Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΠΕΦΤΕΙ ΣΤΗΝ ΠΑΓΙΔΑ

Ο ΣΕΒ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΕΩΣ ΠΕΦΤΕΙ ΤΗΝ ΠΑΓΙΔΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑ ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΕΙ ΑΛΛΟΥΣ

Του Παναγιώτη Τελεβάντου

===========

Γράφει ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως κ. Ανθιμος στην ιστοσελίδα της Μητροπόλεως του:

“Αν η Αγ. Γραφή ήταν επιστημονικό βιβλίο θα έπρεπε να κλείσουν όλα τα Πανεπιστήμια του κόσμου. Οι επιστήμες με παρατήρηση και πείραμα εξετάζουν το επιστητό. Στοχεύουν στο να μας αποκαλύψουν βασικά τον τρόπο με τον οποίο δημιουργήθηκαν όσα μας περιβάλουν ώστε έπειτα να βρούμε την σχέση που έχουν μαζύ μας.

Ο Μ.Βασίλειος αναφέρει: «Οὐ γὰρ ἐλαττοῦται ἡ ἐπὶ τοῖς μεγίστοις ἔκπληξις, ἐπειδὰν ὁ τρόπος καθ’ ὃν γίνεταί τι τῶν παραδόξων ἐξευρεθῇ·εἰ δὲ μὴ ἀλλὰ τό γε ἁπλοῦν τῆς πίστεως ἰσχυρότερον ἔστω τῶν λογικῶν ἀποδείξεων». (Εἰς τὴν Ἑξαήμερον PG 29, 25 A)

Εδώ εγείρεται το ερώτημα· η Αγ. Γραφή δεν μας αποκαλύπτει τον τρόπο της δημιουργίας των όντων; Ε! λοιπόν, όχι! Η Αγ. Γραφή μας δείχνει ξεκάθαρα, μόνο το "ποιός" δημιούργησε το σύμπαν. Για το "ποιός", οι επιστήμες δεν δικαιούνται να αποφαίνονται επειδή οποιαδήποτε σχετική άποψή τους είναι έξω από το επιστητό που μπορούν να ερευνήσουν.

Για το "πως" δημιουργήθηκε ο κόσμος, οι θεολόγοι ας μην ανακατευόμαστε. Είναι "αλλουνού παπά ευαγγέλιο"! Η Αγ. Γραφή περιγράφει δυο εκδοχές γένεσης, σύμφωνα πάντοτε με το κοσμοείδωλο της εποχής της και με τρόπο που μπορούσε να γίνει κατανοητός από τα επιστημονικώς απαίδευτα μυαλά των βεδουΐνων στη 2η προ Χριστού χιλιετία.

Χρειάζεται να εξασκήσουμε το μυαλό μας. Μας το ζητεί πάλι ο Μ. Βασίλειος: «(Ἡ Γραφὴ) πολλὰ ἀπεσιώπησεν...παρέλιπε δὲ ἡ ἱστορία τὸν ἡμέτερον νοῦν γυμνάζουσα...ἐξ ὀλίγων ἀφορμὴν παρεχομένη ἐπιλογίζεσθαι τὰ λειπόμενα» (Εἰς τὴν Ἑξαήμερον PG 29, 33 Β).

Όταν, λοιπόν, καθώς σκεπτόμαστε τα υπόλοιπα κάνουμε επιστήμη, έχουμε δικαίωμα να διαφωνούμε. Κάθε εποχή θα ξεπερνάει την προηγούμενη, θα την συμπληρώνει ή θα την διαψεύδει, αφού οι επιστήμες προοδεύουν ταχύτατα και η τεχνολογία εκλεπτύνεται. Έτσι διαπιστώνουμε να διαφωνεί ο Μ. Βασίλειος με τον Γρηγόριο Νύσσης σχετικά με το πώς δημιουργήθηκαν τα έμβια όντα. Ο πρώτος αποδέχεται την θεωρία της εξελίξεως: «Ἑκάστου γένους τὰς ἀπαρχὰς νῦν, οἰονεὶ σπέρματά τινα τῆς φύσεως προβληθῆναι κελεύει· τὸ δὲ πλῆθος αὐτῷ ἐν τῇ μετὰ ταῦτα διαδοχῇ ταμιεύεται, ὅταν αὐξάνεσθαι καὶ πληθύνεσθαι δέῃ...» (Εἰς τὴν Ἑξαήμερον PG 29, 149 C)

Αντίθετα ο δεύτερος, αποδέχεται την θεωρία του Big Bang.

