ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ

ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΑΥΤΟΚΕΦΑΛΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΟΥΚΡΑΝΙΑΣ

Του Παναγιώτη Τελεβάντου

=====

Η χορήγηση Αυτοκεφαλίας, στην Εκκλησία της Ρωσσίας, από την Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, θα προκαλέσει πραγματικό σεισμό στις σχέσεις των Ορθοδόξων Εκκλησιών. Γι’ αυτό ο κίνδυνος δημιουργίας πανορθόδοξου σχίσματος είναι ορατός διά γυμνού οφθαλμού.

Η Εκκλησία της Ρωσσίας δεν θα μείνει, με σταυρωμένα τα χέρια, μπροστά στο σκληρό χτύπημα που δέχτηκε από το Φανάρι. Αποκλείεται να αποδεχτεί την απόφαση της χορήγησης αυτοκεφαλίας σε χώρα που θεωρεί κανονικό έδαφος του Πατριαρχείου Ρωσσίας. 

Ο Πατριάρχης Ρωσσίας επιδιώκει σταθερά να παραμείνει πνευματικός ηγέτης όλων των χωρών που ανήκαν στη Σοβιετική Ένωση (Ουκρανία, Λευκορωσσία, Μολδαβία, Βαλτικές χώρες). 

Αν το Οικουμενικό Πατριαρχείο χορηγήσει αυτοκεφαλία στις Εκκλησίες των χωρών αυτών, το Πατριαρχείο Ρωσσίας θα αποψιλωθεί, σε μεγάλο βαθμό, από τη σημερινή του δύναμη και αίγλη και η προσπάθειά του να πλήξει την πρωτοκαθεδρία του Κωνσταντινουπόλεως θα αποδυναμωθεί ουσιαστικά.

Ο συσχετισμός δυνάμεων, στη σκακιέρα της οικουμενικής Ορθοδοξίας, θα μεταβληθεί άρδην και οι εξελίξεις, αναφορικά με τη χορήγηση αυτοκεφάλου σε πολλές χώρες, θα αποκτήσει νέα δυναμική, που θα επηρεάσει αποφασιστικά τον συσχετισμό δυνάμεων μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών.

Η αντίδραση της Εκκλησίας της Ρωσσίας θα είναι πολυεπίπεδη και θα επικεντρωθεί κυρίως σε δύο τομείς: 

1.) Θα εντείνει τις οικουμενιστικές και άλλες της πρωτοβουλίες σε πανορθόδοξο και παγκόσμιο διομολογιακό και διαθρησκειακό επίπεδο, ώστε να ενισχύσει την εικόνα που προβάλλει ότι ασκεί πρωτοκαθεδρία στην Ορθόδοξη Εκκλησία.

2.) Θα συντονιστεί, με την υπό τον Μητροπολίτη Ουκρανίας Ονούφριο Εκκλησία της Ουκρανίας, για να αποδυναμώσει, στην πράξη, την όποια Αυτοκέφαλη Εκκλησία στην Ουκρανία ήθελε δημιουργηθεί.

Οι Ορθόδοξες Εκκλησίες θα βρεθούν μπροστά σε δύσκολα διλήμματα. 

Οι Ελληνόφωνες Εκκλησίες είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα συνταχθούν με την Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως παρά τις επιμέρους διαφορές τους με το Φανάρι.

Η Εκκλησία της Αντιοχείας, για λόγους πολιτικούς και εθνοφυλετικούς, θα συνταχθεί με το Πατριαρχείο Μόσχας.

Υπέρ της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως θα ταχθούν πιθανώτατα και οι Εκκλησίες της Ρουμανίας, της Πολωνίας και της Τσεχίας και Σλοβακίας.

Η Εκκλησία της Γεωργίας θα βρεθεί μπροστά στο δίλημμα να προσχωρήσει στην παράταξη της Εκκλησίας της Ρωσσίας, παρόλον ότι επικρατεί έντονο αντιρωσσικό πνεύμα στη Γεωργία, εξαιτίας της κατάληψης της Οσετίας και της Αμπαχζίας από τη Ρωσσία.

Παράλληλα η Εκκλησία της Γεωργίας θα διστάσει να συμπαραταχθεί με την Εκκλησία της Ρωσσίας, επειδή θα φοβάται ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο θα τείνει ευήκοον ους στις εκκλήσεις της Εκκλησίας της Οσετίας και της Αμπαχζίας για να τους χορηγήσει Αυτοκεφαλία.

Η Εκκλησία της Βουλγαρίας θα συνταχθεί πιθανώτατα με την Εκκλησία της Ρωσσίας, αν και θα διακινδυνεύσει να υποσκάψει την προσπάθεια χορήγησης αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία των Σκοπίων.

Στο πιο μεγάλο δίλημμα θα βρεθεί η Εκκλησία της Σερβίας, επειδή από τη μια δεν θέλει με κανένα τρόπο να δυσαρεστήσει την Εκκλησία της Ρωσσίας, εξαιτίας της συμπαράστασης της Ρωσσικής Ομοσπονδίας για την κατοχύρωση των εθνικών δικαίων της Σερβίας.

Από την άλλη, όμως, θα φοβάται ότι, αν συνταχθεί ανοιχτά με την Εκκλησία της Ρωσσίας, κινδυνεύει να εξωθήσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο να χορηγήσει αυτοκεφαλία στα Σκόπια και ίσως και σε άλλες διοικήσεις, που τελούν υπό την πνευματική δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Σερβίας.

Με αυτά τα δεδομένα η μάχη θα είναι αδυσώπητη, σε πανορθόδοξο επίπεδο, επειδή ούτε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ούτε οι ηγέτες της Εκκλησίας της Ρωσσίας είναι διατεθειμένοι να κάνουν -έστω και ένα βήμα- πίσω, από ένα τόσο σοβαρό θέμα, που θα καθορίσει ποιος ασκεί την πρωτοκαθεδρία στην Ορθόδοξη Εκκλησία.

Απομένει να εξετάσουμε ποιές συνέπειες θα έχει η διαμάχη για την Αυτοκεφαλία της Ουκρανίας για τον Οικουμενισμό και για την αποδοχή των αποφάσεων της Συνόδου της Κρήτης.