ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΚΑΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑ - ΑΣΥΜΒΑΤΑ ΜΕΓΕΘΗ

ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΑ

Σκέψεις καί ἐκτιμήσεις

Τοῦ π. Θεοδώρου Ζήση

=================

4. Ἀσύμβατα καί ἀσύμπτωτα μεγέθη

Ἐκκλησία καί Ἀριστερά εἶναι ἐξ ὁρισμοῦ ἀσύμβατα καί ἀσύμπτωτα μεγέθη. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἕνας θεοΐδρυτος θεσμός, εἶναι τό θεανθρώπινο σῶμα τοῦ Χριστοῦ, τοῦ ὁποίου βασικές θεολογικές ἀρχές καί ἐπιδιώξεις εἶναι νά ὁδηγήσει τούς ἀνθρώπους στή θεογνωσία, νά διδάξει στούς πλουσίους και στούς πτωχούς νά θέτουν τά πνευματικά ἀγαθά ὑπεράνω τῶν ὑλικῶν, τήν ψυχή πάνω ἀπό τό σῶμα, «ὑπερορᾶν μέν σαρκός, παρέρχεται γάρ, ἐπιμελεῖσθαι δέ ψυχῆς πράγματος ἀθανάτου», ὅπως ψάλλει ἡ Ἐκκλησία στηριζόμενη στον Μ. Βασίλειο[4], νά μή δίδουν μεγάλη σημασία στόν παρόντα αἰώνα, ἀλλά νά ἔχουν στραμμένη τήν προσοχή τους στόν μέλλοντα. 

Ὅπως λέγει ὁ ἴδιος Μέγας Ἅγιος ἐμεῖς οἱ Χριστιανοί παραδεχόμαστε ὅτι αὐτή ἐδῶ ἡ ζωή δέν ἔχει καμμία ἀξία και δέν θεωροῦμε ὡς ἀγαθά αὐτά πού εἶναι ὠφέλιμα μόνον στήν παροῦσα ζωή. Ολα ὅσα οἱ ἄνθρωποι θεωροῦν ὡς σπουδαῖα ἀγαθά δέν ἐπιδιώκουμε οἱ Χριστιανοί νά τά ἀποκτήσουμε, οὔτε φθονοῦμε αὐτούς πού τά ἔχουν, «ἀλλ᾽ ἐπί μακρότερον πρόϊμεν ταῖς ἐλπίσι καί πρός ἑτέρου βίου παρασκευήν ἅπαντα πράττομεν»[5]. Ἡ ἀγάπη πρός τους ἐχθρούς καί πρός τούς κοινωνικούς ἀνταγωνιστάς καί ἀντιπάλους, τῶν πτωχῶν πρός τούς πλουσίους καί τῶν πλουσίων πρός τους πτωχούς, ἐξ αἰτίας τῆς ὁποίας ὁ πλοῦτος καί ἡ ἰδιοκτησία δέν ἀπορρίπτονται ἀλλ᾽ ἀντιμετωπίζονται ὡς κοινωνικά λειτουργήματα, καί οἱ πλούσιοι ὄχι ὡς ἰδιοκτῆται πού χρησιμοποιοῦν τόν πλοῦτον πρός ἴδιον ὄφελος, ἀλλά ὡς διαχειρισταί και οἰκονόμοι ἀγαθῶν, πού ἀνήκουν σε ὅλους, μαζί μέ τήν ἀσκητική ἀντιμετώπιση τῆς ζωῆς, πού δέν ἐπιδιώκει ἀφθονία ἀγαθῶν, νά κάνει δηλαδή ὅλους τούς ἀνθρώπους πλουσίους, ἀλλά διδάσκει τήν ὀλιγάρκεια, τήν λιτότητα, ἀποτελοῦν βασικά γνωρίσματα τῆς χριστιανικῆς βιοθεωρίας πού δέν ἔχουν καμμία σχέση μέ τήν ἀριστερή ἀθεϊστική καί ὑλιστική ἰδεολογία. Ἐκεῖ ὅλα αὐτά παρουσιάζονται ὡς «ὄπιον τῶν λαῶν», ἡ ἀθεΐα εἶναι βασικό δίδαγμα, οἱ ὑλιστικές ἀπολαύσεις τῆς παρούσας ζωῆς ὡς το μόνον ἀγαθόν, γιατί δέν ὑπάρχει ἄλλη, ὁ φθόνος καί τό μῖσος προς τούς ἔχοντες καί κατέχοντες καί ἡ ὑποκίνηση κοινωνικῶν διεκδικήσεων, ταραχῶν καί πολέμων, ἡ δικαιολόγηση τῆς ταξικῆς βίας, για τήν ἀνατροπή τῶν πλουσίων, το ὑλιστικό ὅραμα τῆς ἀφθονίας ἀγαθῶν γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους, μιά ὑλιστική δηλαδή ἐσχατολογία, σάν τήν ἐσχατολογία τοῦ Ἰσλάμ, δέν ἀφήνουν κανένα περιθώριο συγκλίσεως καί κοινῶν τόπων μεταξύ Ἐκκλησίας καί Ἀριστερᾶς. 

