ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΕΣ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΕΣ

Συνέντευξη του Καθηγητή κ. Δημητρίου Τσελεγγίδη, «ΑΓΙΑ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΟΔΟΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ»

Μία Σύνοδος μέ ἔλλειμμα συνοδικότητος

καί ὀρθοδόξου αὐτοσυνειδησίας

Εἰσαγωγικά γιά τά θέματα τῆς Μεγάλης Συνόδου

______

Δημοσιογράφος: Κύριε Καθηγητά, ὅπως ἀκριβῶς λέγαμε καί στήν προηγούμενη ραδιοφωνική μας συνάντηση, ἀνοίξαμε τήν ὄρεξη τοῦ κοινοῦ. Καί πολύ καλά κάναμε, θεωρῶ, γιατί εἶναι πολλά τά ἐρωτήματα καί πολύ μεγάλο τό ἐνδιαφέρον. Γιατί μέχρι στιγμῆς, ὅλοι ζούσαμε στό ἀπόλυτο σκοτάδι. Ἐμεῖς προσπαθοῦμε, λοιπόν, μέ αὐτήν τήν εὐκαιρία πού μᾶς δίνετε ἐσεῖς, ν’ ἀνάψουμε μικρές σπίθες. Καί μακάρι αὐτές οἱ μικρές σπίθες νά μᾶς φωτίσουν μέ τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί νά λάμψει στό τέλος ἡ ἀλήθεια, ἡ ὁποία, ὅπως μᾶς λέγατε στήν προηγούμενη ραδιοφωνική μας συνάντηση, εἶναι πάντοτε ἡ πλειοψηφοῦσα, γιατί εἶναι ἡ Ὑποστατική Ἀλήθεια, εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Χριστός μας.

Μιλᾶμε λοιπόν γιά τή Μέλλουσα νά συνέλθει Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδο τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Κάναμε ἀρκετές ἀναφορές στήν προηγούμενη ραδιοφωνική μας ἐπικοινωνία γιά τή Σύνοδο αὐτή, γιά τό πῶς προέκυψε, τί θά συζητήσει, ποιά εἶναι τά θέματά της. Κι ἐκεῖ ἀκριβῶς εἴχαμε σταματήσει. Στά θέματα πού πρόκειται νά συζητηθοῦν. Ἦταν ἕξι αὐτά τά θέματα, ὅπως μᾶς εἴπατε: α) Τό Αὐτόνομο καί ὁ τρόπος ἀνακηρύξεώς του, β) Σχέσεις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρός τόν λοιπό χριστιανικό κόσμο, γ) Ἡ ἀποστολή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας στό σύγχρονο κόσμο, δ) Ἡ σπουδαιότητα τῆς Νηστείας καί ἡ τήρησή της σήμερα, ε) Τά κωλύματα τοῦ Γάμου καί στ) Τό ζήτημα τῆς Ὀρθοδόξου Διασπορᾶς. Αὐτά λοιπόν εἶναι τά συμφωνημένα θέματα, πού πρόκειται νά συζητηθοῦν ἔτι περαιτέρω καί νά ψηφισθοῦν.

Σχέση τῆς Μεγάλης Συνόδου

μέ τίς προηγούμενες Οἰκουμενικές

_______

Ὅμως αὐτό, πού μᾶς μένει, καί πού οἱ περισσότεροι, ἀπό τό λίγο πού μπορεῖ νά ἔχουν ἀσχοληθεῖ, γνωρίζουν, εἶναι ὅτι πάντοτε, ὅταν συνερχόταν μιά Μεγάλη Σύνοδος, καλοῦνταν, ὅπως μᾶς λέγατε καί σεῖς στήν προηγούμενη ἐπικοινωνία μας, νά ἐπιβεβαιώσει ὅλες τίς προηγούμενες Συνόδους, γιά νά μπορέσει στή συνέχεια νά προχωρήσει ἕνα βῆμα παραπέρα. Αὐτή λοιπόν ἡ Σύνοδος, ἡ μέλλουσα νά συνέλθει, θά μποροῦσε νά κατονομάσει μέ κάθε ἀκρίβεια καί νά ἀποδεχθεῖ τήν πίστη τῶν προηγούμενων Οἰκουμενικῶν Συνόδων; Καί ἐν προκειμένῳ, ὀφείλει νά κατοχυρώσει τόν πανορθόδοξο χαρακτῆρα τῆς πίστεώς μας, ὅπως αὐτός ἐκφράστηκε σ’ αὐτές πού ὀνομάζονται σήμερα -ἔστω καί ἀνεπισήμως – ὀγδόη καί ἐνάτη Οἰκουμενική Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας μας;

