‘’Ο ΝΟΥΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΡΑΝΩ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΧΑΡΙΤΟΣ’’ - π. ΙΩΣΗΦ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΟΣ

‘’Ο ΝΟΥΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΕΙΝΑΙ ΥΠΕΡΑΝΩ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΧΑΡΙΤΟΣ’’ - π. ΙΩΣΗΦ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΟΣ

Του θεολόγου κ. Β. Χαραλάμπους

=====

Για πρώτη φορά μετά από αιώνες, από τον καιρό του αιρετικού αντιησυχαστή και αντιπαλαμίτη Βαρλαάμ του Καλαβρού, τον οποίο ο «πνευματορρήτωρ θείος Γρηγόριος ο Παλαμάς, άφρονα και άνουν απέδειξε», παρουσιάζεται αιρετική θέση περί της Θείας Χάριτος.  Όπως τότε με μειωτική και βλάσφημη θέση, ο Βαρλαάμ θεώρησε την Θεία Χάριν κτιστή, έτσι και στις μέρες μας σε Ορθόδοξους διαδικτυακούς ιστότοπους διακηρύχθηκε με μειωτικό και βλάσφημο χαρακτηρισμό, η Θεία Χάρις ως κατώτερη από τον ανθρώπινο  νου. 

Η  ομιλία του π. Ιωσήφ Βατοπαιδινού, που έγινε στο Συνοδικό της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου, και που προβλήθηκε από την Πεμπτουσία (www.pemptousia.gr) και την ιστοσελίδα που επιγράφεται (ΙΕΡΑ ΜΟΝΗ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΟΥ) Vatopedi.gr, μεταξύ άλλων αναφέρει τα εξής: «Όταν λοιπόν όπως είπα κρατήσομεν την πρακτικήν έτσι αντιστάμενοι στην έννοιαν, στην κρούσιν του παραλόγου, τότε αρχίζει ο φωτισμός στον νουν, ξυπνάει ο νους και δεν πλανάται άκοπα στον άσκοπον μετεωρισμόν. Όταν η Θεία Χάρις αυτό το διαπιστώσει, ότι ο νους αυτός εξύπνησε και πήρε τη θέση του σαν πρόσωπο και ο νους είναι το πρόσωπο, τότε υποτάσσεται η Χάρις εις τον νουν, μυστήρια μυστηρίων. Κι άλλοτε σας τα είπα αυτό, αλλά σας το είπα συγχωνευμένα. Δεν είναι παράξενα τούτα. Ο νους του ανθρώπου που είναι πρόσωπον και το καθ’ εικόνα και ομοίωσιν, είναι υπεράνω της Χάριτος. Η Χάρις του Θεού είναι άκτιστος ενέργεια μέσω της οποίας κατασκεύασε τα πάντα και τα διοικεί. Αλλά αυτή είναι εργαλείο, ο νούς είναι πρόσωπον,  τόσον το καθ’ εικόνα και ομοίωσιν. Γι’ αυτό και το φόρεσε ο Θεός Λόγος και το έχει αχώριστα στην αιωνιότητα της δόξης του, ο Πατήρ του μέλλοντος αιώνος».

Και αυτό φυσικά, δεν είναι απλά ένα λεκτικό λάθος ή μια φραστική εκτροπή αφηγηματικού ειρμού.   Αποτελεί ξεκάθαρα αιρετική θέση περί της Θείας Χάριτος, μειωτική και βλάσφημη. Μάλιστα αυτή η αιρετική καινοτομία κατοχυρώνεται θεολογικά, ότι δηλαδή η αιτία της κατωτερότητας της Θείας Χάριτος, έγκειται στο γεγονός ότι η Θεία Χάρις είναι εργαλείο, ενώ ο νούς είναι πρόσωπο. Ο χαρακτηρισμός αυτών των λόγων ως «μυστήρια μυστηρίων», καθιστά ακόμα πιο επικίνδυνη την αιρετική καινοτομία ότι «ο νους του ανθρώπου που είναι πρόσωπον και το καθ’ εικόνα και ομοίωσιν, είναι υπεράνω της Χάριτος».  

Δυστυχώς πολλοί είναι εκείνοι που θα ανασκεύαζαν την αιρετική τούτη πλάνη και όχι μόνο, αν όμως ήταν άλλος ο κακοδόξως διδάξας την αιρετική αυτή πλάνη και όχι ο υπερπροβαλλόμενος π. Ιωσήφ Βατοπαιδινός, αλλά δυστυχώς κάποιοι εξ΄αυτών πιθανώς να κωλύονται από κάποια προηγούμενη ευεργεσία. 

Πολλοί είναι εκείνοι που θα έστεργαν να ανασκεύασουν και με βαρύτατους μάλιστα χαρακτηρισμούς, την αιρετική αυτή πλάνη περί της Θείας Χάριτος, αν τη μεγάλη τούτη  κακοδοξία την έλεγε κάποιος άλλος. Γιατί τόση συνένοχη σιωπή; Γιατί τόση κακόδοξη αδιαφορία;