Στήν ἀθεΐα καί στόν ὑλισμό τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Διαφωτισμοῦ, πού ἔγινε κρατική ἰδεολογία τῶν ἀριστερῶν στίς χῶρες πού ἐκυβέρνησαν, ὅπου ἐφήρμοσαν τό παθιασμένο κήρυγμα τοῦ Βολταίρου «Τσαλαπατῆστε, γκρεμῖστε την Ἐκκλησία», ἀναφερόμενος ὁ Φώτης Κόντογλου γράφει τά ἑξῆς για τήν καρποφορία τους: «Ἡ ἀπιστία εἶναι θρονιασμένη στήν καρδιά μας… Οἱ ψυχές τῶν νέων εἶναι ρημαγμένες ἀπό τά ἄγρια ἔνστικτα, πού τά ἀνεβάσανε στήν ἐπιφάνεια ἀπό τά σκοτεινά τάρταρα τῆς ἀνθρώπινης φύσης, κάποιοι ἐχθροί τοῦ ἀνθρώπου, κάποιοι πνευματικοί ἀνθρωποφάγοι, πού ἀνάμεσά τους πρωτοστατεῖ ἕνας τρελλός λύκος λεγόμενος Νίτσε, μιά μούμια σάν παληόγρια, λεγόμενη Βολταῖρος, κάποιος ζοχαδιακός Φρόϋντ κι᾽ ἕνα πλῆθος ἀπό τέτοια ὄρνια καί κοράκια καί νυχτερίδες. Ὅσοι τούς θαυμάζανε, ἄς καμαρώσουνε σήμερα τά φαρμακερά μανιτάρια, πού φυτρώσανε μέσα στίς καρδιές καί στίς ψυχές τῆς γαγγραινιασμένης ἀνθρωπότητος» [6].

Στήν διδακτορική μας διατριβή, πού ἐγκρίθηκε ἀπό τήν Θεολογική Σχολή τοῦ ΑΠΘ τό 1973, ὅπου σέ ἰδιαίτερο κεφάλαιο ἐξετάζουμε τήν διδασκαλία τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου γιά τήν ἰδιοκτησία και τόν πλοῦτο συμπερασματικά, μεταξύ ἄλλων, γράφουμε καί τά ἑξῆς: «Ἐπί τῇ βάσει τοῦ ἐσχατολογικῶς τεθεμελιωμένου ἀσκητισμοῦ, νομοθετηθέντος ὑπό τοῦ Θεοῦ διά να ἔχῃ ὁ ἄνθρωπος ἐστραμμένον το βλέμμα πρός τό μέλλον καί νά μη παρασύρεται ὑπό τῆς ἐν τῷ κόσμῳ ἀνέσεως καί τρυφῆς, προβάλλει ὁ Χρυσόστομος ὡς πρότυπα ὀρθῆς ἔναντι τῶν ὑλικῶν ἀγαθῶν στάσεως τάς μεγάλας τῆς ἱερᾶς ἱστορίας μορφάς ἀσκητῶν, τόν Ἠλίαν, τον Πρόδρομον, τούς ἀποστόλους και τάς μοναχικάς κοινότητας. Ἰδεώδης δι᾽ αὐτόν κοινωνικός τύπος δεν εἶναι οὔτε ὁ homo oeconomicus τῶν ἀκραίων ἀτομοκρατικῶν συστημάτων, ὁ πάσας τάς ἀξίας καταπατῶν προκειμένου νά αὐξήσῃ τό κεφάλαιον, οὔτε ὁ προλετάριος τοῦ Κομμουνισμοῦ, ὁ ὁποῖος διά τῆς βίας ἐπιδιώκει ἐξίσωσιν τῶν τάξεων, διά νά ἀπολαύσῃ καί αὐτός τά ὑλικά ἀγαθά. 

