ΣΧΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΣΕΒ. ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΟΥ 879-880

ΣΧΟΛΙΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΣΕΒ. ΝΑΥΠΑΚΤΟΥ ΓΙΑ ΤΟΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ ΤΟΥ 879-880

Του Παναγιώτη Τελεβάντου

=====

Στην λίαν αξιόλογη ανακοίνωση της άτυπης “Σύναξης ορθοδόξων κληρικών και μοναχών” διαβάζουμε τα ακόλουθα από την όντως θεολογική γραφίδα του Σεβ. Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου:

«Ἡ ἐν Κωνσταντινουπόλει Ὀγδόη Οἰκουμενικὴ Σύνοδος τοῦ 879-880, μὲ κορυφαῖο πατέρα τὸν Μέγα καὶ Ἱερὸ Φώτιο μετὰ τῶν σὺν αὐτῷ θεοπνεύστων  ἁγίων Πατέρων ἔχει ὅλα τὰ στοιχεῖα νὰ χαρακτηρισθῆ οἰκουμενική: 

(α) άσχολεῖται «μὲ τὸν καθορισμὸ δογματικῶν θεμάτων, ὅπως τὸ τριαδικό, τὸ χριστολογικὸ καὶ τὰ συναφῆ μὲ αὐτὰ δόγματα», 

(β) συνεκλήθη «ἀπὸ τὸν αὐτοκράτορα», ὅπως ὅλες οἱ προηγούμενες Οἰκουμενικὲς Σύνοδοι, 

(γ) «συμμετέχουν ὅλες οἱ Τοπικὲς Ἐκκλησίες". 

Τὸ γεγονὸς εἶναι ὅτι ἡ Σύνοδος αὐτὴ ἔχει ὅλα τὰ στοιχεῖα νὰ χαρακτηρισθῆ οἰκουμενική. Γι’ αὐτὸ καὶ ἔτσι χαρακτηρίσθηκε ἀπὸ πολλοὺς Πατέρας καὶ διδασκάλους, ὅπως τὸν Θεόδωρο Βαλσαμῶνα, τὸν Νεῖλο Θεσσαλονίκης, τὸν Νικόλαο Καβάσιλα, τὸν Νεῖλο Ρόδου, τὸν Μακάριο Ἀγκύρας, τὸν ἅγιο Συμεὼν τὸν Θεσσαλονίκης, τὸν ἅγιο Μᾶρκο Ἐφέσου τὸν Εὐγενικό, τὸν Ἰωσὴφ Βρυέννιο, τὸν Γεννάδιο Σχολάριο, τὸν Δοσίθεο Ἱεροσολύμων, τὸν Κωνσταντῖνο Οἰκονόμου κ.λπ. Ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τοὺς νεωτέρους, ὅπως τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν Χρυσόστομο Παπαδόπουλο καὶ πολλοὺς ἄλλους. 

Ὡς ὀγδόη Οἰκουμενικὴ Σύνοδος χαρακτηρίζεται καὶ ἀπὸ τὴν Σύνοδο τῶν Πατριαρχῶν τῆς Ἀνατολῆς τοῦ 1848 (ἄρθρο 5, παρ. 11). Ἡ ἐν λόγῳ Σύνοδος ἀνακήρυξε τὴν ἐν Κωνσταντινουπόλει Σύνοδο τοῦ 787 (περὶ τῆς τιμητικῆς προσκυνήσεως τῶν Ἁγίων Εἰκόνων) ὡς ἑβδόμη Οἰκουμενικὴ Σύνοδο.

Η Ὀγδόη Οἰκουμενικὴ Σύνοδος «ἀσχολήθηκε μὲ δύο σοβαρὰ θέματα, ἤτοι τὸ filioque καὶ τὸ πρωτεῖο τοῦ Πάπα», τὰ ὁποῖα καὶ κατεδίκασε. «Πρόκειται γιὰ δύο θέματα τὰ ὁποῖα ἀπασχολοῦν καὶ σήμερα τὴν Ἐκκλησία μας στοὺς θεολογικοὺς διαλόγους. Τὸ πρωτεῖο τοῦ Πάπα εἶχε ἐκδηλωθεῖ ἀπὸ τοὺς προηγουμένους Πάπες, ἐνῶ τὸ filioque εἶχε εἰσαχθῆ ἀπὸ τοὺς Φράγκους μὲ τὴν ἀντίδραση καὶ τοῦ Πάπα Ρώμης ἕως τὸ 1009, ἐνῶ τὸ ἔτος αὐτὸ εἰσήχθη στὴν Ἐκκλησία τῆς Ρώμης. Τὰ δύο αὐτὰ σοβαρὰ θεολογικὰ ζητήματα εἶναι δόγματα τῶν Λατίνων καὶ γιὰ μᾶς εἶναι αἱρέσεις...». 

Ο Σεβ. Ναυπάκτου με την διακρίνουσα αυτόν θεολογική κατάρτιση αποδεικνύει μέσα σε λίγες παραγράφους τον οικουμενικό χαρακτήρα της Η΄Οικουμενικής Συνόδου που δικαίωσε τον Μέγα Φώτιο.

Δυστυχώς η Σύνοδος της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος απέρριψε, όχι μόνον την συζήτηση του θέματος, αλλά αρνήθηκε ακόμη και να ακούσει την εισήγηση του Σεβ. Ναυπάκτου στη Σύνοδο της Ιεραρχίας, αλλά και απέρριψε σχεδόν ομόφωνα -με εξαίρεση έξι ιεράρχες- την ανάγκη να συζητήσει το θέμα και να πάρει σχετική απόφαση.

Η αναγνώριση της Η΄ Οικουμενικής Συνόδου θα αύξανε κατακόρυφα το κύρος της Εκκλησίας της Ελλαδος και θα συντελούσε αποφασιστικά στην πανορθόδοξη αναγνώριση της Συνόδου ως Οικουμενικής.

Η απόρριψη της εισήγησης να συζητηθεί το θέμα στην Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος αποδεικνύει την θεολογική αφασία των πλείστων ιεραρχών της για θέματα πίστεως.  Αποκαλύπτει, επίσης, τη δυνατότητα της ξυνωρίδας Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου και Σεβ. Μεσσηνίας κ. Σαββάτου να ρυμουλκούν τις αποφάσεις της Ιεραρχίας σε μη κατά Θεόν πορεία.