ΟΙ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΕΦΕΡΑΝ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΙΝΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

ΟΙ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΕΣ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΕΦΕΡΑΝ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΛΗΘΙΝΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ

Του Παναγιώτη Τελεβάντου

==========

Οι Μικρασιάτες πρόσφυγες μετέφεραν στην Αμερική το αληθινό πνεύμα της Ορθοδοξίας το οποίο η Αρχιεπισκοπή Αμερικής - δημιούργημα των Μεταξάκη, Αθηναγόρα και Ιάκωβου - είχε ολότελα απωλέσει.

Η Ελληνορθόδοξη Εκκλησία της Αμερικής έκανε - και κάνει, αν δεν θέλουμε να κοροιδεύουμε τον εαυτό μας, - σε μεγάλο βαθμό - και παρά τις καλόπιστες και φιλότιμες προσπάθειες του Αρχιεπισκόπου Δημητρίου, κριτική κατά του Προτεσταντισμού με Ρωμαιοκαθολικά επιχειρήματα και εναντίον του Παπισμού με Προτεσταντικά επιχειρήματα.

Μια πρακτική που υιοθετήθηκε σε μεγάλο βαθμό και από την Ελλαδική Ορθοδοξία στο παρελθόν και η οποία με κανένα τρόπο δεν έχει ακόμη εξαφανιστεί. Οχι μόνον επειδή νησίδες με τα απομεινάρια αυτής της θεολογίας εξακολουθούν να υπάρχουν αλλά και επειδή πολλά άλλα μετενσαρκώθηκαν “εν ετέρα μορφή” στους οπαδούς της μεταπατερικής, συναφειακής, Νεορθόδοξης και Νεοβαρλααμικής κακοδοξίας.

Οι απλοί άνθρωποι του λαού που ήρθαν στην Αμερική από τη Μικρασία - και όχι μόνον - κουβαλούσαν στο πετσί τους μια άλλη Ορθοδοξία, την αληθινή Ορθοδοξία της άσκησης και της προσευχής, της αφιλοχρηματίας και του φιλότιμου. Της εφαρμογής των εντολών για την αγάπη του Χριστού.

Αυτή την Ορθοδοξία γνώρισε ως παιδί και αργότερα ανεζήτησε ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης στους Αποστολικούς Πατέρες και στους μεγάλους Πατέρες της Εκκλησίας και κατόρθωσε να την αρθρώσει σε πύρινο δογματικό λόγο που έκαψε την ετεροδοξία όπως τον λίβα τα σπαρτά. Η προσφορά του μακαριστού π. Ιωάννη μεγάλη. Για να ακριβολογούμε σημαδιακή.

Οσο και να το αρνούνται καλόπιστα οι πολλοί φίλοι του ο μακαριστός π. Ιωάννης Ρωμανίδης είχε μονομέρειες και εμμονές τις οποίες οι μικρόψυχοι του αντίπαλοι - με πρώτους και χειρότερους τους αείμνηστο Αγουρίδη και τον κακόδοξο κληρικό π. Βασίλειο Θερμό - φροντίζουν να διογκώνουν και να προβάλλουν με ειρωνική και κακεντρεχή διάθεση.

Αν έπρεπε να συνοψίσω τη μονομέρεια της θεολογίας του π. Ιωάννη δεν θα κατέφευγα τόσο σε όσα λέγει για τους Φραγγολατίνους, αλλά στην απολυτοποίηση του χαρισματικού παράγοντα της Εκκλησίας.

Δεν μου δόθηκε η ευκαιρία να διαβάσω ακόμη το έργο που εξέδωσε ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ιερόθεος αλλά αν κρίνω από το υπόλοιπο έργο του Αγίου Ναυπάκτου, πρέπει - επιγνώστως ή ανεπιγνώστως - αυτές τις μονομέρειες της θεολογίας του π. Ιωάννη να τις στρογγύλεψε ορθοδόξως και να τις διατύπωσε με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι απόλυτα συμβατές με την πίστη της Εκκλησίας.

