ΚΑΚΟΔΟΞΙΑ ‘’ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΧΑΡΙΤΟΣ’’, ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΙΩΝΕΣ ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ

ΚΑΚΟΔΟΞΙΑ ‘’ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΘΕΙΑΣ ΧΑΡΙΤΟΣ’’, ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΑΙΩΝΕΣ ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΑΛΑΜΑ

Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

=====

Την Δευτέραν Κυριακή των Νηστειών, που η Εκκλησία μας εορτάζει Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά, σήμερον που όντως Δευτέραν Κυριακή της Ορθοδοξίας εορτάζομε, δεν μπορούμε να μην εκφράσομε τη λύπη μας, που στο Μοναστήρι που λάμπρυνε με την παρουσία του ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς, μετά από λίγους αιώνες θα διδασκόταν αιρετική καινοτομία περί της Θείας Χάριτος. «Χείρον νοήσεως» την Θείαν χάριν δίδαξαν οι Βαρλααμίτες, «τον νου του ανθρώπου ότι είναι υπεράνω της Θείας Χάριτος» δίδαξε ο π. Ιωσήφ Βατοπαιδινός.

Η αιρετική καινοτομία που δίδαξε π. Ιωσήφ Βατοπαιδινός, ότι δηλαδή «ο νους του ανθρώπου που είναι πρόσωπον και το καθ’ εικόνα και ομοίωσιν, είναι υπεράνω της Χάριτος», αποτελεί κακόδοξη αιδώ για το Μοναστήρι του Βατοπαιδίου που τόσους αγώνες έδωσε για την Αγία Ορθοδοξία μας. Για πρώτη φορά μετά από αιώνες, από τον καιρό του αιρετικού αντιησυχαστή και αντιπαλαμίτη  Βαρλαάμ του Καλαβρού, τον οποίο ο «πνευματορρήτωρ θείος Γρηγόριος ο Παλαμάς, άφρονα και άνουν απέδειξε», παρουσιάζεται αιρετική θέση περί της Θείας Χάριτος και μάλιστα στο Μοναστήρι που λάμπρυνε με την παρουσία του ο μέγας της Ορθοδοξίας φωστήρ. 

Η ομιλία αυτή του π. Ιωσήφ Βατοπαιδινού που έγινε στο Συνοδικό της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου, είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα Vatopedi.gr, σε βίντεο που τιτλοφορείται «Τέκνα Θεού γενέσθαι», στο οποίο  μεταξύ άλλων αναφέρονται τα εξής: «Όταν λοιπόν όπως είπα κρατήσομεν την πρακτικήν έτσι αντιστάμενοι στην έννοιαν, στην κρούσιν του παραλόγου, τότε αρχίζει ο φωτισμός στον νουν, ξυπνάει ο νους και δεν πλανάται άκοπα στον άσκοπον μετεωρισμόν. Όταν η Θεία Χάρις αυτό το διαπιστώσει, ότι ο νους αυτός εξύπνησε και πήρε τη θέση του σαν πρόσωπο και ο νους είναι το πρόσωπο, τότε υποτάσσεται η Χάρις εις τον νουν, μυστήρια μυστηρίων. Κι άλλοτε σας τα είπα αυτό, αλλά σας το είπα συγχωνευμένα. Δεν είναι παράξενα τούτα. Ο νους του ανθρώπου που είναι πρόσωπον και το καθ’ εικόνα και ομοίωσιν, είναι υπεράνω της Χάριτος. Η Χάρις του Θεού είναι άκτιστος ενέργεια μέσω της οποίας κατασκεύασε τα πάντα και τα διοικεί. Αλλά αυτή είναι εργαλείο, ο νούς είναι πρόσωπον, τόσον το καθ’ εικόνα και ομοίωσιν.  Γι’ αυτό και το φόρεσε ο Θεός Λόγος και το έχει αχώριστα στην αιωνιότητα της δόξης του, ο Πατήρ του μέλλοντος αιώνος».

Και αυτό φυσικά, δεν είναι απλά ένα λεκτικό λάθος ή μια φραστική εκτροπή αφηγηματικού ειρμού.   Αποτελεί ξεκάθαρα αιρετική θέση περί της Θείας Χάριτος, μειωτική και βλάσφημη. Μάλιστα αυτή η αιρετική καινοτομία κατοχυρώνεται θεολογικά, ότι η αιτία της κατωτερότητας της Θείας Χάριτος  έγκειται στο γεγονός ότι η Θεία Χάρις   είναι εργαλείο, ενώ ο νούς είναι πρόσωπο. Ο χαρακτηρισμός αυτών των λόγων ως «μυστήρια μυστηρίων», καθιστά ακόμα πιο επικίνδυνη την αιρετική καινοτομία ότι «ο νους του ανθρώπου που είναι πρόσωπον και το καθ’ εικόνα και ομοίωσιν, είναι υπεράνω της Χάριτος», αλλά και ταυτόχρονα κατοχυρώνει την κακοδοξία αυτή.    

«Χείρον νοήσεως» την Θείαν χάριν δίδαξαν οι Βαρλααμίτες, «τον νου του ανθρώπου ότι είναι υπεράνω της Θείας Χάριτος» δίδαξε ο π. Ιωσήφ Βατοπαιδινός.  Όσοι φυλάττουν «τα ρείθρα των θείων διδαχών» του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ας απορρίψουν την καινοτόμο αίρεση περί της Θείας Χάριτος.