ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΟΝ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟ ΝΑΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΑΣ ΣΤΟ ΜΑΝΧΑΤΑΝ

ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ Α΄ ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΤΩΝ ΝΗΣΤΕΙΩΝ 

(Από τον Κατανυκτικό Εσπερινό της Τυρινής μέχρι την Κυριακή της Ορθοδοξίας)

Του Παναγιώτη Τελεβάντου

=====

2.) ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΗ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΤΟΝ ΚΑΘΕΔΡΙΚΟ ΝΑΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΑΣ ΣΤΟ ΜΑΝΧΑΤΑΝ

Θα μπορούσα να γράψω βιβλίο αναφορικά με όσα είδα και άκουσα κατά την Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία στον καθεδρικό ναό την περασμένη Τετάρτη. Πραγματική αποκάλυψη ο εκκλησιασμός μου στην Αγία Τριάδα.

α.) Η κατανυκτική Θεία Λειτουργία

Η Θεία Λειτουργία πραγματικά μυσταγωγική, όχι μόνον επειδή η προηγιασμένη Θεία λειτουργία είναι από τη φύση της πολύ μυσταγωγική, αλλά και επειδή όλα συνέτειναν προς αυτήν την κατεύθυνση.

Ο φωτισμός του ναού ακριβώς αυτός που χρειάζεται για να δημιουργηθεί κλίμα κατάνυξης. 

β.) Ο πρωτοψάλτης Αθανάσιος Μινέτος

Ο πρωτοψάλτης κ. Αθανάσιος Μινέτος -όπως έγραψα πολλές φορές- ψάλλει κυριολεκτικά σαν άγγελος. Είναι πολύ καλλίφωνος και ξέρει θαυμάσια μουσικά. Η φωνή του έχει μια αγγελική χροιά, η οποία αφενός μεν είναι συμβατή με το αρρενωπό μέλος της Βυζαντινής μουσικής, ενώ παράλληλα την διακρίνει ένας αιθέριος τόνος.

γ.) Οι δύο μικροί ψάλτες-θαύμα Νικηφοράκος και Εμμανουελάκος

Συχνά βρέθηκα μπροστά σε ευχάριστες εκπλήξεις στην πορεία της γνωριμίας μου με τις κοινότητες της Αρχιεπισκοπής Αμερικής. Η μεγαλύτερη μου έκπληξη, όμως, -χωρίς καμιά αμφιβολία- είναι τα δύο παιδάκια ο Νικηφοράκος -γυιος του Αρχιδιακόνου π. Παντελεήμονα Παπαδόπουλου- και ο Εμμανουελάκος (Λαμπράκης), δύο καταπληκτικά παιδάκια 10 και 9 χρόνων αντίστοιχα.

Εχουν εξαιρετικές φωνές. Προπαντός εντυπωσιάζει η ικανότητά τους να διαβάζουν και να ψάλλουν τα κείμενα της υμνολογίας στο πρωτότυπο χωρίς την παραμικρή δυσκολία.

Τα διαβάζουν χωρίς ξενική προφορά και χωρίς να κομπιάζουν και ψάλλουν με τις γλυκές τους φωνούλες κατανυκτικά με καλή γνώση της Βυζαντινής μουσικής.

Είδατε τι θαύμα;

δ.) Ο π. Ιωάννης Βλάχος

Ο π. Ιωάννης Βλάχος τελεί με πολύ φόβο Θεού τη Θεία Λειτουργία. Σε κατανύσσει ο τρόπος που πλησιάζει την Αγία Τράπεζα, ο τρόπος που θυμιατίζει, ο τρόπος που μπαίνει στο Ιερό Βήμα, ο τρόπος που τελεί την εξομολόγηση, ο τρόπος που δίνει άφεση αμαρτιών στον εξομολογούμενο. Πραγματικά ευλαβής κληρικός.

Στην Σαρακοστιανή Ομιλία, που έγινε μετά το πέρας της Προηγιασμένης, στην παρακείμενη κοινοτική αίθουσα της εκκλησίας όπου προσφέρθηκε Σαρακοστιανό δείπνο, ο αρχιδιάκονος Παντελεήμονας μας μίλησε για τη μετάνοια. 

Βρήκα την ευκαιρία να ρωτήσω τον π. Ιωάννη για την κλήση του στην ιερωσύνη. Διαπίστωσα ότι σκόνταψε λίγο στη διήγηση επειδή έγινε αναφορά σε κάποιο θαύμα που δεν αφορούσε ορθόδοξους. Για να τον ενθαρρύνω να αντιληφθεί πώς σκέφτομαι (how do I feel about it, όπως λένε οι Αμερικανοί) του έδειξα τις πληγές μου. 

Του μίλησα για την κόλαση που έζησα για δεκαετίες εξαιτίας της απουσίας του Θεού κατά μεγάλα διαστήματα της ζωής μου. 

Ο ίδιος είχε την ευγένεια και τη χριστιανική αγάπη να χαρακτηρίσει την εξομολόγησή μου αναζήτηση του Θεού, αλλά επέμενα ότι άλλο είναι η αναζήτηση μιας πιστεύουσας καρδίας που θέλει να γνωρίσει βαθύτερα το Θεό και άλλο η ερημιά (waste land) μιας ψυχής που βασανίζεται αλύπητα γιατί χάνει επαφή με το Θείο. 