Με πολλή συγκίνηση, πληροφορήθηκα από άνθρωπο απόλυτα αξιόπιστο, που δεν ανήκει στο στενό ή ευρύτερο κύκλο του Αγίου Ναυπάκτου, ότι ο Σεβασμιότατος κ. Ιερόθεος ζει ως αληθινός ασκητής - επίσκοπος.

Απόλυτη εγκράτεια, αφιλοχρηματία, ασκητικότητα, προσευχή και λιτότητα σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του και ταυτόχρονα - όπως όλοι ξέρουμε - ένας δυνατός νους και μια βαθιά θεολογική σκέψη που αφομοίωσε δημιουργικά τη θεολογική σκέψη του π. Ιωάννη Ρωμανίδη.

Θα τα ξαναπούμε, συν Θεώ, όταν διαβάσω το δίτομο έργο του Αγίου Ναυπάκτου - που παρήγγειλα ήδη - και αναμένω με ανυπομονησία.

Ακολουθεί στη συνέχεια απόσπασμα της ομιλίας του π. Στέφανου Αβρααμίδη που μας έδωσε την αφορμή για το πιο πάνω σχόλιο.

*****

Ο ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΜΟΥ Ο Π. ΙΩΑΝΝΗΣ ΡΩΜΑΝΙΔΗΣ ΚΑΙ Ο ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΜΟΥ Π. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΛΩΡΟΦΣΚΥ

Του Πρωτοπρ. π. Στεφάνου Αβραμίδη,

Γραμματέως της Συνοδικής Επιτροπής επί των Διορθοδόξων και Διαχριστιανικών Σχέσεων

===========

Με την αποψινή βιβλιοπαρουσίαση του Αγίου Ναυπάκτου μας δίνεται η ευκαιρία να σκιαγραφήσουμε μια φωτεινή και εξέχουσα προσωπικότητα που σημάδεψε τη σύγχρονη Θεολογική σκέψη. Ευχαριστώ τον Σεβ. Αγιον Ναυπάκτου για την τιμή που μου έκανε να καταθέσω τις απλές και ταπεινές σκέψεις και αναμνήσεις μου για τον αείμνηστο π. Ιωάννη Ρωμανίδη.

Η γνωριμία μου με τον π. Ιωάννη ανάγεται στο έτος 1959, όταν ως τριτοετής φοιτητής της Θεολογικής Σχολής του Τιμίου Σταυρού Βοστώνης τον είχα για πρώτη φορά Καθηγητή στο Μάθημα της Δογματικής.

Η προσωπικότητά του, αλλά και ο τρόπος της διδασκαλίας του είχαν τη δύναμη να σε συνεπαίρνουν. Μιλούσε κατά τρόπο απλό και κατανοητό, μάλιστα οι διαλέξεις του γίνονταν πότε στην Ελληνική και πότε στην Αγγλική γλώσσα, της οποίας ο παπα Γιάννης ήταν άριστος χειριστής.

Επιπλέον ο π. Ιωάννης ήταν όπως και εγώ Καραμανλής, Καππαδόκης στην καταγωγή. Αλλά επίσης σαν και μένα ήταν Ελληνο-αμερικανόπουλο, αφού, αν και γεννημένος στην Ελλάδα, σε ηλικία μόλις 4 μηνών ήρθε στην Αμερική όπου έζησε, μεγάλωσε και σπούδασε. Έτσι, ήξερε την Αμερικανική νοοτροπία: πώς σκεπτόμασταν εμείς τα παιδιά των ελλήνων μεταναστών, και ποιές πενιχρές γνώσεις είχαμε γιά την Ορθοδοξία, γνώσεις που είχαμε αποκομίσει από τα διάφορα διαφωτιστικά φυλλάδια που κατά καιρούς εξέδιδε η Ιερά Αρχιεπισκοπή Αμερικής.