Ἰδεώδης κοινωνικός τύπος εἶναι ὁ ἀσκητής ἄνθρωπος. Το ἀσκητικόν δέ τοῦτο ἰδεῶδες δεν περιορίζει μόνον εἰς τούς τοπικῶς ἀπό τοῦ κόσμου χωριζομένους μοναχούς. Δέν εἰσηγεῖται ὁ Χρυσόστομος διπλοῦν ἰδεῶδες χριστιανικῆς ἠθικῆς τελειότητος. Ἡ μόνη διαφορά μεταξύ τοῦ κοσμικοῦ χριστιανοῦ καί τοῦ μοναχοῦ εἶναι ἡ διάφορος πρός τόν γάμον σχέσις οὐδέν ἕτερον. Ἡ ἀσκητική ἔναντι τῆς ζωῆς στάσις δέν συνεπάγεται ἄρνησιν καί καταστροφήν τοῦ βίου. Ἡ κοινωνική ἀναρχία καί ἡ ἀνατροπή τῶν πάντων δέν ὀφείλονται εἰς τούς μετρίως καί ἐπιεικῶς ζῶντας, ἀλλ᾽ εἰς τούς ἐν τῇ συγκρούσει τῶν συμφερόντων αὐτῶν δημιουργοῦντας πολέμους καί ἀναστατώσεις. Καλεῖ πρός τοῦτο τούς ἀκροατάς του νά ἐπισκεφθοῦν τάς μονάς διά νά ἴδουν τόν ἐκεῖ εἰρηνικόν τῶν μοναχῶν βίον. Ὅλαι αἱ δια κρίσεις ἐκεῖ εἶναι κατηργημέναι, μετ᾽ αὐτῶν δε καί αἱ οἰκονομικαί, τό ἐμόν καί το σόν, καί ὑπάρχει πλήρης σύμπνοια καί ἁρμονία, ὡς μία εἰκών τῶν ἐν τοῖς ἐσχάτοις σχέσεων. 

Ἀντιθέτως ὁ κομμουνισμός, συγγένεια προς τόν ὁποῖον ἐπεχειρήθη νά εὑρεθῇ καί εἰς τόν Χρυσόστομον, εἶναι ὑλιστικόν σύστημα μέ καθαρῶς ἐνδοκοσμικάς διαστάσεις. Οὐδέν πέραν τῆς ὕλης ὑπάρχει. Αὕτη κέκτηται ἀπόλυτον ἀξίαν, ἀποτελεῖ τήν μόνην πραγματικό τητα, τό μόνον ἀγαθόν. Ἡ ἰδέα τοῦ κακοῦ οὐδόλως σχετίζεται πρός τό ἀνθρώπινον πρόσωπον, πρός τάς ἠθικάς καί πνευματικάς αὐτοῦ ἀδυναμίας. Τό κακόν ἔχει οἰκονομικοκοινωνικήν ἔννοιαν, ἐνσαρκοῦται εἰς τήν τάξιν τῶν πλουσίων, οἱ ὁποῖοι ἐμποδίζουν την τάξιν τῶν πτωχῶν νά ἀπολαύσῃ τά ἀγαθά τοῦ κόσμου»[7].

Πῶς λοιπόν νά εὑρεθοῦν καί ποῦ κοινά στοιχεῖα καί κοινοί τόποι, κοινά ὑλικά γιά νά οἰκοδομηθῆ ὁ κοινός οἶκος Ἐκκλησίας καί Ἀριστερᾶς, νά ὑπάρξει κοινός βηματισμός, ὅπως θέλει ὁ Πρόεδρος τοῦ Τμήματος Θεολογίας καθηγητής Χρυσόστομος Σταμούλης σέ σχετική του συνέντευξη; Ὁ μόνος κοινός οἶκος στόν ὁποῖο πρέπει οἱ κληρικοί καί οἱ θεολόγοι νά εἰσάγουν τούς ἀνθρώπους εἶναι ὁ οἶκος τοῦ Θεοῦ, ἡ Ἐκκλησία, τόν ὁποῖον ὅμως θέλουν νά γκρεμίσουν οἱ ἀριστεροί, καί ὁ μόνος κοινός βηματισμός εἶναι νά βαδίζουμε ἐπί τά ἴχνη τῆς ζωῆς καί τῆς διδασκαλίας τοῦ Χριστοῦ [8], καί ὄχι ἐπί τά ἴχνη τῆς διδασκαλίας καί τῆς ζωῆς τοῦ Βολταίρου, τοῦ Μάρξ, τοῦ Λένιν, και τοῦ Στάλιν.

(Συνεχίζεται)