ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ: ''ΟΙ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΜΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΣΥΝΟΔΟ ΔΕΝ ΕΚΠΛΗΡΩΘΗΚΑΝ” Ε΄

ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΣΕΡΑΦΕΙΜ: ''ΟΙ ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΜΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΓΙΑ ΣΥΝΟΔΟ ΔΕΝ ΕΚΠΛΗΡΩΘΗΚΑΝ”

Ε΄

=====

Ὡστόσο δυστυχῶς δέν διορθώθηκαν ἐπαρκῶς τό κείμενα. Ἠμποροῦσε ἑπομένως ἡ Σύνοδος νά διόρθωση ἐπαρκῶς τά προσυνοδικά κείμενα. Ἠμποροῦσε νά ξαναγράψη τό ἐπίμαχο κείμενο περί τῶν σχέσεων μέ τούς ἑτεροδόξους καί νά καθορίση σαφεῖς ἐκκλησιολογικές ἀρχές στούς θεολογικούς διάλογους καί στίς λεγόμενες οἰκουμενικές ἐπαφές. Τό κείμενα ἔμειναν ἀσαφῆ, ἀμφίσημα. Ἀπό τήν προσεκτική μελέτη τοῦ ἐπιμάχου 6ου κειμένου διαπιστώνουμε ὡρισμένα σημεῖα, στά ὁποῖα ἡ ἀσάφεια δίνει τήν δυνατότητα διαφορετικῆς ἑρμηνείας του:

1) Γίνεται ἀναφορά σέ ἑτερόδοξες χριστιανικές «Ἐκκλησίες» πού δέν βρίσκονται σέ κοινωνία μέ τήν Ὀρθόδοξο Ἐκκλησία (βλ. παραγρ. 6), καί ἐπίσης στήν ἀλήθεια καί πίστι καί παράδοσι τῶν ἑπτά Οἰκουμενικῶν Συνόδων, ὡς εἰς βάσιν τῆς ἀναζητήσεως τῆς ἑνότητος τῶν Χριστιανῶν (βλ. παραγρ. 5).

Δέν περιγράφεται ὅμως ἡ ἀποστολική ἀλήθεια, πίστις καί παράδοσις τῶν Οἰκουμενικῶν Συνόδων καί δέν ἀντιδιαστέλλεται ἀπό τήν ἑτεροδοξία τῶν «ἑτεροδόξων χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν» μέ συγκεκριμένα στοιχεῖα τῆς δισχιλιετοῦς Παραδόσεως τῆς Ἐκκλησίας.

Ἔτσι δέν ὁριοθετεῖται σαφῶς ἡ Ἐκκλησία ἀπό τίς αἱρέσεις πού σφετερίζονται τήν ἀποστολική ἀλήθεια, εἴτε αὐτές ἀποδέχονται τίς τρεῖς πρῶτες Οἰκουμενικές Συνόδους (οἱ Μονοφυσῖται), εἴτε ἔχουν συγκαλέσει εἴκοσι μία (οἱ Ρωμαιοκαθολικοί), εἴτε ἀρνοῦνται νά ἀναγνωρίσουν στήν Ὀρθόδοξο Ἐκκλησία τήν ὅλη ἀποστολική πίστι (οἱ Προτεστάντες).

Ἐπειδή λοιπόν τίς ὀνομάζουμε «ἑτερόδοξες χριστιανικές Ἐκκλησίες» χωρίς νά προσδιορίζουμε σαφῶς τήν ἑτεροδοξία τους (πού τίς ἔχει ὁδηγήσει ἐκτός Ἐκκλησίας, στήν αἵρεσι), εὔκολα ἠμποροῦμε νά διολισθήσουμε στήν ἀντορθόδοξη θεωρία ὅτι Ὀρθόδοξοι καί Ρωμαιοκαθολικοί «εὑρίσκονται πλέον ὑπό καθεστώς ὄχι τετελεσμένου σχίσματος ἄλλα διακοπῆς τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινωνίας (ἀκοινωνησία)».

Αὐτή ἡ θεωρία, ἡ ὁποία ἔχει κερδίσει καί Ὀρθοδόξους θεολόγους, διαστρεβλώνει τήν ἔννοια τῆς Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας (στήν ὁποία συσκευάζει Ὀρθοδόξους καί Ρωμαιοκαθολικούς παρά τίς δογματικές διαφορές), καθώς καί τήν ἔννοια τῆς ἑτεροδοξίας, τήν ὁποία ἀντιλαμβάνεται ὡς διαφορετική διατύπωσι τῆς ἴδιας ἀποστολικῆς πίστεως!

Ἡ ἀσφαλής διεξαγωγή διαχριστιανικῶν διαλόγων χρειάζεται ἕνα καταστατικῆς ἰσχύος κείμενο, πού νά ἀποτυπώνη μέ σαφήνεια τήν διαφοροποίησι τῆς Ὀρθοδοξίας ἀπό τήν αἵρεσι καί τῆς Ἐκκλησίας ἀπό τίς αἱρετικές «ἐκκλησίες». Ἡ μορφή τῶν Ἱερῶν Κανόνων Α΄ τῆς Β Οἰκουμενικῆς Συνόδου καί Α΄καί Β΄τῆς Πενθέκτης μπορεῖ νά ἀποτελέση παράδειγμα.

