«ΑΠΟ ΤΗΝ Β΄ ΒΑΤΙΚΑΝΗ (1965) ΣΤΗΝ ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΗ ΣΥΝΟΔΟ (ΚΡΗΤΗ 2016)» ΣΤ΄

«ΑΠΟ ΤΗΝ Β΄ ΒΑΤΙΚΑΝΗ (1965) ΣΤΗΝ ΠΑΝΟΡΘΟΔΟΞΗ ΣΥΝΟΔΟ (ΚΡΗΤΗ 2016)» 

ΣΤ΄

Του Πρωτοπρεσβυτέρου Πέτρου Χιρς

=====

6. Ο ΚΥΡΙΑΡΧΟΣ ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΩΝ ΘΕΟΛΟΓΩΝ 

Ο έκτος οδοδείκτης που μπορεί κανείς να παρατηρήσει στην πορεία προς την Κρήτη είναι o κυρίαρχος και καθοριστικός ρόλος των ακαδημαϊκών θεολόγων στον σχεδιασμό των υπό εξέταση κειμένων.

Ακολουθώντας το παράδειγμα της Β΄ Βατικανής, τα κείμενα της Πανορθόδοξης Συνόδου προετοιμάστηκαν από επιτροπές ακαδημαϊκών θεολόγων και ιεραρχών, ως εκπροσώπων τοπικών εκκλησιών. 

Σχετικά με τη σύνοδο των Λατίνων, κατά κοινή ομολογία, οι θεολόγοι «ήταν οι σχεδιαστὲς των μεγάλων μεταρρυθμίσεων που εγκαινιάστηκαν στην Β΄ Βατικανή». Η συμβολὴ τους χαρακτηρίστηκε «αξιοσημείωτη…Οι επίσκοποι της Β΄ Βατικανης Συνόδου είχαν επίγνωση της σπουδαιότητας των θεολόγων». Η Σύνοδος αναγνώρισε επισήμως τις επί δεκαετίες εργώδεις προσπάθειές τους για την αναμόρφωση της θεολογίας, ιδιαιτέρως δε της εκκλησιολογίας.

Aλλά και, τώρα, με την Πανορθόδοξη Σύνοδο, το πλήρωμα των Ορθοδόξων Εκκλησιών (λαϊκοί, μοναχοί, κληρικοί ακόμα και επίσκοποι), ακόμα και οι Ιεραρχίες, κρατήθηκαν ουσιαστικά και σε μεγάλο βαθμό εκτός της προπαρασκευαστικής διαδικασίας. Μόνο μία μικρή ομάδα ακαδημαϊκών θεολόγων και συγκεκριμένων επισκόπων καθοδήγησαν και διαμόρφωσαν τα υποβληθέντα προς επικύρωση κείμενα στην μέλλουσα σύνοδο στην Κρήτη.

Ενδεικτικό της περιορισμένης συμμετοχής των ιεραρχών, πολλώ δε μάλλον των λαϊκών, μοναχών και κληρικών, είναι το γεγονός ότι τα τελικά κείμενα, αν και εγκρίθηκαν στην Ε’ Πανορθόδοξη Προσυνοδική Διάσκεψη από τα μέσα Οκτωβρίου 2015, δεν δόθηκαν στη δημοσιότητα προς γνώσιν των επισκόπων και των πιστών έως τα τέλη Ιανουαρίου 2016. Και ενώ δε δίδονταν στους επισκόπους, εντούτοις είχαν πρόσβαση σ’ αυτά επιλεγμένοι ακαδημαϊκοί θεολόγοι της Θεσσαλονίκης και της Αθήνας, οι οποίοι έκαναν και παρουσιάσεις αυτών στις αρχές τού περασμένου Δεκεμβρίου!

Ασφαλώς, η κυριαρχία των ακαδημαϊκών θεολόγων στη Δύση κατά τη Β΄ Βατικανή Σύνοδο, δε μπορεί να θεωρηθεί εξαίρεση από την παλαιά λατινική πρακτική ούτε ιδιαίτερα προβληματική (μάλιστα χαιρετίστηκε ως μεγάλη και θετική προσφορά). Για την Ορθόδοξη θεολογία όμως, για την οποία αληθής θεολόγος είναι αυτός που προσεύχεται, το να καθοδηγούν οι ακαδημαϊκοί θεολόγοι τους επισκόπους ή να ενεργούν αυτεξουσίως και αυτονομημένα από τις Ιεραρχίες, αποτελεί αποστασία από την Ορθόδοξη γνωσιολογία και, δυστυχώς, περίτρανα αποδεικνύει ότι ο Βαρλααμισμός για ακόμη μία φορά σήκωσε την πλανεμένη κεφαλή του. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε όλες τις κρίσιμες στιγμές των Συνόδων στις οποίες η Ορθόδοξη πίστη ανακηρύχθηκε ομολογιακά, το «έδοξε τω Αγίω Πνεύματι και ημίν» ειπώθηκε από ασκητικούς επισκόπους και όχι από  φιλοσοφίζοντες σχολαστικούς ακαδημαϊκούς, που δεν είχαν σχέση με τη νηπτική θεολογία και πράξη.

(Συνεχίζεται)