ΟΙ ΠΑΤΕΡΕΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

ΚΑΙ Η ΜΕΤΑΠΑΤΕΡΙΚΗ «ΘΕΟΛΟΓΙΑ»

Τοῦ Μοναχοῦ Μωυσέως Ἁγιορείτου

===============

Τελευταία γίνεται πολὺ λόγος γιὰ "νεοπατερικὴ σύνθεση", γιὰ "μεταπατερικὴ θεολογία", γιὰ "θεολογία τῆς συνάφειας" καὶ λοιπὰ φιλόδοξα καὶ κενόδοξα λυπηρὰ εὐφυολογήματα ὁρισμένων, ποὺ ἐπιθυμοῦν νὰ ἐπικρατήσουν, νὰ πρωτοτυπήσουν καὶ νὰ διαφοροποιηθοῦν. Ὅλα αὐτὰ δημιουργοῦν ἐκπλήξεις, ἀπορίες, λογισμοὺς καὶ σκέψεις.

Τί σημαίνει ἆραγε Θεολογία τῆς συνάφειας; Κατ᾽ ἀρχὰς συνάφεια, κατὰ τὸ λεξικό τοῦ Γ. Μπαμπινιώτη, σημαίνει σχέση, ὁμοιότητα, συνάρτηση, συσχετισμὸς μεταξὺ πραγμάτων μὲ κοινὰ στοιχεῖα. Ὁ ὅρος αὐτὸς παρουσιάζεται ἀρκετὰ ἀσαφής. Σὲ διαχριστιανικὲς συναντήσεις παρουσιάσθηκε μία μεσουβέζικη ἑνότητα, γιὰ νὰ μὴ φανοῦν οἱ χριστιανοὶ διχασμένοι στοὺς ἀλλοθρήσκους. Ἄφησαν τὶς βασικὲς δογματικὲς διαφορὲς καὶ παρουσιάσθηκαν ὡς φίλοι καὶ συνεργάτες στὴ φιλανθρωπία, τὴν οἰκολογία, τὸν εἰρηνισμὸ καὶ τὸν ἀγαπισμό. Προτιμήθηκαν λόγοι κοινωνικῆς δικαιοσύνης καὶ οὑμανισμοῦ καὶ ὄχι οἱ μεγάλες ἀλήθειες τοῦ ἱεροῦ Εὐαγγελίου. Στὴν ἀκαινοτόμητη Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία δὲν ἔχουμε συνάντηση διαφόρων "ἐκκλησιῶν", γιατὶ ἡ Ἐκκλησία εἶναι μία, ἁγία καὶ ἀποστολική, δὲν εἶναι κοινοπραξία, συναιτερισμός, σύνδεσμος, ἀλλὰ ἡ Ἐκκλησία ποὺ σώζει, λυτρώνει, ἁγιάζει, θεώνει, τελειοποιεῖ. Τὸ βαθὺ σωτηριολογικὸ περιεχόμενο εἶναι ἀδιανόητο καὶ ἀνεπίτρεπτο νὰ διαστρεβλώνεται ἀπὸ Ὀρθοδόξους Θεολόγους καὶ μάλιστα κληρικούς.

Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας δὲν γέρασαν, δὲν ξεπεράσθηκαν, δὲν ἔληξαν καὶ δὲν ἐξαντλήθηκαν. Δὲν ὑπάρχει Θεολογία μετὰ τοὺς πατέρες, ἀλλὰ μὲ τοὺς Πατέρες. Οἱ Πατέρες βασίζονται στὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ κινοῦνται ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Εἶναι "τὰ δοχεῖα τοῦ πνεύματος", "οἱ θεόφθογγοι σάλπιγγες", "τὰ πάγχρυσα στόματα", "οἱ λύρες τοῦ πνεύματος", "τὰ πυξία τῆς χάριτος", "τὰ ἄνθη τοῦ παραδείσου". Ὀρθόδοξη Θεολογία δίχως προσωπικὸ ἀγώνα, ἄσκηση, νήψη καὶ θεῖο φωτισμὸ δὲν ὑπάρχει, ὅπως δὲν ὑπάρχει καὶ Θεολογία δίχως τοὺς Θεοφόρους Πατέρες.

