ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΑ, ΑΡΧΙΜ ΙΩΑΝΝΙΚΙΟΥ, ΤΟ ΑΥΤΟΕΙΔΩΛΟ

ΒΙΒΛΙΟΚΡΙΣΙΑ

_______

Αρχιμανδρίτου Ιωαννικίου, Καθηγουμένου Ι. Μ. Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Σοχού, Το αυτοείδωλο, Έκδ. Ιεράς Μονής Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Σοχού, 2015, σσ. 260.

Του κ. Ανδρέα Κυριακού, θεολόγου

=====

Κατά πρώτον ο λίαν επιτυχής και περιεκτικός τίτλος του παρόντος προέρχεται από τον Μεγάλο Κανόνα του Αγίου Ανδρέου Κρήτης, όπου ο Άγιος σημειώνει μεταξύ άλλων και τα εξής: Αυτείδωλον εγενόμην, τοις πάθεσι την ψυχήν μου καταμολύνας (Ωδή δ΄, Πέμπτη Α΄ Εβδομάδος των Νηστειών Εσπέρας). 

Ο συγγραφέας παρουσιάζει στις σελίδες του μετά χείρας βιβλίου το φοβερό και καθόλου ευχερές στην καταπολέμησή σου, είδωλο της φιλαυτίας. Σημειώνει επί τούτω: «Το είδωλο του «εγώ» είναι εσωτερικό και τις περισσότερες φορές λατρεύεται μέσα στα πιο βαθειά και απόκρυφα στρώματα της υπάρξεώς μας». Ο π. Ιωαννίκιος στην προσπάθειά του να αποκαλύψει, να ανατάμει και να θεραπεύσει τα έλκη και τα τραύματα του ανθρώπου που έχει καταστεί αυτοείδωλο δεν επιστρατεύει μόνο τις ιδικές του δυνάμεις αλλά καταφεύγει κυρίως στην αγιογραφική και πατερική σοφία. Όπως έχει σωστά επισημάνει, «το αυτοείδωλο τρέφεται και λατρεύεται από την ικανοποίηση των αισθήσεων, από την απόλαυση του χρήματος, από την πλησμονή της κοιλίας και την ηδονή της σάρκας».                                                                                                                              

Αν ρίξει μια ματιά στα περιεχόμενα του βιβλίου ο αναγνώστης, αμέσως σχηματίζει σαφή εικόνα του περιεχομένου του. Σ’ αυτά περιλαμβάνονται τα εξής κεφάλαια: α΄ Τι είναι Είδωλο, β΄ Τι είναι Αυτοείδωλο, γ΄ Αυτοείδωλο και Φιλαυτία, δ΄ Αυτοδικαίωση-Αυτομεμψία, ε΄ Το θεαθήναι τοις ανθρώποις, ς΄ Τα Πάθη ή το Πάνθεον του Αυτοειδώλου, ζ΄ Η συντριβή της καρδίας συντρίβει το Αυτοείδωλο, η΄Αυτοείδωλο και Φιλαργυρία, θ΄ Αυτοείδωλο και Φιληδονία, ι΄Αυτοείδωλο και φιλοδοξία, ια΄ Τα δάκρυα πνίγουν το  Αυτοείδωλο, ιβ΄Προσευχή και Αυτοείδωλο, ιγ΄ Το Θείον κάλλος και η ασχημία του Αυτοειδώλου.                                  

Απλανείς οδηγοί κι ασφαλείς οδοδείκτες του καλού π. Ιωαννικίου είναι οι Άγιοι της Εκκλησίας, τις γνώμες, τις θέσεις και την εμπειρία των οποίων χρησιμοποιεί σε κάθε του βήμα. Μεταξύ άλλων προσέξαμε τον Άγιο Γρηγόριο το Θεολόγο, τον Άγιο Μάξιμο τον Ομολογήτη, τον Αββά Ισαάκ τον Σύρο, τον Αββά Δωρόθεο, τον Άγιο Ιωάννη της Κλίμακος, τον Αββά Ματώη, τον Αγίο Νικήτα τον Στηθάτο, τον Άγιο Γρηγόριο Νύσσης, τον Άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά κ.ο.κ. Με όπλο τις παρατηρήσεις του Σωτήρος στο ιερό Ευαγγέλιο για του φαρισαίους και το φαρισαϊσμό παρουσιάζει αλλά και ξεσκεπάζει το απαίσιο πρόσωπο της υποκρισίας. 

Αξίζει τον κόπο να εντρυφήσει κανείς στο παρόν έργο του π. Ιωαννίκιου. Διότι και το αυτοείδωλο, που κρύβουμε επιμελώς μέσα μας οι πιο πολλοί, επαρκώς παρουσιάζει, αλλά και τα  καταπλάσματα που χρειάζονται για τη θεραπεία του τα έχει παραθέσει με τον τρόπο που εκθέσαμε. Ευχαριστούμε τον καλό συγγραφέα, που μας βοηθάει να βγούμε «από το σκοτάδι του εσωτερικού μας κόσμου προς το φως, από τα βδελυρά πάθη της υπερηφάνειας και του Αυτοειδώλου προς την «ελευθερίαν των τέκνων του Θεού», μέσα από την κάθαρσιν του νοός προς τον φωτισμό και την ένωση της εικόνας με το Αρχέτυπο».