ΣΤΗ ‘’ΧΩΡΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΚΑΛΙΑΣ’’ Η ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΗ, Η ΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Ο ΖΟΦΟΣ ΤΟΥ ΛΕΓΟΜΕΝΟΥ ‘’ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΥ’’, ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΘΕΣΗ

ΣΤΗ ‘’ΧΩΡΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΚΑΛΙΑΣ’’ Η ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΗ, Η ΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ Ο ΖΟΦΟΣ ΤΟΥ ΛΕΓΟΜΕΝΟΥ ‘’ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΥ’’, ΔΕΝ ΕΧΟΥΝ ΘΕΣΗ

(Απάντηση σε όσους Πανεπιστημιακούς καθηγητές των  Φιλοσοφικών Σχολών, δεν το αντιμετωπίζουν Ορθοδόξως το θέμα τούτο)

Του θεολόγου κ. Β. Χαραλάμπους   

=====

Δυστυχώς εκπαιδευτικοί της Μέσης Εκπαίδευσης, αλλά κυρίως αρκετοί Πανεπιστημιακοί καθηγητές στις Φιλοσοφικές Σχολές, το θέμα του λεγόμενου Ελληνικού ‘’διαφωτισμού’’, δεν το αντιμετωπίζουν με την πρέπουσα Ορθόδοξη σοβαρότητα.

Επιπρόσθετα βρίκουν αφορμή και οι καθηγητές που εμφορούνται από αντιεκκλησιαστικό φρόνημα, να αφήσουν επικίνδυνες αιχμές κατά του Πατριαρχικού θεσμού, κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας και όχι μόνο. 

Φυσικά θα πρέπει να προσθέσουμε ότι υπάρχουν και εκείνοι οι καθηγητές που δεν αντιλαμβάνονται το ολίσθημα της εκκοσμίκευσης του λεγομένου Ελληνικού ‘’διαφωτισμού’’. Δυστυχώς δεν αντιλαμβάνονται «το άγιο βάθος της Ορθοδοξίας», για να χρησιμοποιήσομε τη φράση του μ. Κ. Μοσκώφ, ο οποίος προς το τέλος της ζωής του, αντιλήφθηκε το μαρξιστικό αθεϊστικό σκότος και επέστρεψε στην Εκκλησία.

Επακόλουθο της εκκοσμίκευσης και της νεωτερικότητας, του λεγομένου Ελληνικού ‘’διαφωτισμού’’, είναι οι μειωτικές αναφορές και η υποτίμηση της φιλοκαλικής κίνησης που μειωτικά καλούν ‘’κολλυβάδες’’. Να αναφέρομε ότι ο Κοραής αποκάλεσε τον Άγιον Αθανάσιον τον Πάριον, «γελοίον» «έρημον», «ταραχοποιόν και κακόν γερόντιον της Χίου».

Γίνονται αφορμή για να υποτιμηθούν οι τρείς μεγάλοι Άγιοι  της Εκκλησίας μας, Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης (1749-1809), ο Άγιος Αθανάσιος ο Πάριος (1722/25-1831) και ο Άγιος Μακάριος ο Νοταράς ο Μητροπολίτης Κορίνθου (1731-1805), οι οποίοι υπήρξαν  εκ των πρωταγωνιστών της φιλοκαλικής κίνησης.

Εις την υμνολογία της Εκκλησίας μας αναφέρεται για τον θεηγόρον Άγιο Νικόδημο «Σοφίας χάριτι, Πάτερ κοσμούμενος, σάλπιγξ θεόφθογγος, ώφθης του Πνεύματος», για τον Άγιο Αθανάσιο τον Πάριο, «Σοφία κοσμούμενος, παντοδαπεί ευσεβώς, διδάσκαλος ένθεος, της Εκκλησίας Χριστού» και για τον Άγιο Μακάριο «τον Θεού προνοία της Χίου, αναφανέντα κοσμήτορα, εν πράξεσιν ομού και διδαχαίς».

Είναι άξιο αναφοράς αυτό που είχε γραφεί στην γαλλική εφημερίδα Le Monde, την ημέρα της εισόδου της Ελλάδας στην ΕΟΚ: «Καλωσορίζομε τη χώρα της Φιλοκαλίας». Η αναφορά αυτή ερμηνεύει επακριβώς αυτό που καθόρισε και καθορίζει τον πνευματικό πλούτο των Ορθοδόξων Ελλήνων.

Η Ορθόδοξη Παράδοση με τον πνευματικό της πλούτο είναι εκείνη που πρόσφερε στον Έλληνα το Άγιο Φως και όχι η εκκοσμικευμένη διανόηση του Κοραή και όσων αγωνίστηκαν για την νεωτερικότητα του λεγομένου Ελληνικού ‘’διαφωτισμού’’ και του καλουμένου Εκκλησιαστικού ουμανισμού.

Θα πρέπει να αναφερθεί ότι στο λεγόμενο ‘’διαφωτιστικό’’ κίνημα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο συνέβαλαν και οι λεγόμενες μυστικές τεκτονικές εταιρείες (περί του θέματος τούτου υπάρχουν αρκετές πανεπιστημιακές  μελέτες). «Πλάνη και απάτη του διαβόλου» αποκάλεσε ο Άγιος Αθανάσιος ο  Πάριος, τις διδασκαλίες των λεγομένων «διαφωτιστών».

Προσωπικά βρίσκω να ταιριάζει ο στίχος του αγνοημένου μας ποιητή Γ. Βερίτη, «Κι ήταν φώτα, χίλια φώτα, μα δεν ήτανε το Φως.»