Καθηγητής: Εἶναι πολύ ὡραῖες οἱ ἐρωτήσεις σας καί εὐχαρίστως θά ἀπαντήσω. Ἄν ἡ συγκεκριμένη αὐτή Σύνοδος ἔρθει πραγματικά, ἔστω καί μέ αὐτή τή σύνθεση, τήν ὁποία κριτικάραμε προηγουμένως, νά διεκδικήσει, δίκαια ὅμως, τόν τίτλο τῆς Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου, θά πρέπει νά κάνει καί τά δύο αὐτά πράγματα, στά ὁποῖα ἀναφερθήκατε. Θά πρέπει δηλαδή προηγουμένως νά φανεῖ στήν πράξη –κι αὐτό θά κριθεῖ ἀπό τίς ἀποφάσεις της - σύμφωνη ἀπολύτως μέ τίς προηγούμενες Οἰκουμενικές Συνόδους. Κάτι, πού σημαίνει στήν πράξη, ὅτι θά πρέπει νά ἀναφερθεῖ μία πρός μία στίς Συνόδους αὐτές καί στό τί ἔχουν ἀποφασίσει, καί νά δείξει τήν κατάφασή της σ’ αὐτές τίς ἀποφάσεις καί νά κατακυρώσει στή συνέχεια καί θεσμικά τήν Ὀρθόδοξη Πίστη, πού ἐξέφρασε οὕτως ἤ ἄλλως ἡ Σύνοδος τοῦ 879-80 ἐπί Μεγάλου Φωτίου. Πρέπει νά ποῦμε, ὅτι ἡ Σύνοδος αὐτή, ἐπισήμως, μέ τήν παρουσία καί τῶν Δυτικῶν Ἐπισκόπων, καταδίκασε ἀπερίφραστα τό filioque. Ἀλλά αὐτό τό καταδίκασε καί ἡ Σύνοδος τοῦ 1351, ἡ ὁποία δικαίωσε τόν ἡσυχασμό καί τόν Ἅγιο Γρηγόριο τόν Παλαμᾶ, ὁ ὁποῖος ὑπεραμύνθηκε τοῦ ἀκτίστου χαρακτῆρα τοῦ θείου Φωτός καί τῆς θεοποιοῦ Χάριτος, γιά τήν ὁποία μιλήσαμε προηγουμένως, καί τῆς ὁποίας τόν χαρακτῆρα ἀμφισβητοῦν συνοδικῶς οἱ Ρωμαιοκαθολικοί μέ ἀπόφαση τῆς Οἰκουμενικῆς Συνόδου.

Δηλαδή, γιά νά μιλήσουμε πιό ἁπλά. Δέν γίνεται ἡ Σύνοδος αὐτή νά εἶναι καί νά θέλει νά εἶναι Ἁγία καί Μεγάλη ἔτσι αὐτόνομα, ἐπειδή ἔτσι αὐτοονομάστηκε. Θά πρέπει νά δικαιώσει τό ὄνομά της, πιστοποιώντας αὐτήν τήν ταυτότητά της μέ τίς Οἰκουμενικές Συνόδους, ἀλλά καί μέ ἐκεῖνες, οἱ ὁποῖες ἔχουν Οἰκουμενικό χαρακτῆρα, Πανορθόδοξο. Καί λέγω μέ ἔμφαση, ὅτι δέν ὑπάρχει σήμερα οὔτε μία Τοπική Ἐκκλησία, οὔτε ἕνας Ἐπίσκοπος -ἐγώ τουλάχιστον πουθενά δέν τό ἄκουσα αὐτό ἀνά τήν Οἰκουμένη- πού νά ἀμφισβητεῖ τίς ἀποφάσεις αὐτές τοῦ 879-80 ἐπί Μεγάλου Φωτίου, πού ἀφοροῦν τό filioque, ἤ τίς ἀποφάσεις, πού ἔλαβε ἡ Ἐκκλησία ἀπό τό 1341-51. Καί κυρίως ἡ τελευταία αὐτή Σύνοδος ἔδωσε θεσμικό χαρακτῆρα τῆς ἀλήθειας, πού βίωνε ὁ Ἡσυχασμός τήν ἐποχή ἐκείνη, ἡ ὁποία βεβαίως ἀλήθεια ἐβιοῦτο καί στό παρελθόν καί βιοῦται καί σήμερα. Κατά συνέπεια, θά κάνει κάτι τό αὐτονόητο, ὅταν τήν ἐπικυρώσει. Δέν μπορεῖ νά ἀγνοήσει τίς Συνόδους αὐτές, γιατί, ἄν τίς ἀγνοήσει, γεννᾶται τό ἐρώτημα, μήπως δέν τίς ἀποδέχεται, ὡς πρός τήν πίστη. Ἄν ἀναφερθεῖ στήν πίστη καί αὐτῶν τῶν Συνόδων, οἱ ὁποῖες σημάδεψαν τήν Ἐκκλησιαστική Ἱστορία τῶν νεωτέρων χρόνων, δηλαδή μετά τίς γνωστές ἑπτά Οἰκουμενικές, θά μπορούσαμε νά ποῦμε, ὅτι καί μέ αὐτή τήν προβληματική της σύνθεση ἐξέφρασε τήν συνείδηση τῆς Ἐκκλησίας, διαχρονικά.