«...ὅτι πάντων τῶν ὄντων τὰς ἀφορμὰς καὶ τὰς αἰτίας καὶ τὰς δυνάμεις συλλήβδην ὁ Θεὸς ἐν ἀκαρεῖ κατεβάλετο καὶ ἐν τῇ πρώτῃ τοῦ θελήματος ὁρμῇ ἡ ἑκάστου τῶν ὄντων οὐσία συνέδραμεν, οὐρανός, αἰθήρ, ἀστέρες, πῦρ, ἀήρ, θάλασσα, γῆ, ζῶα, φυτά...» (Γρηγορίου Νύσσης, Περὶ τῆς Ἑξαημέρου PG 44, 72 AB)

Λοιπόν, ας βγούμε από αυτό το δίχτυ μέσα στο οποίο βρισκόμαστε κι ας διδαχθούμε από τη διπλή μεθοδολογία των Ορθοδόξων Πατέρων μας. Οι οποίοι δεν αστυνόμευαν την επιστήμη, ούτε την δαιμονοποιούσαν αλλά την θεράπευαν αυτενεργούντες επιστημονικά και την έβλεπαν ως τον αναβατήρα προς το θρόνο του Θεού. Μόνο όταν θεολογούσαν για το "ποιός", μόνο τότε δεν μπορούσαν να διχογνωμούν. Πήγαιναν στις Οικουμενικές Συνόδους για να ξεκαθαρίσουν το Πρόσωπο που δημιούργησε τα πάντα, το "πρώτο κινούν ακίνητον", το "αυτο-κίνητον" που ζητούσε ο Αριστοτέλης.

Και μια...προφητεία! Η εφημερίδα "Καθημερινή" είχε γράψει πριν χρόνια: "Στην υψηλή κορυφή που θα φτάσουν οι επιστήμονες ύστερα από εκατομμύρια χρόνια, θα βρουν εγκατεστημένη εκεί μια ομάδα θεολόγων, από αιώνες". Ας μη φοβόμαστε, λοιπόν."

Ο Σεβασμιότατος Αλεξανδρουπόλεως πολύ ορθά επισημαίνει ότι οι θεολόγοι πρέπει να κάνουν τη δουλειά τους και να μην εκφράζουν απόψεις επί παντός του επιστητού.

Ευτυχώς υπάρχουν πολλοί αξιόλογοι κληρικοί και ευσεβείς καθηγητές πανεπιστημίου και άλλοι διακεκριμένοι επιστήμονες που προέρχονται από το χώρο των θετικών επιστημών και της ιατρικής, οι οποίοι είναι πρόθυμοι να δίνουν “απολογίαν παντί τω αιτούντι.”

Η δουλειά της Εκκλησίας και της Θεολογίας δεν είναι να τσακώνεται με τους επιστήμονες επειδή διερευνούν τον τρόπο της δημιουργίας του κόσμου που αφορά το αντικείμενο της επιστήμης τους, αλλά να αξιολογούν θεολογικά τα επιστημονικά επιτεύγματα.

Τώρα οι επιφυλάξεις μου για το άρθρο του Σεβασμιότατου Αλεξανδρουπόλεως βρίσκονται στην αναφορά του στη θεωρία της εξελίξεως - που ισχυρίζεται ότι υιοθετεί ο Μέγας Βασίλειος - και στην υποτιθέμενη αποδοχή της θεωρίας της μεγάλης έκρηξης από τον Αγιο Γρηγόριο Νύσσης.

Αλλά, Σεβασμιότατε, δεν πέφτετε στην παγίδα για την οποία προειδοποιείτε τους άλλους;

Δεν μας είπατε ότι οι θεολόγοι δεν πρέπει να φυτρώνουν εκεί που δεν τους σπέρνουν;

Πόσο σίγουρος είστε ότι κατανοείτε σε βάθος τις θεωρίες της εξελίξεως και της μεγάλης έκρηξης ώστε τολμάτε μάλιστα να αποδώσετε στο Μέγα Βασίλειο και στον Αγιο Γρηγόριο Νύσσης την εκδοχή ότι αποδέχονται τις θεωρίες αντίστοιχα;

Δεν θα ήταν καλύτερα να αφήσουμε να μιλούν γι’ αυτά τα θέματα οι διακεκριμένοι κληρικοί και λαικοί που προέρχονται από το χώρο των θετικών επιστημών αντί να εκφέρουμε γνώμη για θέματα που εξ ορισμού αγνοούμε;

Είναι χαρακτηριστικό ότι ο όντως διακεκριμένος επιστήμονας Μητροπολίτης Μεσογαίας κ. Νικόλαος αντί να μιλήσει εν εκτάσει για το θέμα - όπως θα μπορούσε να κάνει - παρέπεμψε σε άρθρο ευσεβούς λαικού καθηγητή του πανεπιστημίου.

Εμείς οι υπόλοιποι τι θέλουμε και ανακατευόμαστε σε ξένο αχυρώνα;