Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ Η “ΝΗΣΤΕΙΑ” ΤΟΥ ΠΑΠΙΣΜΟΥ Δ΄

Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΑΙ Η “ΝΗΣΤΕΙΑ” ΤΟΥ ΠΑΠΙΣΜΟΥ

Δ΄

Του Γραφείου επί των αιρέσεων της Ι. Μ. Πειραιώς

=====

Επίσης είναι σημαντικό να τονιστεί, ότι όταν οι άγιοι Πατέρες ομιλούν για την νηστεία, δεν το κάνουν από περιφρόνηση προς τις τροφές, ούτε από διάκριση σε καθαρές και μη καθαρές, αφού κατά τον απόστολο «παν κτίσμα Θεού καλόν, και ουδέν απόβλητον μετά ευχαριστίας λαμβανόμενον», (Α΄ Τιμ. 4,4), αλλά διότι η νηστεία είναι το κατάλληλο μέσον στη σταύρωση του σαρκικού φρονήματος και των εμπαθών επιθυμιών. Ο αββάς Ποιμήν σ’ ένα απόφθεγμά του στο Γεροντικό λέγει ότι η νηστεία δεν πρέπει να είναι «σωματοκτόνος αλλά παθοκτόνος». Ο άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων πολύ εύστοχα παρατηρεί σε ομιλία του στον παραλυτικό: Ας χρησιμοποιήσωμε με μέτρο την τροφή, χωρίς να παρασυρόμαστε στη γαστριμαργία, ώστε να υπερισχύσωμε και των σαρκικών ηδονών. 

Ο Μέγας Βασίλειος στο 2^ο λόγο του περί νηστείας, παρομοιάζει τη νηστεία με όπλο στην πάλη κατά των δαιμόνων, ο δε άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, σ’ ένα λόγο του «στην αποδημία του επισκόπου Φλαβιανού» θεωρεί την νηστεία ως φάρμακο της ψυχής. Τέλος ο άγιος Ιωάννης ο Σιναΐτης, (για να περιοριστούμε μόνο στους παρά πάνω αγίους Πατέρες), ομιλώντας για τη νηστεία λέγει: «Νηστεία είναι η αποκοπή της πυρώσεως και των πονηρών λογισμών, καθαρότητα της ψυχής, φωταγωγός της ψυχής, φυλακή του νοός, διάλυσις της αναισθησίας, πόρτα της κατανύξεως, αφορμή ησυχίας, πρόξενος απαθείας, άφεσις αμαρτιών». 

Επίσης οι άγιοι Πατέρες, ομιλώντας περί νηστείας, ενώ από μια πλευρά  εγκωμιάζουν και τονίζουν την αξία της, από την άλλη θαυμάζομε την σοφία της διακρίσεώς των στον τρόπο της εφαρμογής της στην κάθε μια συγκεκριμένη περίπτωση, καθιερώνοντας έτσι τον θεσμό της Οικονομίας. Ο άγιος Κασσιανός ο Ρωμαίος σ’ ένα λόγο του προς τον επίσκοπο Κάστορα, παρατηρεί: Εκείνοι, [οι Πατέρες], δεν μας παρέδωσαν ένα κανόνα νηστείας, ούτε ένα τρόπο μεταλήψεως τροφών, ούτε και στο ίδιο μέτρο, επειδή δεν έχουν όλοι την ίδια δύναμη, ούτε όλοι την ίδια ηλικία, αλλά ούτε όλοι είναι εξ’ ίσου υγιείς. Χωρίς δηλαδή να υποτιμούν ούτε στο ελάχιστο την αξία της νηστείας, παράλληλα δεν εγκλωβίζονται σε άκαμπτες αρχές και νόμους και κανόνες, αλλά κινούνται με θαυμαστή πνευματική ελευθερία στο συγκεκριμένο θέμα. Λαμβάνουν υπ’ όψιν τους πλείστους όσους παράγοντες, που είναι δυνατόν να τροποποιήσουν, ή και μεταβάλλουν το μέτρο και τον χρόνο της νηστείας, όπως είναι η ασθένεια, το είδος της εργασίας, οι ανθυγιεινές συνθήκες διαβιώσεως, οι διάφοροι κλιματολογικοί παράγοντες κ.λ.π.

(Συνεχίζεται)