Οἱ Πατέρες δὲν ἀνήκουν στὸ χθὲς τῆς Ἐκκλησίας, ἀλλὰ στὸ σήμερα. Δὲν μποροῦμε νὰ μιλοῦμε γιὰ τὸ πρὶν καὶ τὸ μετὰ τῶν Πατέρων. Εἶναι σὰν νὰ θεωροῦμε ὅτι τοὺς ξεπεράσαμε, ὅτι ὅ,τι εἶχαν νὰ δώσουν μᾶς τὸ ἔδωσαν, δὲν χρειάζονται τώρα πιά, μποροῦμε νὰ προχωρήσουμε καὶ δίχως αὐτούς, εἴμαστε κι ἐμεῖς πατέρες, δὲν ὑστεροῦμε. Ὅλα αὐτὰ θυμίζουν προτεσταντικὲς ἀπόψεις περὶ κύρους, αὐθεντίας καὶ ἀνεξαρτοποιήσεως. Οἱ Πατέρες ἀκολουθοῦν τὰ ἴχνη τῶν Ἀποστόλων καὶ τοῦ Κυρίου καὶ οἱ νεώτεροι Πατέρες βαδίζουν στὰ ἴχνη τῶν προκατόχων τους Πατέρων. Ἡ αὐθαιρεσία εἶναι αἵρεση στὴν Ὀρθοδοξία.

Πολλὰ ἀπ᾽ ὅσα εἰπώθηκαν σὲ θεολογικὸ συνέδριο τὸν περασμένο Ἰούνιο στὴ Ἀκαδημία Θεολογικῶν Σπουδῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Δημητριάδος μὲ θέμα "Νεοπατερικὴ σύνθεση ἢ μεταπατερικὴ θεολογία” τὸ αἴτημα τῆς θεολογίας τῆς συνάφειας στὴν Ὀρθοδοξία" εἶναι ἀπαράδεκτα.

Ἀμφισβητεῖται ἡ προσφορὰ τοῦ π. Γεωργίου Φλωρόφσκυ, ἡ μοναδικότητα της ἀλήθειας τῆς Ὀρθοδοξίας, προτείνεται τὸ ξεπέρασμα τῶν Πατέρων, ὑποτιμᾶται ἡ Παράδοση, ψέγεται ἡ Θεολογία μας ὅτι περιέχει μύθους, δὲν πρωτοτυπεῖ, προτείνεται νὰ γίνει ὑπέρβαση τῶν Πατέρων, ἐπαναπροσδιορισμὸς τῶν δογμάτων. Μία Ὀρθόδοξη Θεολογικὴ Ἀκαδημία δὲν μπορεῖ νὰ προσκαλεῖ εἰσηγητὲς καὶ νὰ καταθέτουν ὅτι φαντάζονται καὶ τοὺς ἀρέσει.

Μία θεολογία ποὺ ἀναιρεῖ ἐλεύθερα τὴν προσφορὰ τῶν Πατέρων προτεσταντίζει. Μία ἀνατρεπτικὴ θεολογία δημιουργεῖ καὶ δὲν λύνει προβλήματα. Ἡ Θεολογία ν᾽ ἀναπτυχθεῖ δίχως ὑπερφίαλη γνώση, πρωτότυπα εὐφυολογήματα, αὐθαίρετες ἑρμηνεῖες καὶ νέους τοκετούς, ἀλλὰ στὸ κλίμα τῆς σεμνότητος, τῆς ταπεινότητος, τῆς ἀσκητικότητος, τῆς νηφαλιότητος καὶ παραδοσιακότητος τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἡ Ἐκκλησία μας γεννᾶ Ἁγίους καὶ σώζει ψυχές. Ἔχουμε ἀνάγκη ἀπὸ Ἁγίους Θεολόγους. Ἡ Θεολογία ἡ Ὀρθόδοξη μεγαλύνεται μὲ τὴ χάρη τοῦ πανσθενουργοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ τὶς πρεσβεῖες τῶν Ἁγίων, τῶν κορυφαίων Οἰκουμενικῶν Διδασκάλων.

ΠΗΓΗ:

Ορθόδοξος Τύπος