ΑΝΤΙ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΕΠΕΞΗΓΗΣΗΣ Ο ΑΚΡΟΑΤΗΣ ΠΗΡΕ ΤΗΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΗΓΟΥΜΕΝΟ ΕΦΡΑΙΜ ΟΤΙ ‘’ΕΙΝΑΙ ΤΑΡΑΓΜΕΝΟΣ’’

ΑΝΤΙ ΠΕΡΑΙΤΕΡΩ ΕΠΕΞΗΓΗΣΗΣ Ο ΑΚΡΟΑΤΗΣ ΠΗΡΕ ΤΗΝ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΗΓΟΥΜΕΝΟ ΕΦΡΑΙΜ ΟΤΙ ‘’ΕΙΝΑΙ ΤΑΡΑΓΜΕΝΟΣ’’

Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

=====

Κατά την πρόσφατη ομιλία του Γέροντα Εφραίμ της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου, στην Κόρινθο (20 Μαρτίου 2017), ακροατής αναφέρθηκε στη Σύνοδο της Κρήτης, στο σχετικό κείμενο όπου οι αιρετικές κοινότητες και ομάδες καλούνται ‘’ετερόδοξες εκκλησίες’’. Ο Γέροντας Εφραίμ για το τόσο σοβαρό θέμα της Συνόδου της Κρήτης, που τόσο προβλημάτισε το πλήρωμα της Εκκλησίας, ενώ κάλλιστα ήταν μια ευκαιρία να τοποθετηθεί με Ορθόδοξη σοβαρότητα, απάντησε  με επιμονή που προβλημάτισε ότι: «Εις την Κρήτην έγινε η επισήμανση εις την Πίστιν εις την Μίαν Αγίαν, Καθολικήν και Αποστολικήν Εκκλησίαν». Αν όντως αυτό μόνο έγινε σχετικά με την αυτοσυνειδησία της Ορθόδοξης Εκκλησίας, γιατί οι καθημερινές Ορθόδοξες θεολογικές ενστάσεις; 

Απάντησε με πολλή επιμονή ο Γέροντας Εφραίμ, που δεν μας ανέπαυσε και μάλιστα δεν δέχθηκε να συνεχίσει τη συζήτηση με τον ακροατή, που προσπαθούσε λυπημένα να επεξηγήσει με τον τρόπο του, ότι δεν έπρεπε να κληθούν οι αιρετικές κοινότητες και ομάδες ‘’εκκλησίες’’. Μάλιστα παρετήρησε τον ακροατή ότι είναι ταραγμένος.  

Γιατί αρκέστηκε ο Γέροντας Εφραίμ στην επίμονη μονοφραστική απάντηση, εφόσον γνωρίζει επακριβώς τι έγινε στην Κρήτη, και δεν ανέπαυσε τον Ορθόδοξο αδελφό; Αντί τούτου λύπησε τον αδελφό λέγοντάς του ότι είναι ταραγμένος και αναπαύοντας τους υπέρμαχους της Συνόδου της Κρήτης. Πρέπει με παρρησία να απαντήσουμε ότι λύπη έχει ο ομολογών την αλήθεια και ταραχή αυτοί που καλύπτουν αυτά που δεν είναι επόμενα τοις Αγίοις Πατράσιν.  

Δεν υπαρχουν σημεία που αντιστρατεύονται την αυτοσυνειδησία της Ορθόδοξης Εκκλησίας στο σχετικό κείμενο της Συνόδου της Κρήτης; Δεν διείδε ο Γέροντας Εφραίμ τον τάραχον που προκάλεσαν όσα αντιστρατεύονται την αυτοσυνειδησία της Ορθόδοξης Εκκλησίας και απλά διείδε ο απλός εκείνος Ορθόδοξος αδελφός ήταν ταραγμένος; Θα ήταν προσβλητικό να πούμε ότι εκείνο που αντιλήφθηκε ο Γέροντας Εφραίμ, ως επιστέγασμα από τη Σύνοδο της Κρήτης, για το πολυσυζητημένο θέμα, ήταν ότι «Εις την Κρήτην έγινε η επισήμανση εις την Πίστιν εις την Μίαν Αγίαν, Καθολικήν και Αποστολικήν Εκκλησίαν». 

