OI ENETOI ΔΕΝ ΛΥΠΗΘΗΚΑΝ ΟΥΤΕ ΤΟΥΣ ΝΑΟΥΣ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ, ΓΙΑ ΝΑ ΣΤΕΝΕΨΟΥΝ ΤΑ ΤΕΙΧΗ ΤΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

OI ENETOI ΔΕΝ ΛΥΠΗΘΗΚΑΝ ΟΥΤΕ ΤΟΥΣ ΝΑΟΥΣ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ, ΓΙΑ ΝΑ ΣΤΕΝΕΨΟΥΝ ΤΑ ΤΕΙΧΗ ΤΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑΣ

(Λίγο πριν την άλωση της Κύπρου από τους Τούρκους το έτος 1571μ.Χ., οι Ενετοί χάλασαν και ναούς για οχυρωματικούς σκοπούς)

Του Β. Χαραλάμπους, θεολόγου

=====

Η Κύπρος πέρασε μαρτυρικά χρόνια κάτω από τη σκλαβιά των Ενετών. Οι Ενετοί συνεπικουρούμενοι και από την εξουσιατική Παπική ‘’εκκλησία’’, καταδυνάστευσαν τον Ορθόδοξο λαό της Κύπρου. Πέραν των άλλων δεινών οι μαρτυρικοί Ορθόδοξοι κάτοικοι της Κύπρου είδαν και ναούς των να κατεδαφιζόνται για οχυρωματικούς σκοπούς. Οι Παπικοί ‘’αδελφοί’’ δεν εφείδωντο τίποτε για εξυπηρέτηση του σκοπού τους.

Οδοιπορώντας ανατολικά των τειχών του προμαχώνα της παλαιάς Λευκωσίας συναντούμε μια μικρή θυρίδα. Εκεί σύμφωνα με την παράδοση ήταν η εκκλησία της Αγίας Θέκλας, την οποία χάλασαν οι Ενετοί για οχυρωματικούς σκοπούς. Απλές γιαγιάδες πού ’μαθαν να σέρνουν τα βήματα τους στοn τόπο της εκκλησίας της Αγίας Θέκλας, διέσωσαν τούτο το θυμητάρι της Πίστης μας. Στον τόπο εκείνο τοποθετείται κατά την 24ην Σεπτεμβρίου εικόνα της Αγίας Θέκλας και γίνεται πολυπληθές προσκύνημα κλήρου και λαού. 

Έξω από την παλαιά Πύλη Πάφου, στον χώρο όπου παλαιότερα υπήρχε δημόσιος κήπος, κοντά σε λυπηρό ‘’μνημείο’’ Τούρκου πολεμιστή του έτους 1570, υπήρχε κατά την παράδοση η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, την οποία χάλασαν οι Ενετοί για οχυρωματικούς σκοπούς. Εκεί στον χώρο του ναού του Αγίου Δημητρίου συνηθίζετο παλαιά να γίνεται μεγάλη πανήγυρις. 

Σε άλλο μέρος εκτός των παλαιών τειχών της Λευκωσίας, βρισκόταν Μονή Αγίου Γεωργίου των Μαγγάνων. Δυστυχώς η Μονή Αγίου Γεωργίου των Μαγγάνων καταστράφηκε από τους Ενετούς λίγο πριν την άλωση της Κύπρου από τους Τούρκους το 1571, γιατί βρισκόταν έξω από τα βενετικά τείχη.

Να αναφέρομε παρενθετικά ότι σώζεται χειρόγραφο του 15ου αι. που απέστειλε ο ηγούμενος της Μονής Αγίου Γεωργίου των Μαγγάνων Ακάκιος, προς τη Μονή του Αγίου Σάββα στην Παλαιστίνη (Παναγίου Τάφου αρ. 138).

Στη Μονή Αγίου Γεωργίου των Μαγγάνων είχαν τελέσει την τελευταία τους ολονύχτια αγρυπνία, οι δεκατρείς Οσιομάρτυρες της Μονής Καντάρας, όταν ήρθαν από τη Μονή τους στη Λευκωσία, να ‘’λογοδοτήσουν’’ στον Λατίνο ‘’αρχιεπίσκοπο’’ της  Κύπρου Ευστόργιο, για την χρήση ενζύμου άρτου στη Θεία Λειτουργία. Μετά την τελευταία αυτή ολονύχτια αγρυπνία οι δεκατρείς Οσιομάρτυρες της Μονής Καντάρας, αφού ομολόγησαν την Ορθόδοξη Πίστη τους, υπέστησαν μεγάλα μαρτύρια από τους Παπικούς.

Δυστυχώς πολλά δεινά έχει υποστεί ο Ορθόδοξος λαός της Κύπρου από τους Ενετούς, οι οποίοι δεν λυπήθηκαν και ναούς να χαλάσουν για τα οχυρωματικά έργα τους, για να στενέψουν τα τείχη της παλαιάς Λευκωσίας.

*Τα πλείστα ιστορικά στοιχεία πάρθηκαν από βιβλίο του Νέαρχου Κληρίδη ‘’Ιστορία της Λευκωσίας’’ (Έκδ. 1954)