Η ΠΕΡΙ ΑΓΙΩΝ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΖΟΥΣΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ π. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΜΕΜΑΝ

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΙΡΕΣΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΖΟΥΣΑΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ π. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΜΕΜΑΝ ΜΕΝΤΟΡΑ ΤΟΥ ΚΑΚΟΔΟΞΟΥ ΚΛΗΡΙΚΟΥ π. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΘΕΡΜΟΥ ΚΑΙ ΑΛΛΩΝ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ ΝΕΟΒΑΡΛΑΑΜΙΤΩΝ

_________

«Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ

ΤΟΥ π. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΜΕΜΑΝ»

Η ΕΠΙΚΛΗΣΙΣ ΚΑΙ ΕΞΥΜΝΗΣΙΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ

Η ΠΕΡΙ ΑΓΙΩΝ ΠΡΟΤΕΣΤΑΝΤΙΖΟΥΣΑ ΘΕΟΛΟΓΙΑ

ΤΟΥ π. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΣΜΕΜΑΝ

Του πρωτοπρ. ΜΙΧΑΗΛ ΠΟΜΑΖΑΝΚΣΥ († 1987)

========

Ὁμιλῶντας περὶ τῆς ἐπικλήσεως καὶ ἐξυμνήσεως τῶν ἁγίων στὴν μορφὴ ποὺ αὐτὴ καθορίσθηκε τὸν Δ΄ μὲ Ε΄ αἰῶνα, ὁ π. Ἀλ. Σμέμαν ὑπογραμμίζει τὴν ὑπερβολὴ αὐτῆς τῆς ἐξυμνήσεως στὴν σύγχρονη διάρθρωσι τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν, καὶ βλέπει σὲ αὐτὴν μίαν ἔνδειξι «ἐπισκίασης τῆς καθολικῆς ἐκκλησιαστικῆς συνείδησης» στὴν Ἐκκλησία. Μήπως, ὅμως, τὸ πρόβλημα εἶναι μᾶλλον ὅτι αὐτὸς δὲν εἰσάγεται στὴν καθολικὴ πληρότητα τῆς ὀρθοδόξου ἀντιλήψεως τῆς Ἐκκλησίας;

Τί εἶναι αὐτό, στὶς ἱερὲς Ἀκολουθίες – κάτι σημαντικό, ἐμφανὲς στὸν καθένα – ποὺ διαφοροποιεῖ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀπὸ ὅλες τὶς ἄλλες ὁμολογίες τῆς χριστιανικῆς πίστεως; Εἶναι ἡ κοινωνία μετὰ τῆς Θριαμβευούσης Ἐκκλησίας. Σὲ αὐτὸ ἔγκειται ἡ ὑπεροχή μας, τὰ «πρωτοτόκια» μας, ἡ δόξα μας. Ἡ ἀδιάκοπη ἀνάμνησις τῆς θριαμβευούσης Ἐκκλησίας εἶναι ὁ καθοδηγητικὸς ἀστήρ μας στὶς δύσκολες περιστάσεις· ἐνισχυόμεθα ἀπὸ τὴν συναίσθησι ὅτι περιβαλλόμεθα ἀπὸ χοροὺς ἀοράτων παρηγορητῶν, συμπασχόντων, ὑπερασπιστῶν, καθοδηγητῶν, ὑποδειγμάτων ἁγιότητος, ἀπὸ τὴν ἐγγύτητα τῶν ὁποίων ἐμεῖς οἱ ἴδιοι μποροῦμε νὰ λάβουμε μίαν εὐωδία. Μὲ πόση πληρότητα καὶ συνέχεια ἐνθυμούμεθα αὐτὴν τὴν κοινωνία ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων μέσα ἀπὸ τὸ περιεχόμενο ὅλης τῆς λατρείας μας – εἰδικῶς αὐτὸ τὸ ὑλικό, στὴν θέσι τοῦ ὁποίου ὁ π. Ἀλ. Σμέμαν προτίθεται νὰ οἰκοδομήσῃ τὸ σύστημα τῆς «λειτουργικῆς θεολογίας» του! Μὲ πόση πληρότητα ἔζησε ὁ ἅγιος Ἰωάννης τῆς Κροστάνδης ἀπὸ αὐτὴν τὴν αἴσθησι τῆς πρὸς ἡμᾶς ἐγγύτητος τῶν ἁγίων τοῦ Οὐρανοῦ!

Ἆραγε αὐτὴ ἡ συναίσθησις τῆς ἑνότητος τῶν ἐπουρανίων καὶ ἐπιγείων δικαιώνεται ἀπὸ τὴν ἀποκάλυψι τῆς Καινῆς Διαθήκης; Δικαιώνεται πλήρως. Τὸ στερεὸ γενικὸ θεμέλιό της εὑρίσκεται στοὺς λόγους τοῦ Κυρίου: «Θεὸς δὲ οὐκ ἔστι νεκρῶν ἀλλὰ ζώντων· πάντες γὰρ Αὐτῷ ζῶσιν» (Λουκ. κ΄ 38). Ἐντελλόμεθα ἀπὸ τοὺς Ἀποστόλους: «Μνηµονεύετε τῶν ἡγουµένων ὑµῶν, οἵτινες ἐλάλησαν ὑµῖν τὸν λόγον τοῦ Θεοῦ, ὧν ἀναθεωροῦντες τὴν ἔκβασιν τῆς ἀναστροφῆς µιµεῖσθε τὴν πίστιν» (Ἑβρ. ιγ΄ 7). Ὁ Προτεσταντισμὸς μένει χωρὶς καμμίαν ἀπολύτως ἀπάντησι πρὸ τῆς διδασκαλίας τοῦ Ἀποστόλου στὸ Ἑβρ. ιβ΄ 22-23, ὅπου λέγεται ὅτι οἱ Χριστιανοὶ ἔχουν εἰσέλθει σὲ στενώτερη κοινωνία μετὰ τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ μετὰ τῆς Οὐρανίου Ἐκκλησίας τῶν ἀγγέλων καὶ τῶν δικαίων ποὺ ἐτελειώθησαν ἐν Χριστῷ. Καὶ τί εἶναι ἀναγκαιότερο καὶ σημαντικώτερο γιὰ ἐμᾶς;

Νὰ ἀγωνιζώμεθα γιὰ μίαν οἰκουμενικὴ ἐπικοινωνία καὶ ἕνωσι μὲ αὐτοὺς ποὺ σκέπτονται διαφορετικὰ καὶ ἐμμένουν στὴν διαφορετική τους ἄποψι, ἢ νὰ διασώζουμε τὴν καθολικὴ κοινωνία πνεύματος μὲ αὐτοὺς τοὺς διδασκάλους τῆς πίστεως, τοὺς φωστῆρας τῆς πίστεως, οἱ ὁποῖοι διὰ τῆς ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου τους ἐπέδειξαν πιστότητα στὸν Χριστὸν καὶ τὴν Ἐκκλησία Του καὶ εἰσῆλθαν σὲ πληρέστερη ἕνωσι μετὰ τῆς Κεφαλῆς Της;