Στη συγκεκριμένη περίπτωση ήθελα να πω στον π. Ιωάννη ότι άλλο είναι η αυστηρότητα για την ακρίβεια των δογμάτων της πίστεως που δείχνω με τα γραπτά μου και άλλο η προσέγγιση των αιρετικών. Διατηρώ τις καλύτερες αναμνήσεις από παλιούς συμφοιτητές μου και άλλους ετερόδοξους που γνώρισα κατά καιρούς και έχω διδαχθεί πολλά από την πίστη και τις αρετές τους. Αν όμως αγαπούμε τους ετερόδοξους δεν μπορούμε να τους κρύψουμε ότι βρίσκονται στην αίρεση. Αυτό, όμως, πρέπει να γίνεται χωρίς να ξεχνούμε ότι είναι ψυχές του Θεού Τιμίω Αίματι ηγορασμένες.

ε.) Ο Αρχιδιάκονος Παντελεήμονας

Ο ομιλητής -ο Αρχιδιάκονος Παντελεήμονας- ήταν πολύ καλός. 

Είναι η δεύτερη φορά που ακούω τον Αρχιδιάκονο να μιλά. Η πρώτη του ομιλία ήταν ακόμη καλύτερη. Για να ακριβολογώ ήταν μια από τις καλύτερες ομιλίες που άκουσα στη ζωή μου. Νομίζω ότι ο π. Παντελεήμων μιλά εξαιρετικά όταν δεν μιλά από χειρόγραφο επειδή έχει έμφυτη ευγλωττία. Γι' αυτό η πρώτη του ομιλία, που έγινε από στήθους χωρίς χειρόγραφο, αλλά και εκείνα που μας είπε στη δεύτερη ομιλία χωρίς να εξαρτάται απο το χειρόγραφο, ήταν τα πιο ωραία τμήματα της ομιλίας του.

Δεν συνιστά καμία υπερβολή να πω ότι από όλους τους κληρικούς της Αρχιεπισκοπής Αμερικής που άκουσα να μιλούν τα είκοσι χρόνια που ζω στις ΗΠΑ, ο π. Παντελεήμων κάνει οπωσδήποτε το πιο ορθόδοξο κήρυγμα.

Τι με οδήγησε σ’ αυτό το συμπέρασμα;

Καταρχήν μιλά πάντοτε εσχατολογικά. Δεν λέγει λ.χ. “να είμαστε ταπεινοί”. Λέγει “να είμαστε ταπεινοί για να κερδίσουμε τη Βασιλεία των Ουρανών”. Ποτέ δεν λείπει η προοπτική της αιωνιότητας από το κήρυγμά του.

Ο Αρχιδιάκονος Παντελεήμων αναφέρει συνεχώς στιγμιότυπα από το βίο και τη διδασκαλία των Αγίων. Δεν κάνει Νεορθόδοξο κουλτουριάρικο κήρυγμα που θέλει να εντυπωσιάσει τον ακροατή των λόγων του με τη στοχαστική του διάθεση και με την κατά κόσμον πολυμάθειά του. Ούτε σχολαστικό κήρυγμα ξερής παράθεσης πατερικών αποσπασμάτων. Λέγει πάντοτε τι είπαν οι Άγιοι με τα συγγράμματά τους. Προπαντός, όμως, αναφέρεται σε χαρακτηριστικά στιγμιότυπα -ιδιαίτερα ασκητών αγίων που δείχνουν με ποιο τρόπο έβαλαν σε εφαρμογή το Ευαγγέλιο στην προσωπική τους ζωή. 

Το λίγο που γνωρίζω τον π. Παντελεήμονα, από τις δύο ομιλίες του που άκουσα και από τη συζήτηση που ακολούθησε, κατάλαβα ότι πρόκειται για πολύ εκλεκτή ψυχή με ακραιφνώς ορθόδοξο φρόνημα. Πάντοτε μου έκανε καλή εντύπωση ο αρχιδιάκονος, επειδή εμπνέει εξαιτίας της ασκητικής του μορφής. Τώρα, όμως, που τον άκουσα να μιλά για τις Ποντιακές και άλλες ευσεβείς του καταβολές και τον είδα με πόση αγάπη και γλυκύτητα συμπεριφέρεται προς τα παιδιά του, είμαι απολύτως πεπεισμένος ότι πρόκειται για πολύ αξιόλογο κληρικό με αληθινό φόβο Θεού. Η Εκκλησία της Αμερικής μπορεί να προσβλέπει προς το πρόσωπό του με πολλή εμπιστοσύνη.

Να διακινδυνεύσω μια πρόβλεψη;

Δεν νομίζω ο Σεβασμιότατος Αμερικής να θέλει να χάσει τέτοιο θησαυρό από το άμεσο περιβάλλον του. Γι’ αυτό ζωηρά αμφιβάλλω αν θα τον χειροτονήσει σύντομα πρεσβύτερο.

(Συνεχίζεται)