2) Στήν παραγρ. 20 ἔχουν ἐπισημανθῆ ἐλλείψεις, οἱ ὁποῖες ἀφήνουν χῶρο στήν βαπτισματική θεολογία καί στήν ἀναγνώρισι ἐκκλησιαστικότητος στούς ἑτεροδόξους.

3) Εἶναι ἐντελῶς ἀσαφής ἡ παραγρ. 23, ἡ ὁποία λέγει ὅτι ὁ διάλογος πρέπει νά συνοδεύεται «διά πράξεων ἀμοιβαίας κατανοήσεως καί ἀγάπης». Δέν διευκρινίζεται μέχρι ποῦ ἐπιτρέπεται νά φθάσουν οἱ πράξεις αὐτές καί βάσει ποίων Ἱερῶν Κανόνων, ὥστε νά ἐκδηλώνεται μέν ἡ ψυχική μας εὐγένεια καί τό ἐνδιαφέρον μας γιά τήν σωτηρία τους, νά διασφαλίζεται δέ ἡ Ὀρθόδοξος ἐκκλησιολογική συνείδησις. Λείπουν δηλαδή διατάξεις οἱ ὁποῖες θά ἀπέτρεπαν πράξεις καί δηλώσεις (συμπροσευχές, λειτουργικούς ἀσπασμούς κ.λπ.), πού ἐμφανίζουν τούς ἑτεροδόξους ὡς ἐκκλησία μέ αὐθεντικό Βάπτισμα, Ἱερωσύνη καί σώζουσα Χάρι καί ἀνατρέπουν καί ἀκυρώνουν ἐν τῇ πράξει τήν αὐτοσυνειδησία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας ὡς τῆς Μίας, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας.

Ὅσον ἀφορᾶ δέ τήν (ἀπαράδεκτη) κανονικῶς παρουσία τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν στό Π.Σ.Ε. εἶναι θετική ἡ δήλωσις τοῦ συνοδικοῦ κειμένου ὅτι αὐτές «συμβάλλουν [σ.σ. ἐννοεῖται μόνον] εἰς τήν προώθησιν τῆς εἰρηνικῆς συνυπάρξεως καί συνεργασίας ἐπί τῶν μειζόνων κοινωνικοπολιτικῶν προκλήσεων» ὅπως ἀνωτέρω σχολιάσαμε.

Ὅμως ἡ συμμετοχή τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν στό Π.Σ.Ε. θεμελιώνεται στήν «Δήλωσι τοῦ Τορόντο» (παραγρ. 19), κείμενο ἐκκλησιολογικῶς πολύ προβληματικό. Τίθεται σοβαρά τό ἐρώτημα ἄν, μέ τά σοβαρά της προβλήματα ἡ «Δήλωσις τοῦ Τορόντο» ἔχει ἀποκτήσει συνοδικῶς κῦρος καταστατικοῦ κειμένου ἀναφορᾶς γιά τήν Ὀρθόδοξο Ἐκκλησία.

Ἐπιπλέον στό συνοδικό κείμενο ἐπιβεβαιώνεται ἡ συμμετοχή τῶν Ὀρθοδόξων στό Π.Σ.Ε., χωρίς νά ἀπαγορεύωνται ρητῶς οἱ «διομολογιακές συμπροσευχές», πού προτάθηκαν ἀπό τήν Εἰδική Ἐπιτροπή γιά τήν συμμετοχή τῶν Ὀρθοδόξων στό Π.Σ.Ε. καί ἔγιναν ἀποδεκτές ἀπό τήν Ὁλομέλεια του τό 2006 (Porto Alegre), καί χωρίς νά ἐπικρίνωνται καί νά ἀπορρίπτωνται κάποιες κοινῶς (καί ἀπό τούς μετέχοντας Ὀρθοδόξους) ἀποδεκτές ἀντορθόδοξες περί Ἐκκλησίας καί Βαπτίσματος ἀπόψεις τοῦ Π.Σ.Ε.

4.) Στήν παραγρ. 11 λέγεται ὅτι, διάλογοι οἱ ὁποῖοι δέν ἐπιτυγχάνουν συμφωνία ἐπί ἑνός θέματος, δέν διακόπτονται. Ἀντίθετα, καταγραφομένης τῆς θεολογικῆς διαφωνίας, συνεχίζονται. Ἀναμφιλέκτως εἶναι σωστό νά ὁλοκληρώνεται ἕνας διάλογος παρά τίς δυσχέρειες. Ὅμως ἡ συνέχισις ἤ ἡ διακοπή ἑνός διαλόγου δέν εἶναι μόνον πρακτικό θέμα, ἀλλά ἔχει καί ἐκκλησιολογική καί σωτηριολογική σημασία.

(Συνεχίζεται)