«Όταν η Εκκλησία αντιμετωπίζει μια αίρεση, το κριτήριο ότι είναι αίρεση, είναι ότι ανατρέπει την εμπειρία της Πεντηκοστής που απεκαλύφθη η πάσα αλήθεια και ανακόπτει την πορεία των ανθρώπων προς την θέωση»*, αναφέρει ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης. Με αυτά τα λόγια ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης, επισημαίνει το μεγάλο πρόβλημα των αιρέσεων. Μέσα από αυτή την Ορθόδοξη προοπτική της εν Χριστώ ζωής πρέπει να αντιμετωπίζονται οι αιρέσεις, που δεν επιτρέπει την ανορθόδοξη αβρότητα να καλούνται οι αιρέσεις ‘’εκκλησίες’’ και ως τέτοιες να θεωρούνται. Και φυσικά ο Γέροντας Εφραίμ γνωρίζει ότι αρχικά χρησιμοποιήθηκε ο όρος ‘’εκκλησίες’’ για τις αιρετικές κοινότητες, όχι ως όρος τύπου ‘’terminus technicus’’ και ακολούθως στην Κρήτη μετατράπηκε συμβιβαστικά ως ‘’ετερόδοξες εκκλησίες’’.

Οι εκτός της Μίας, Αγίας Εκκλησίας είναι αιρέσεις και σχίσματα και συνεπώς πρέπει να αντιμετωπίζονται μέσα από τη Ορθόδοξη προοπτική της εν Χριστώ ζωής, που οδηγεί στην κάθαρση τον φωτισμό και τη θέωση. «Κι αν δήτε τα κριτήρια για όλες τις αιρέσεις, θα δήτε πάντοτε ότι τα κριτήρια των αιρέσεων είναι πνευματικά»*, αναφέρει ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης. «Οι αιρέσεις είναι αιρέσεις γιατί δεν οδηγούν εκεί που πρέπει να οδηγήσουν. Και δεν μπορεί η αίρεση να οδηγήσει στη σωστή πνευματική ζωή»*. Προς τι λοιπόν οι αιρέσεις, ‘’εκκλησίες’’ να καλούνται;

«Ο αρειανισμός δεν είναι αίρεση εξ απόψεως θεωρητικής επιστήμης και κακών στοχασμών απλώς. Ο αρειανισμός είναι αίρεση, διότι καταστρέφει την διδασκαλία της θεώσεως. Δεν καταλαβαίνει το θέμα της θεώσεως. Δεν καταλαβαίνει το θέμα της θεώσεως, τις σχέσεις μεταξύ κτιστού και ακτίστου κλπ. Και δεν μπορεί ποτέ μια αίρεση να μεταβάλη το δόγμα σε βίωμα, διότι πάντοτε το δόγμα της παραμένει ένα κακό βίωμα και δεν θα είναι βίωμα της θεώσεως. Και αν δήτε όλες τις αιρέσεις, θα δήτε πάντοτε ότι τα κριτήρια των αιρέσεων είναι πνευματικά. Οι αιρέσεις είναι αιρέσεις, γιατί δεν οδηγούν εκεί που πρέπει να οδηγήσουν. Και δεν μπορεί η αίρεση να οδηγήση στην σωστή πνευματική ζωή», αναφέρει ο π. Ιωάννης Ρωμανίδης. Γιατί οι ποικίλες αιρέσεις, ‘’εκκλησίες’’ να καλούνται και ως τέτοιες να θεωρούνται; 

Αποτελεί Ορθόδοξη σοβαρότητα να δεχούμε την επίμονη επισήμανση του Γέροντα Εφραίμ ότι: «Εις την Κρήτην έγινε η επισήμανση εις την Πίστιν εις την Μίαν Αγίαν, Καθολικήν και Αποστολικήν Εκκλησίαν»; Αν όντως αυτό μόνο έγινε σχετικά με την αυτοσυνειδησία της Ορθόδοξης Εκκλησίας στη Σύνοδο της Κρήτης, γιατί οι καθημερινές Ορθόδοξες θεολογικές ενστάσεις; Κάλλιστα ήταν μια ευκαιρία να τοποθετηθεί με Ορθόδοξη σοβαρότητα, για όσα έγιναν στη Σύνοδο της Κρήτης.

*Από το βιβλίο του Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου Ιεροθέου «Εμπειρική Δογματική της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας κατά τις προφορικές παραδόσεις του π. Ιωάννου Ρωμανίδη. Τόμος Β΄».