση των Αμερικανών όσο και ο Γκιζίκης. Αλλά και ο τότε αρχηγός της Αεροπορίας, Παπανικολάου, όταν του ζήτησαν να στείλουμε τα Φάντομ που είχαμε και να διαλύσουν τους εισβολείς, άρχισε τις αναλύσεις σχετικά με τις πραγματικές δυνατότητες των συγκεκριμένων αεροσκαφών».

«Θα κερδίζαμε»

Ο Μίμης Ιωαννίδης διατύπωσε την άποψη ότι η Ελλάδα θα κέρδιζε τον πόλεμο, εάν ερχόταν αντιμέτωπη με τον τουρκικό στρατό. «Οι συσχετισμοί στην ποιότητα των όπλων, ιδιαίτερα στην αεροπορία και στο ναυτικό, ήταν συντριπτικά υπέρ μας. Ακόμη και στον στρατό ξηράς, όπου η Τουρκία υπερτερούσε τρία προς ένα, δεν είχαμε ουσιαστικό πρόβλημα λόγω του περιορισμένου μετώπου στον Έβρο. Εξάλλου, εμείς είχαμε καλύτερα άρματα μάχης, τα γαλλικά ΑΜΧ, που ήταν πιο σύγχρονα και γρήγορα από τα αμερικανικά Μ-47 που διέθεταν, είναι αλήθεια, σε μεγάλους αριθμούς αυτοί. Επιπλέον, οι περισσότεροι ανώτεροι αξιωματικοί είχαμε πολεμική εμπειρία από την περίοδο 1946-΄49, ενώ οι Τούρκοι είχαν να πολεμήσουν από το ΄22. Η κρίσιμη διαφορά ήταν στην ψυχοσύνθεση των δύο λαών. Ο Έλληνας στρατιώτης εκείνης της εποχής ήταν πολύ καλύτερα εκπαιδευμένος και είχε υψηλότερο ηθικό από τον αντίστοιχο Τούρκο. Τα 22 Φάντομ που μόνο εμείς τότε διαθέταμε θα δημιουργούσαν υπεροχή στον αέρα και θα συνέτριβαν την τουρκική αεροπορία. Απ΄ ό,τι θυμάμαι, πετούσαν με επιχειρησιακή ταχύτητα 700 χλμ. την ώρα και ήταν απείρως γρηγορότερα από τα F-104, F-100 και F-84 που είχαν οι Τούρκοι. Το ίδιο συντριπτική κρίνει και τη διαφορά των δύο στρατών στο Ναυτικό. «Πρέπει να ΄χαμε δύο-τρία αντιτορπιλικά περισσότερα από τους Τούρκους, αλλά το παιχνίδι θα κερδιζόταν από τα υποβρύχια και τις γαλλικές πυραυλάκατους που μόλις είχαμε παραλάβει. Είχαμε οχτώ γερμανικά υποβρύχια, από τα οποία τα τέσσερα ήταν σύγχρονα τύπου 2009, ενώ αυτοί κάτι απομεινάρια αμερικανικά του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου. Μπορούσαμε να διαλύσουμε τις τουρκικές αποβατικές δυνάμεις. Θυμάμαι ότι τα υποβρύχια του Αραπάκη απείχαν περίπου 80 ναυτικά μίλια από την Πάφο και τα Φάντομ βρίσκονταν σε επιχειρησιακή ετοιμότητα. Στη σύσκεψη που έγινε τα ξημερώματα της 21ης Ιουλίου στο γραφείο του Γκιζίκη είπα στον Αραπάκη να βουλιάξει όλα τα τουρκικά πλοία που ήταν έξω από το λιμάνι της Κερύνειας και στον Παπανικολάου να στείλει από την Κρήτη τα πρώτα έξι Φάντομ και να βομβαρδίσουν οτιδήποτε τουρκικό εκινείτο πάνω στο νησί». Κληθείς να απαντήσει γιατί δεν έγιναν όλα τα παραπάνω, ο Ιωαννίδης επικαλείται προδοσία του από τους αρχηγούς των επιτελείων. «Μας πρόδωσαν, δεν το κρύβω, οι αρχηγοί των γενικών επιτελείων και ο Γκιζίκης. Όπως πληροφορήθηκα εκ των υστέρων, οι τρεις αρχηγοί, μαζί με τον Μπονάνο και τον Γκιζίκη, συναντήθηκαν και αποφάσισαν να μην έρθουν σε αντιπαράθεση με την Τουρκία, ενώ ο Αραπάκης διέταξε τα υποβρύχια να γυρίσουν πίσω και να μην σηκωθεί ούτε ένα αεροπλάνο. Στη συγκεκριμένη σύσκεψη, όπως ενημερώθηκα από τον αρχηγό του Στρατού αντιστράτηγο Γαλατσάνο, ο Αραπάκης πρότεινε κι οι άλλοι συμφώνησαν να παραδώσουν την εξουσία στους πολιτικούς».

Zωντανό τον Μακάριο

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το σημείο της συνέντευξης όπου ο Ιωαννίδης μιλά για την οργάνωση του πραξικοπήματος της 15ης Ιουλίου, εναντίον του Μακαρίου. «Σε καμία περίπτωση (σ.σ.: δεν τον ήθελαν νεκρό) γιατί έτσι θα κλονιζόταν το έρεισμα της Ένωσης, μην ξεχνάμε άλλωστε ότι οι περισσότεροι Κύπριοι ήταν μακαριακοί. Η διαταγή που είχα δώσει προσωπικά στον συνταγματάρχη Κωνσταντίνο Κομπόκη, που ήταν επικεφαλής της επίθεσης στο Προεδρικό Μέγαρο, ήταν να συλληφθεί ο Μακάριος ζωντανός». Ο Ιωαννίδης αναφέρει, ακόμα, ότι ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών Σεραφείμ, «που δεν έβλεπε με καλό μάτι τον Μακάριο», του είχε προτείνει να «φιλοξενηθεί» για ένα διάστημα σε μοναστήρι του Αγίου Όρους.

ΠΗΓΗ:

ΠΟΛΙΤΗΣ,

ΑΔΕΣΜΕΥΤΟΣ ΤΥΠΟΣ