Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΡΑΜΑΖΟΦ ΤΟΥ ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ ΚΑΙ Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΑΔΑ

Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΡΑΜΑΖΟΦ ΤΟΥ ΝΤΟΣΤΟΓΙΕΦΣΚΙ ΚΑΙ Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΑΔΑ

Του Σεβ. Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου

========

Σήμερα στην Πατρίδα μας υπάρχει αυτή η «άλλη Τρόϊκα», τα τρία ρεύματα και δημιουργούνται έντονα προβλήματα. Ας εντοπισθή αυτή η πολιτιστική γεωγραφία.

ΤΟ ΑΡΧΑΙΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΡΕΥΜΑ ΣΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ

___________

Το πρώτο ρεύμα, το αρχαιοελληνικό, κάνει λόγο για την αρχαία Ελλάδα και τον πολιτισμό της. Δεν υπάρχει, βέβαια, αντίρρηση να μελετούμε τον αρχαίο πολιτισμό, αλλά το πρόβλημα είναι ότι αυτή η τάση παραθεώρησε την δημιουργική συνέχειά της. Από την μια μεριά πολλοί διασπούν τον ίδιο τον Ελληνισμό, ο οποίος έχει κάνει μεγάλη διαδρομή από τις μαγικές θρησκείες, στον ανθρωπομορφισμό (δωδεκάθεο), τους Ίωνες φυσικούς, τον μυστικισμό (ορφισμό), την οντολογική ερμηνεία της φύσης (Ελεάτες, Ηράκλειτο), τον ορθολογισμό (Σοφιστές), τον ιδεαλισμό (Πλάτων-Αριστοτέλης), την μετακλασσική περίοδο (Στωικοί-Επικούρειοι) και τον νεοπλατωνισμό (Πλωτίνος, Πορφύριος, Ιάμβλιχος, Πρόκλος), και απομονώνουν και υπερτονίζουν μόνον ένα ρεύμα. Από την άλλη μεριά αποκόπτουν τον ελληνικό πολιτισμό από τον ρωμαίϊκο-βυζαντινό πολιτισμό, αν και γνωρίζουν ότι ο,τι καλό είχε η αρχαία ελληνική σκέψη, εγκολπώθηκε από τον ρωμαίϊκο-βυζαντινό πολιτισμό. Η διατύπωση των δογμάτων της Ορθοδόξου Εκκλησίας έγινε με τις κατηγορίες της ελληνικής σκέψεως και γι’ αυτό δεν είναι εύκολο σήμερα να δη κανείς τον ελληνισμό έξω από την θεολογία της Ορθοδόξου Παραδόσεως. Παρά ταύτα μερικοί επιμένουν να βλέπουν απομονωμένα και αποσπασματικά την αρχαία ελληνική σκέψη.

ΤΟ ΦΙΛΟΔΥΤΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ ΣΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ

____________

Το δεύτερο ρεύμα, το φιλοδυτικό, κάνει λόγο για την αξία και ανωτερότητα του δυτικού πολιτισμού, που δίνει προτεραιότητα στην ανθρώπινη διάνοια, την συναισθηματική αγάπη, τον ουμανισμό. Έτσι, περνούν μέσα στην κοινωνία μας οι διαφωτιστικές και ρομαντικές αρχές, ακόμη και το μοντέρνο και μεταμοντέρνο, ο υπεράνθρωπος του Νίτσε, η εσωτερική ψυχαναλυτική θεωρία του Φρόϋντ, η κοινωνιολογία του Μαρξ, παραθεωρώντας και άλλες φωνές που ακούγονται στην Δύση. Οι άνθρωποι που ανήκουν στο ρεύμα αυτό εντυπωσιάζονται από τα επιτεύγματα του δυτικού πολιτισμού, εγκαταλείπουν τις βάσεις του ρωμαίϊκου παραδοσιακού πολιτισμού, εμφορούνται από τον αθεϊστικό υπαρξισμό, τον θάνατο του Θεού, τον αμοραλισμό του «όλα επιτρέπονται» και την ζωή χωρίς ηθικές αναστολές, η στην πιο μέτρια μορφή εμφορούνται από τις τάσεις του ουμανισμού και του ψυχολογισμού που δρα ομοιοστατικά στον κοινωνικό ιστό.

