ΚΟΛΟΣΣΙΑΙΑ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΠΡΩΤΕΙΟΥ Ζ΄

ΚΟΛΟΣΣΙΑΙΑ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΠΡΩΤΕΙΟΥ

Ζ΄

Του κ. Γεωργίου Ιωάννου Καραλή

=====

Ας δούμε όμως πως ορίζουν την ενότητα στην Τριάδα οι Πατέρες. Είδαμε ότι τα πρόσωπα ορίζονται από τους Καππαδόκες ως διακρίσεις ακοινώνητες και εξηγήσαμε ότι η κοινωνία δεν είναι των προσώπων, αλλά της ουσίας και των ενεργειών αυτής. Ο Θεός είναι ένας, όχι γιατί οι διακρίσεις, δηλαδή τα πρόσωπα, προηγούνται των ενώσεων, δηλαδή της φύσεως. Αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, ο Θεός δεν θα ήταν ένας αλλά τρεις, και θα πέφταμε στην τριθεΐα. Για τους Καππαδόκες τα πρόσωπα είναι διακρίσεις ακοινώνητες της μιας φύσεως και δεν προηγούνται ούτε έπονται αυτής. Τα πρόσωπα, από τη μία μεριά, έχουν μία Πηγή που είναι ο Πατήρ. Ο Υιός γεννιέται και το Πνεύμα εκπορεύεται, δηλαδή και τα δύο έχουν την αρχή στον Πατέρα (μοναρχία του Πατρός). Δεν σημαίνει όμως ότι αυτό αρκεί, για να έχουμε ένα Θεό. Στην ελληνική μυθολογία ο Ζευς είναι η αρχή των δώδεκα θεών και έχουμε μοναρχία του Διος. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι υπάρχει ένας Θεός, αλλά δώδεκα. Και στον άνθρωπο παρατηρούμε ότι όλοι μας προερχόμαστε από τον Αδάμ που τον κατασκεύασε ο Θεός, αλλά δεν έχουμε τον ένα άνθρωπο, αλλά τους πολλούς. 

Αν παρατηρήσουμε και την Τοπική Εκκλησία, ο Επίσκοπος είναι ο πρώτος, σύμφωνα με την θεολογία του Ζηζιούλα, αλλά δεν μου προκύπτει ότι το εκκλησιαστικό σώμα, παρ’ ότι έχει ένα πρώτο, είναι ο ένας άνθρωπος, αλλά οι πολλοί. Αυτό το ήξεραν οι Πατέρες, και μαζί με την μοναρχία του Πατρός προσέθεσαν  την Μοναρχία της θείας ουσίας. Δηλαδή ο Θεός είναι ένας, όχι μόνο γιατί οι δύο έχουν την αρχή στον Πατέρα, αλλά κυρίως γιατί και οι τρεις έχουν μία ουσία και μία ενέργεια. Γι’ αυτό «ει γαρ και τριλαμπεί, μοναρχεί το θείον».

Καιρός να σταματήσουμε να παρερμηνεύουμε και το σύμβολο της πίστεως της Νικαίας/Κων/πόλεως. Ο π. Μανουσάκης ισχυρίζεται ότι: “όπως δείχνει και το σύμβολο της πίστεως που απαγγέλλουμε σε κάθε ευχαριστιακή σύναξη, ο ένας Θεός που πιστεύουμε είναι το πρόσωπο του Πατρός: Πιστεύω εις ένα Θεόν Πατέρα Παντοκράτορα. Η ενότης του Θεού δεν σώζεται από την ουσία που είναι απρόσωπος, αλλά από το πρόσωπο του Πατρός” (σ. 62). Δηλαδή, ο Υιός και το Πνεύμα δεν είναι ένας Θεός; 

Τι είναι, ημίθεοι, δεύτερος και τρίτος Θεός, κατώτεροι, κτίσματα; Ξεχνά όμως ο π. Μανουσάκης ότι η Οικουμενική σύνοδος της Νικαίας δεν μας μίλησε για τον Πατέρα, αλλά για το ομοούσιον. Ο ένας Θεός δεν είναι μόνο ο Πατήρ, αλλά και ο Υιός και το Πνεύμα, καθότι ομοούσια του Πατρός. Και το σύμβολο της πίστεως αρχίζει με το Πιστεύω εις ένα Θεόν. Ο Θεός είναι η ουσία. Επειδή όμως η ουσία δεν είναι απρόσωπος, μετά προσθέτει στην ουσία το ιδιάζον και λέει, Πιστεύω εις ένα Θεό Πατέρα. Και πάλι, Πιστεύω εις ένα Θεόν (δεν το επαναλαμβάνει, το συνδέει με το και) Υιόν, και πάλι, πιστεύω εις ένα Θεόν Πνεύμα Άγιον. Για όποιον θα είχε αμφιβολίες, ας διαβάσει το επόμενο κείμενο του Μεγάλου Βασιλείου, και ας σταματήσουμε να δεχόμαστε αρειανικές ομολογίες.

“Δια τούτο ουσίαν μεν μίαν επί της θεότητος ομολογούμεν, ώστε τον του είναι λόγον μη διαφόρως αποδιδόναι, υπόστασις δε ιδιάζουσαν, ίν’ ασυγχύτως ημίν και τετρανωμένη η περί Πατρός και Υιού και Αγίου Πνεύματος, έννοια ενυπάρχη μη γαρ νοούντων ημών τους αφορισμένους περί έκαστον χαρακτήρας, οίον πατρότητα και υιότητα και αγιασμόν, αλλ’ εκ της κοινής εννοίας του είναι ομολογούντων Θεόν, αμήχανον υγιώς τον λόγον της πίστεως αποδίδοσθαι, χρη ουν τω κοινώ το ιδιάζον προστιθέντας, ούτω την πίστιν ομολογείν: κοινόν η θεότης ίδιον η πατρότης, συνάπτοντος δε λέγειν: πιστεύω εις ένα Θεόν Πατέρα και πάλιν εν τη του Υιού ομολογία το παραπλήσιον ποιείν, τω κοινώ συνάπτειν το ίδιον και λέγειν: Πιστεύω εις ένα Θεόν Υιόν, ομοίως και επί του Πνεύματος του Αγίου κατά το ακόλουθον της εκφωνήσεως την προφοράν σχηματίζοντας λέγειν: Πιστεύω εις τον Θεόν Πνεύμα το άγιον. Ώστε δι’ όλου και την ενότητα σώζεσθαι εν τη της μιας θεότητος ομολογία και το των προσώπων ιδιάζον ομολογείσθαι εν τω αφορισμώ των περί έκαστον νοουμένων ιδιωμάτων" (Μέγας Βασίλειος, Επιστολή 236,6. PG 32,884).

(Συνεχίζεται)

ΠΗΓΗ:

Ορθόδοξος Τύπος