ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ

ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ

Η ΕΥΡΩΠΗ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗΝ ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΤΗΣ ΙΣΛΑΜΙΚΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ

Β΄

Του Ανδρέα Ν. Κατράκη

Αεροπαγίτη ε.τ.

================

Οι σκέψεις, που ακολουθούν, αναφέρονται στην τελευταία αυτή μορφή «παγκοσμιοποίησης», με κεντρική ιδέα τα αίτια που προκαλούν αυτές τις μετακινήσεις και κυρίως στην υπάρχουσα δυνατότητα σύμμειξης του βιωματικού πολιτισμού των μεταναστών με εκείνον της χώρας υποδοχής τους ή διαφορετικά, στη συμβατότητα των πολιτισμικών βιωμάτων των πρώτων με εκείνα των λαών της χώρας υποδοχής τους, ώστε, σε καταφατική περίπτωση, να δημιουργήσουν μαζί τους μια πολυφυλετική – πολιτισμική κοινωνία ανθρώπων, που θα συμβιώνουν χωρίς εθνικιστικές ή άλλης μορφής αντιπαραθέσεις.

Αν συντρέχει αυτό το στοιχείο, όλα εξελίσσονται ομαλά και για τους μετανάστες και για τον εγχώριο πληθυσμό. Αν όμως δεν συντρέχει αυτό το στοιχείο, αλλά, απεναντίας, υπάρχουν εγγενείς αδυναμίες που αποτρέπουν αυτή την συναφομοίωση, με τον δυσθεώρητο έτσι κίνδυνο δημιουργίας ΜΕΙΟΝΟΤΙΚΟΥ προβλήματος στη χώρα υποδοχής, με την κακή σημασία του όρου – Γιουγκοσλαβία, Κόσοβο, Σκόπια, Βοσνία, Ρουμανία, Ινδία – τότε τα πράγματα παίρνουν μια άλλη διάσταση, μπροστά στην οποία δεν έχουμε το ιστορικό δικαίωμα απέναντι στις επερχόμενες γενεές να εφησυχάσουμε.

Αναφερόμενοι, ειδικότερα, στον όρο «πολιτισμός», στην πολιτισμική εξέλιξη και σύμμειξη γενικά των λαών, πρέπει να κάνουμε μια βασική διάκριση του εννοιολογικού τους περιεχομένου, όπως οι όροι αυτοί έχουν διαμορφωθεί στην σύγχρονη πραγματικότητα. Τι είναι πολιτισμός, στην ουσιαστική του διάσταση, εξαρτάται από ποια οπτική γωνία θα θεωρηθεί ο όρος και τα παράγωγά του. Στην κύρια, τη βασική του διάσταση, ο όρος αναφέρεται κυρίως στην πνευματική ανάπτυξη και εξέλιξη των ανθρώπων. Στη γνώση και εξέλιξη της επιστήμης σε όλες τις μορφές της, στα δημιουργήματα γενικά του ανθρώπινου πνεύματος. Στην πιο απλοϊκή του μορφή, ο όρος αναφέρεται στα βιώματα ενός λαού, στον τρόπο γενικά της ζωής του, όπως εκφράζεται μέσα από τα ήθη, τα έθιμά του, το δίκαιό του, τη θρησκεία του, την κοινωνική του οργάνωση.

Και ενώ η πρώτη μορφή του πολιτισμού, τα προϊόντα του ανθρώπινου πνεύματος, είναι από τη φύση τους «παγκοσμιοποιήσιμα» και δεν νοείται εθνική ιδιοποίησή τους, δεν συμβαίνει το ίδιο και με την άλλη, τη βιωματική μορφή του πολιτισμού. Στην πρώτη, τα προϊόντα της διανόησης, ανεξάρτητα από τον τόπο «παραγωγής τους», πρέπει να διακινούνται σε κάθε γωνιά της γης, ως αποκτήματα του ανοριοθέτητου ανθρώπινου πνεύματος. Δεν πρέπει να γνωρίζουν σύνορα ή άλλου είδους εμπόδια. Είναι αγαθά που ανήκουν στο ανθρώπινο γένος, ανεξάρτητα από τη φυλή, τη γλώσσα, το χρώμα, το θρήσκευμα ή την καταγωγή του δημιουργού και των αποδεκτών τους.

Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με την άλλη μορφή του πολιτισμού, του «βιωματικού» πολιτισμού. Αυτή έχει τις δικές της ιδιαιτερότητες από χώρα σε χώρα και, για τον λόγο αυτόν, είναι δύσκολο και πολλές φορές αδύνατο να «παγκοσμιοποιείται». Ειδικότερα, όπου παρατηρούνται συγγενικές μορφές πολιτισμικών βιωματικών γνωρισμάτων, το πράγμα δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες «παγκοσμιοποίησης» με την έννοια της συνύπαρξης ή συναφομοίωσης των λαών που τα βιώνουν. Εκεί, όμως, που η ανομοιογένεια των γνωρισμάτων αυτών είναι ουσιαστική, είναι μάταιο να μιλάμε για οποιαδήποτε μορφή «παγκοσμιοποίησής» τους και κυρίως εκείνων των βιωμάτων ενός λαού που έχουν σχέση με τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις και τις συγγενικές με αυτές παραμέτρους.

Κατ’ αρχήν, κάθε λαός βιώνει τον δικό του πολιτισμό, όπως τον βιώνει, και δεν τίθεται ζήτημα εκτόπισης του πολιτισμού του από την όποια αφηρημένη παγκοσμιοποίηση. Το ζήτημα ανακύπτει σε όλη του τη διάσταση όταν πρόκειται για ομαδικές μετακινήσεις και εγκατάσταση πληθυσμών από έναν γεωγραφικό χώρο σε άλλον, ο οποίος κατοικείται από ανθρώπους με εντελώς διαφορετική πολιτισμική κουλτούρα από εκείνη των μεταναστών, κυρίως, όπως σημειώθηκε, εκείνη που αναφέρεται στις θρησκευτικές πεποιθήσεις των δύο λαών. Ενώ, δηλαδή, δημιουργείται, κατ’ αρχήν, η εντύπωση ότι με την υλοποίηση της όποιας μορφής παγκοσμιοποίησης – είτε με την έννοια της απλής συνύπαρξης λαών με διαφορετικά πολιτιστικά γνωρίσματα είτε με εκείνη της συναφομοίωσής τους – τίθενται οι προϋποθέσεις για την σύσταση μιας πολυφυλετικής – πολυπολιτισμικής κοινωνίας ανθρώπων, απαλλαγμένης από εθνικές ή άλλης μορφής αντιπαλότητες, στην πραγματικότητα δημιουργούνται όλες εκείνες οι προϋποθέσεις που οδηγούν στην πρόκληση έκρυθμων καταστάσεων, για το απλό λόγο ότι τα πολιτισμικά χαρακτηριστικά τους δεν είναι συμβατά. Σήμερα, η συχνή μετανάστευση πληθυσμών είναι ένα από τα κύρια γνωρίσματα της νέας τάξης πραγμάτων που δημιουργεί τέτοια προβλήματα συμβατότητας.

(Συνεχίζεται)

ΠΗΓΗ:

Ενωμένη Ρωμηοσύνη