ΤΟ ΗΣΥΧΑΣΤΙΚΟ ΠΝΕΥΜΑ ΣΤΙΣ ΜΕΡΕΣ ΜΑΣ

___________

Το τρίτο ρεύμα, το ησυχαστικό, καίτοι γνωρίζει επαρκώς την δυτική κουλτούρα και δεν την απορρίπτει, εν τούτοις εμμένει στην ρωμαίϊκη παράδοση, όπως την περιγράφει ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και την διασώζει το βιβλίο της Φιλοκαλίας των Ιερών νηπτικών. Οι άνθρωποι αυτής της παραδόσεως αγαπούν τον θεραπευτικό χαρακτήρα του ησυχασμού, που είναι η αληθινή Ορθόδοξη ψυχοθεραπεία, η οποία έχει σίγουρα κοινωνικές συνέπειες, αφού όσοι θεραπεύονται είναι οι πνευματικοί μυστικοί αδένες μέσα στην κοινωνία, εκκλησιάζονται τακτικά και ζουν μέσα στο ρεύμα της Ορθοδόξου λατρείας και του ρωμαίϊκου πολιτισμού με την βυζαντινή και παραδοσιακή μουσική, την ναοδομία, την αγιογραφία κ.λ.π., επισκέπτονται μοναστικά Ορθόδοξα κέντρα, όπου διασώζονται τα ασφαλή κριτήρια της ησυχαστικής Παραδόσεως και συνδέονται με πρόσωπα, όπως τον π. Παΐσιο, π. Πορφύριο, π. Ιάκωβο και τους συνεχιστές τους, αλλά και με άλλους κεκοιμημένους και ζώντας μοναχούς, Ιερομονάχους και Επισκόπους που ζουν τον ησυχαστικό τρόπο ζωής.

Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΤΗΣ ΜΗ ΗΣΥΧΑΣΤΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ

_____________

Έτσι, στην Χώρα μας αυτό τον καιρό, πέρα από την οικονομική κρίση, υφίσταται και κρίση παραδόσεως, οντολογικών και ηθικών κριτηρίων, κρίση προτύπων και αξιών, και αυτά δημιουργούν και την οικονομική κρίση. Πράγματι, μια ευδαιμονιστική, ατομιστική, φίλαυτη ζωή είναι υπεύθυνη για την υπερκατανάλωση και την απόγνωση, αφού ο άνθρωπος πρέπει να κινήται πέρα από την ζωώδη νοοτροπία και κατάσταση. Έτσι, στην εποχή μας και στον τόπο μας γίνεται μια διαπάλη μεταξύ Βαρλααμιτών και φιλοησυχαστών, όπως τον 14ο αιώνα έγινε συζήτηση μεταξύ Βαρλαάμ και αγίου Γρηγορίου Παλαμά, που εξέφραζαν σαφώς δύο διαφορετικές παραδόσεις και στάσεις ζωής.

ΝΑ ΣΤΗΡΙΖΟΜΑΣΤΕ ΣΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ ΗΣΥΧΑΣΜΟΥ

__________

Όμως εμείς, πρέπει να στηριζόμαστε στο ρεύμα του ιερού ησυχασμού, το ρεύμα που εξέφραζε ο Αλιόσα, ο στάρετς Ζωσιμάς, ο π. Παΐσιος, ο π. Πορφύριος κ.α., οι οποίοι, αν και γνώριζαν τον δυτικό πολιτισμό, σαφώς προτιμούσαν την ρωμαίϊκη παράδοση, η οποία λύει όλα τα προβλήματα του ανθρώπου. Έτσι, καταλαβαίνουμε τον λόγο: «Είμαστε νάνοι πάνω στους ώμους γιγάντων. Έτσι, βλέπουμε περισσότερο και μακρύτερα από αυτούς, όχι επειδή η όραση είναι οξύτερη και το ύψος μας μεγαλύτερο, αλλά επειδή μας σηκώνουν στον αέρα και μας ανεβάζουν στο γιγάντιο ύψος τους».

Οι συγκρούσεις στην κοινωνία οφείλονται σε αυτά τα τρία ρεύματα που έχουν σχέση με το ερώτημα: «ελευθερία η ευτυχία;».

ΠΗΓΗ:

Εκκλησιαστικό Πρακτορείο Ειδήσεων “Ρομφαία”