Κύριο γνώρισμα των φυλλαδίων αυτών ήταν η χρησιμοποίηση Ρ/Καθολικών επιχειρημάτων εναντίον τών Προτεσταντών καί αντιστοίχως Προτεσταντικών επιχειρημάτων εναντίον τών Ρ/Καθολικών, μέ αποτέλεσμα νά δίνεται η εντύπωση ότι εμείς οι Ορθόδοξοι δέν έχουμε μιά σαφή καί ενιαία θεολογική γραμμή, αλλά ότι βρισκόμαστε κάπου στή μέση τών δύο καί ότι η θεολογία μας ρυθμίζεται από τίς ακρότητες τών άλλων.

Πρίν γνωρίσουμε τόν π. Ιωάννη είχαμε τήν αίσθηση ότι δέν υπήρχε καμιά σχέση ανάμεσα σ' ό,τι έγραφαν αυτά τά εντός εισαγωγικών διαφωτιστικά φυλλάδια, μέ τήν ευσέβεια καί απλοϊκή πνευματικότητα τών γονιών μας, μέ τίς συνεχείς καί αυστηρές νηστείες τους, μέ τίς ατελείωτες προσευχές τους καί μέ τό νά μάς στέλνουν καθημερινά στά σπίτια φτωχών γειτόνων μέ πιάτα φαγητού. Καί μάλιστα αυτή η αίσθηση ενισχύονταν βλέποντας τούς Ρ/Καθολικούς, πού η Λειτουργία τους διαρκούσε μόλις μισή ώρα, πού νήστευαν μόνο τή Παρασκευή καί έτρωγαν τά πάντα εκτός από κρέας. Ακόμη καί ο ζωμός κρέατος επιτρεπόταν αρκεί νά είχε στραγγισθεί ώστε νά μήν υπάρχουν ίχνη κρέατος μέσα. Αντίθετα, σέ μάς οι γονείς μας γιά τις 50 σχεδόν ημέρες τής Μ. Τεσσαρακοστής καί τής Μ. Εβδομάδας ούτε λάδι δέν μάς έδιναν, εκτός από τό Σάββατο καί τήν Κυριακή.

Ο π. Ιωάννης όμως μας άνοιξε τά μάτια και καταλάβαμε, ότι αυτός ο ασκητικός τρόπος ζωής των γονιών μας είχε σκοπό να μας διδάξει τήν αγάπη τήν ανιδιοτελή, τήν αγάπη, η οποία “ου ζητεί τά εαυτής”, και ότι ο τρόπος αυτός της ζωής βοηθούσε στό να επιτύχουμε την κάθαρση των παθών. Συνεπώς η ευσέβεια καί η ευλάβεια των απλών μας γονιών ήταν στήν πράξη εφαρμοσμένη ορθόδοξη θεραπευτική αγωγή.

Ο π. Ιωάννης μας έδωσε να καταλάβουμε, ότι τα δόγματα της Ορθοδοξίας εκφράζουν με τον καλύτερο -- ανθρωπίνως δυνατόν -- τρόπο, την αποκαλυπτική εμπειρία των θεουμένων Πατέρων και Αγίων της Εκκλησίας. Τα δόγματα όμως είναι μόνον οδοδείκτες. Όταν ο καθένας, εφ' όσον ο Θεός του το χαρίσει, ζήσει τη δική του Πεντηκοστή, όταν δηλ. το Πνεύμα τό Άγιο τόν οδηγήσει "εις πάσαν την αλήθειαν", τότε κατανοεί ότι η εμπειρία υπερέχει του δόγματος και ότι ο Θεός ούτε Τριάδα είναι, ούτε Μονάδα, αλλά επέκεινα και της Τριάδος και της Μονάδος.

ΠΗΓΗ:

Ζωηφόρος